Tíminn - 14.02.1989, Blaðsíða 14

14 Tíminn
Þriðjudagur 14. febrúar 1989
AÐ UTAN
lllllllll

Dýrasta sjónvarpsþátta-
röð allra tíma er
fjárhagslegt stórslys
Höfundur sögunnar, Herman
Wouk var samningamönnum
ABC þungur í skauti og á mikinn
þátt í því hversu hörmulega
hefur tekist tii með
fjárhagsdæmið.
Bandaríska sjónvarpsstöðin ABC gerir sér vonir um að
sjónvarpsþáttagerð skáldsögu Hermans Wouk „War and
Remembrance“, sem fjallar um síðari heimsstyrjöldina og
er framhald þáttanna „Winds of War“ sem sýndir voru hér
um árið, færi henni geysilegar vinsældir. En forráðamenn
ABC gerðu tvær stórskyssur, þeir evddu of miklu fé til
sjónvarpsþáttanna og þeim láðist að taka með í reikninginn
þvermóðsku höfundarins Wouk.
Reyndar koni í Ijós þegar upp
var staðið að kostnaðurinn við
þessa 32 tíma löngu þáttaröð var
kominn upp í 100 milljónir dollara
og fyrirsjáanlegt að a.m.k. 20 millj-
ónir dollara vantaði upp á að endar
næðust saman en ABC gerði sér
vonir um að rétta fjárhagsdæmið
við með því að venja bandaríska
sjónvarpsáhorfendur á að fara aft-
ur að horfa á ABC frekar en aðrar
stöðvar. Hitt hefur sjálfsagt ekki
hvarflað að neinum að kannski
væri einhver áhorfandinn orðinn
þreyttur af sjónvarpssetuni áður
en yfir lyki, en í nóvember sl. var
sýndur 18 tíma skammtur, tveir
tímar í senn, á skömmum tíma og
síðan bíða áhorfenda 12 tíma sýn-
ingar í febrúar, ef þeir vilja ekki
láta neítt fram hjá sér fara.
Tvær rangar ákvarðanir
Þessi sjónvarpsþáttaröð er dýr-
asta sjónvarpsþáttaröð allra tíma
og lítur jafnframt út fyrir að ætla
að verða mesta fjárhagslega stór-
slysið í allri sjónvarpssögunni.
Jafnvel þó að áhorfendafjöldi
kunni að slá öll met verða forráða-
menn ABC að vera viðbúnir
a.m.k. 20 milljón dollara tapi á
ævintýrinu. Verði áhorfendafjöldi
hins vegar minni en vonir hafa
staðið til verður ABC að reikna
með að 100 milljónir dollara hafi
farið í súginn.
Þetta ástand hefurskapast vegna
tveggja ákvarðana sem hefur kom-
ið í ljós að báðar reyndust rangar.
Fyrir ABC vakti að þurfa ekki að
leggja allt of mikið fé til þáttanna
og þess vegna sömdu forráðamenn
stöðvarinnar við höfund sögunnar
sem þættirnir byggjast á, Herman
Wouk, um að hann hefði óvenju
mikið til málanna að leggja um
gerð þáttanna.
Forráðamenn ABC drógu þá
ályktun að óhætt væri að leggja
fram fé og sýna ýmsar tilslakanir
við framleiðslu þáttanna eftir þær
vinsældir sem forverar þeirra
„Winds of War“ hlutu en þeir
þættir, sem sýndir voru í Banda-
ríkjunum í febrúar 1983 og voru
gerðir eftir fyrri skáldsögu Wouks,
reyndust ná augum og eyrum 53%
bandarísku þjóðarinnar eða 140
milljóna. Og víðar um heim reynd-
ist sagan um ævintýri bandaríska
sjóherforingjans Victors Henry og
fjölskyldu hans á fyrstu árum
heimsstyrjaldarinnar síðari feikn-
avinsæl.
Fyrri þættirnir áttu
að vera víti til varnaðar
En framleiðendur þeirra þátta,
„Paramount“ kvikmyndafélagið,
urðu að þola tap á fyrirtækinu. Þó
að þættirnir væru seldir til sýningar
í 50 löndum tókst „Paramount“
ekki að hafa nema 80% upp í
