Tíminn - 14.02.1989, Blaðsíða 8

8 Tíminn
Þriðjudagur 14. febrúar 1989
Tíminn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar:
Aðstoöarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriði G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
OddurÓlafsson
BirgirGuðmundsson
Eggert Skúlason
SteingrlmurGíslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn, fréttastjórar
686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot:
Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f.
Póstfax: 68-76-91
Stórhríðadansinn
Veðurguðirnir hafa verið svolítið erfiðir við
okkur að undanförnu og valdið töfum á umferð
og rafmagnsleysi. Þótt snjór hafi verið t.d. meiri
veturinn 1984, virðist eins og nú gangi meira á,
og á það rót að rekja til stöðugra storma sem ná
oftar en ekki tíu vindstigum og þar yfir.
Þrátt fyrir veðurfarið hefur tekist að halda
vegum opnum á aðalleiðum að mestu. Þetta ber
að þakka framkvæmdum í vegagerð á liðnum
árum, en þær hafa þýtt að vegir eru nú mikið
hærri en þeir voru og verjast því miklum snjó
betur en áður. Engu að síður búum við í landi,
þar sem eðlilegt er að vegir lokist á þessum
árstíma. En sá ávinningur sem unnist hefur í
vegagerð kemur m.a. fram í því hvað vegir á
aðlleiðum eru lengi færir þrátt fyrir langvarandi
ótíð.
í miðjum þeim veðraham sem nú gengur yfir
verða einstaklingar og hópar eðlilega fyrir
nokkrum töfum og áföllum. Slíkt hefur samt
ekki reynst lífshættulegt nema í einu tilfelli, og
ber það nokkurn vott um þá veðurhörku sem
ríkt hefur. Hingað berast lægðir á færibandi og
hefur fylgt þeim fárviðri oftar en einu sinni. Þá
er í raun lífshættulegt að vera úti við, eins og
komið hefur á daginn. Engu að síður leggja
menn ekki niður bílferðir og virðast láta sig einu
skipta hvort þeir fjúka út af vegum eða stranda
í sköflum. í svörtum byl þegar varla sést fram
fyrir bílinn skiptir miklu máli að vegir séu vel
merktir. Þrátt fyrir þéttar merkingar á vegbrún-
um skortir mikið á að þær hafi komið að gagni
í þeim veðrum sem nú hafa gengið yfir. Þær
þurfa að vera helmingi þéttari þar sem þær eru
þéttastar nú til að sjáist til leiðar. Pá hefur enga
þýðingu að merkja til vetrarvega með einu skilti
uppi á mel, þegar engin leið er að sjá hvar
sveigja á út á vetrarveginn.
Úr þessu er auðvelt að bæta með nokkurri
fyrirhyggju og vitneskju um hvað dimmt getur
orðið fyrir sjónum á vetrarleiðum. Að öðru leyti
sýnir umferðin í gegndarlausum stórhríðum
hvað við erum í raun vel búin til að mæta
hörðum vetri. Það er gleðilegur vottur þess hve
góður búnaður hefur fært okkur lengra burt frá
því að þurfa að láta undan harðri vetrartíð. Hins
vegar virðist eins og á einu sviði geti stórhríðar
troðið sér inn að gafli á hverju heimili. Nú hefur
orðið rafmagnslaust víða um land og einstaka
byggðir ekki haft rafmagn svo dögum skiptir.
Þessu fylgja mikil óþægindi, enda treyst á
rafmagn til upphitunar og matargerðar. Það er
því þörf á því að finna leiðir til að minnka áhrif
veðurs á rafmagn til að draga úr hættunni á því,
að fólk megi eiga von á myrkri og kulda hvenær
sem stórhríðar gerir.
GARRI
Nýr blaðamaður
Nú hefur nýr blaðamaður teklð
til starfa hjá Morgunblaðinu. Nefn-
ist hann Þorsteinn Pálsson og var
einu sinni forsætisráðherra. Hann
skrifar núna reglubundið greinar i
blað sitt um pólitík, þá síðustu á
laugardaginn var.
í þessari síðustu grein sinni kem-
ur blaðamaðurinn nokkuð víða
við, en meðal annars víkur hann
þar að vaxtamálum. Segir hann þar
meðal annars orðrétt að „lækkun
vaxta er augljóslega eitt af mikil-
vægustu markmiðum sem keppa
þarf að um þessar mundir.“
Máski finnst einhverjum að
nokkuð sé til í þessu hjá hinum
nýbakaða blaðamanni. En þó má
vera að einhverjir vilji segja að hér
sé dálítið seint gripið í hann, hérna
þið vitið. í öðru blaði nú um
helgina las Garri að pólitískt minni
fólks væri talið vera þrír inánuðir.
Það skyldi þó ekki vera að þetta
hafí blaðamaðurinn nýi líka heyrt
og hagi skrífum sínum eftir því?
Glæsileg kúvending
Með pólitísku minni mun vera
átt við það hvað lengi cinhvcrjir
sérfræðingar úti í bæ telji að al-
mennir blaðalesendur svona upp
til hópa muni það sem hefur verið
að gerast í pólitíkinni. Með öðrum
orðum á fólk þá sanikvæmt því að
vcra húið að gleyma öllu núna sem
gerðist í pólitíkinni fyrir nóvember-
byrjun. Og má vera að nýi blaöa-
maðurinn skrifi út frá þeirri teóríu.
Þannig er svo að sjá að hann
gangi út frá því sem vísu að núna
séu allir búnir að gleyma þciin
erííðlcikum sem samstarfsflokkar
sjálfstæðismanna í ríkisstjórn Þor-
steins nokkurs Pálssonar áttu við
að stríða sitt hvoru megin við mitt
síöasta ár. Svo er líka að sjá að sá
hinn sami Þorsteinn sé núna búinn
að kúvenda glæsilcga frá því í
fyrrasumar. Sem blaðamaður vill
hann núna lækka vexti. Seni for-
sætisráðherra vildi hann þá alls
ekki lækka vexti. En kannski er
bara batnandi manni best að lifa.
Framsóknarmenn og alþýðu-
flokksmenn lentu ncfnilega í hrein-
ustu vandræðum i þessari ríkis-
stjórn. Ástæðan var sú að sjálf-
stæðismcnn voru ófáanlegir til að
hreyfa við vöxtunum. Þeir vildu
halda þcim háum og harðncituðu
að hnika við þeim. Samstarfsflokk-
arnir fengu þar engu breytt. Af-
leiöingin varð svo sú að undir-
stöðugreinar þjóðarinnar voru
mergsognar og stefndu beint í
gjaldþrot.
Þetta gat ekki lcitt til annars en
að sanistarfínu um stjórnina yrði
hætt. Ný ríkisstjórn lækkaði svo
vextina, og siðan ber stjórnendum
fyrirtækja í undirstöðugreinunum
og landsbyggöarverslun sanian urn
aö öll rekstraraðstaða þeirra hafi
gjörbreyst til batnaöar.
Fyrirtæki í sárum
Það var þannig frjálshyggjan,
sem undanfariö hefur tröllriðið
Sjálfstæðisflokknum, sem þarna
var á góðri leið með að ríða
þjóðarbúinu á slig. Sjálfstæðis-
menn stefndu þarna beint að því að
efna til eins allsherjar gjaldþrots
hjá allrí fiskvinnslu og verslun utan
Stór-Rcykjavíkursvæðisins. Því
vildu hinir flokkamir ekki una.
Sem fyrrverandi forsætisráð-
herra ber blaðamaöurinn Þor-
steinn Pálsson fulla ábyrgð á því að
hér var allt að fara í kaldakol á
miðju síöasta árí. Og það er rangt
hjá honum ef hann vill halda þvi
fram að núna sé brýnasta verkefnið
að lækka vexti. Það er búið að
leysa það mál, en núna þarf hins
vegar að halda áfram.
Fyrirtækin úti um allt land
standa núna svo illa í kjölfar vaxta-
stefnu frjálshyggjunnar að nú verð-'
ur hvað sem það kostar að skapa
þeim rekstrargrundvöll. Núna
þuría þessi fyrirtæki, hvort sem er
í verslun, fískvinnslu eða annarri
úrvinnslu, að fá nokkur ár til að
byggja aftur upp eigið fé sitt. Þau
þurfa fríð til að láta sárin gróa svo
að aftur fari að verða hægt að reka
þau með eðlilegum og heilbrigðum
hætti. Það segir sig sjálft að það er
engin leiö til lengdar að reka
fyrirtæki þannig að allt sé í rauninni
á hvínandi kúpunni og aldrei sé
vitað fyrir hvort hægt verði að
greiða laun og reikninga morgun-
dagsins.
Nýi blaðamaðurinn skildi nefni-
lega þannig við fyrra starf sitt að
mcginþorri fyrírtækja á lands-
byggðinni er í sárum eftir. Af-
leiðingarnar eigum við meðal ann-
ars eftir að sjá í vor þegar rcikning-
ar þessara fyrirtækja fyrir síðasta
ár fara unnvörpum að birtast. Hætt
er við að þar sjáist víða tölur um
bullandi tap og að breið skörð hafí
verið höggvin í eigið fé þessara
fyrirtækja. Eitt brýnasta verkefnið
framundan er að bæta fyrir þessi
axarsköft frjálshyggjunnar. Garri.
VÍTT OG BREITT

Blóði drifin viðskiptabönn
Áður en sjávardýraást ofmett
aðra borgarbúa magnaðist upp í
ofsóknir gegn öllum þeim sem hafa
veiðiskap sér til framfæris gerðu
Norðmenn út mikla selveiðiflota
og þótti harðsóttur atvinnuvegur
að drepa sel. Á síðasta ári höfðu
fimm skip leyfi til takmarkaðra
selveiða og er nú allt útlit fyrir að
þeim veiðum verði endanlega hætt.
Ástæðan er fyrst og fremst ofur-
máttur sjónvarps, sem á vissum
sviðum er einráður um skoðana-
myndun í heiminum.
Strákar og stelpur í sjónvarps-
stöðvum leika sér að því að leggja
heilar atvinnugreinar og jafnvel
landsvæði í rúst eða gera auglýs-
ingasnjalla stráklinga eins og Bob
Geldof að mannkynsfrelsurum.
Það er auglýsingamennskan sem
gildir og sá sem kann að spila á
tilfinningavelluna leggur heiminn
að fótum sér. En góðmennskuna
eða illmennskuna verður að sýna í
sjónvörpum heimsins, því öðruvísi
skilur enginn hvort gott er aðhafst
eða illt.
Skilningstréð er nefnilega rækt-
að í sjónvarpsstöðvunum og þeir
einir sem þar hafa stöður fá að eta
af því.
Ofboðsleg eftirspurn
Eftirlitsmaður með selveiðum
Norðmanna komst að því að sel-
fangarar fóru ekki að öllu eftir
settum reglum við að aflífa sel á
norðurslóð.
Lítt var á athugasemdir hans
hlustað og svo fór að hann seldi
útlendri sjónvarpsstöð mynd-
bandsspólu af selveiði í Norður-ís-
hafinu.
Selurinn er rotaður og skorinn.
Sú aðferð og svipaðar hafa verið
viðhafðar við selveiði um öll
norðurhöf og norðlægar byggðir
síðan löngu áður en sögur hófust.
Þetta er allt á spólu eftirlitsmanns-
ins.
Þegar kópadrápið hafði verið
sýnt í einni lítilli sjónvarpsstöð
flaug fiskisagan svo ört um heiminn
að þegar næsta dag voru sjónvarps-
stöðvar um víða veröld búnar að
panta eintak og sýningarrétt.
íslensku sjónvörpunum bar
skylda til að sýna útdrætti þegar
næsta dag í fréttatímum og voru
börn vöruð við að horfa á frétta-
tímana.
Var engu líkara en að hjólsag-
armorðinginn bandóði væri orðinn
aðalfréttaefnið.
Miklar fréttir bárust þegar af
mikilli eftirspurn eftir seladráps-
spólunni og jafnframt að símalínur
í norsk sendiráð og sjónvarps-
stöðvar væru rauðglóandi.
Sömu viðbrógð
Þegar í stað hófust miklar hótan-
ir um viðskiptabann á norskar
vörur og útflytjendur heimtuðu að
selveiðum yrði þegar hætt.
Óðamála fréttaþulir, sem geta
líka talað á innsoginu, sögðu frá
væntanlegum viðbrögðum í
Bandaríkjunum, Englandi,
Þýskalandi og yfirleitt allsstaðar,
því eftirspurn spólu með norskum
selamorðingjum er meiri en eftir
nokkru öðru efni í sjónvarpsstöðv-
um heimsins.
sagt vopn í höndum þrýstihópa og
margir stjórnmálamenn eru litlu
burðugri í afstöðu sinni til þeirra
afarkosta sem þjóðum eru settar
með svo róttækri og fjandsamlegri
aðgerð sem viðskiptabann er.
Æsingurinn í að sýna blóðuga
atvinnugrein norskra selfangara er
slíkur að færri fá spóluna en vilja.
1 kjölfarið koma svo svokallaðir
umhverfisverndarsinnar með illa
grundaðar athugasemdir um lífríki
sem þeir þekkja af afspurn og
venjulegar hótanir, þar sem við-
skiptabann og landauðn á veiði-
svæðum er efst á blaði.
Veiðiþjóðir eiga sífellt undir
þyngri högg að sækja og engin
vísindi og engin rök megna aiývega
upp á móti blóðbaði sjóhvarps-
skjáanna, þar sem aflífun og sund-
urlimun veiðidýra er pftirsóttara
sem sýningarefni en fíest annað.
Það eru helst hroðal^g flugslys sem
ná svipaðri athyglL
Dauði lífríkis siávar, þar á meðal
sela, af völduiri úrgangsefna og
ofnotkunar áborðar í landbúnaði,
er umhverfisverndarsinnum sem
öðrum áhyggjuefni. En þeim sem
spúa eitri út í andrúmsloftið eða í
vötn og haf, svo að við stórslysum
liggur í lífríkinu, er aldrei hótað
viðskiptabanni og þeir menn sem
að því standa eru aldrei sýndir að
störfum í sjónvörpum. Líklega
Alls staðar eru viðbrögðin hin Þykir lítið púður í svoleiðis.
sömu, eða öllu heldur væntanleg / En norskir selfangarar og ís-
viðbrögð, sögðu fréttamennirnir. /lenskirhvalskurðarmenneruuppá-
Viðskiptabann hér og viðskipta- / haldsefni allrar þeirrar maskínu
bann þar og afpantanir á sumar-
leyfaferðum til Noregs.
Það er annars merkilegt af hví-
líkri léttúð hinir frjálsu fjölmiðlar
tala um viðskiptabönn í frjálsu
markaðskerfi Vesturlanda. Það er
litið á viðskiptabann eins og sjálf-
sem ræður skoðanamyndun og því
geta eiturspúandi iðnaðarþjóðir
hins frjálsa markaðar sett við-
skiptabann á veiðiþjóðirnar í
norðri.
Þökk sé dramatískum veiðispól-
um sjónvarpanna. OÓ