kostnað við gerð þáttanna, sem
nam 50 milljónum dollara.
Hins vegar var sú sjónvarps-
þáttaröð hrein gullnáma fyrir
ABC. Fyrir auglýsingar, sem sýnd-
ar voru með þáttunum, krafðist
ABC 6000 dollara á hverja sek-
úndu og hafði upp úr krafsinu 25
milljónir dollara.
„Paramount“ átti líka réttinn til
að kvikmynda framhald sögunnar
af Victor Henry og fjölskyldu og
árið 1984 lögðu forráðamenn ABC
til við kvikmyndafélagið að gerð
yrði framhaldsþáttaröð eftir þeirri
sögu fyrir sjónvarp.
En „Paramount", sem er dótt-
urfyrirtæki bandaríska olíufyrir-
tækisins „Gulf and Western“,.Iagði
ekki í áhættuna. ABC-menn fengu
það svar að þeir skyldu heldur gera
það sjálfir.
ABC samdi af sér
Forstjóri ABC, Charles Pierce,
lagði í áhættuna, þrátt fyrir mikið
hik félaga sinna. Þá þegar hafði
ABC-stöðin ákveöið að taka ekki
þátt í samningaviðræðum um sjón-
varpsréttinn frá Ólympíuleikunum
í Seoul 1988 vegna hinnar pólitísku
ókyrrðar í Suður-Kóreu. Þar af
leiðandi varð ABC að hafa eitt-
hvcrt sterkt spil á hendi til að laða
að sér áhorfendur á þeim tíma sem
leikarnir færu fram, svo að ekki
glötuðust alltof margir áhorfendur
í samkeppninni.
Þessi afstaða skýrir hversu mikið
forráðamenn ABC voru reiðubún-
ir að leggja sig fram um að gera
þættina sem veglegasta og sýna
eftirfarandi dæmi hvað þeir teygðu
sig langt:
• „Paramount" fékk í sinn hlut
2,5 milljónir dollara fyrir að afsala
sér réttinum til að kvikmynda sög-
una, auk 35% hlutdeildar í allri
sölu á sýningarrétti til annarra
landa. Þessi klásúla er álitið að færi
kvikmyndafélaginu 25 milljónir
dollara í sinn hlut.
• Rithöfundurinn Herman Wouk,
sem gegndi herþjónustu í síðari
heimsstyrjöld í bandaríska sjó-
hernum, fékk 4 milljónir dollara
fyrir sinn snúð. Auk þess tryggði
hann sér réttinn til að úrskurða um
hvenær, hversu margar og frá
hverjum megi sýna auglýsingar
með þáttunum. Wouk, sem er
rétttrúaður gyðingur, byggir kröfu
sína á því að hann vildi ekki að
atriði frá Auschwitz yrði rofið með
auglýsingu.
Met á öllum sviðum
vanstjórnar
í kjölfarið á þessum samningum
hófst svo metaframleiðslan: Eftir
tveggja ára undirbúning kvik-
mynduðu Dan Curtis leikstjóri og
starfsmenn hans látlaust í 21
mánuð, í 10 löndum meira en 2000
atriði á yfir 680 km langa filmu,
nægilega mikið efni til að senda út
í sjónvarpi í 370 klst.
Kvikmyndahandritið, sem var
Die gröBte Serie aller Zeiten
Die ABC-Fernsehserie
„War ond Remembrance
die aufwendigste
Unterhaitungs-Produktion
der Geschichte

i m m m *L
Dle Produzenten benötigten
zwei Jahre fiir die Pianung, 21
Monate fiir Dreharbeiten und ein
Jahr om Schneidetisch - insge-
samt fast so ionge, wie der II.
Weltkrieg dauerte
yUa% Aufnahmeteam drehte
mehr als 2000 Szenen in
zehn Landern der Erde
Sie ist langer als eine Jahres-
produktion von „Miaml Vice"
und dreimal so teuer: Jede
ihrer 32 Stunden kostet 5,5
Millionen DM
Die Produktionskosten waren
mehr als doppelt so hoch wie bei
der vorangegangenen TV-Serie
„Feuersturm . Doch es wird mit
weit weniger Zuschauer gerechnet
Das Drehbuch
enthtilt
358 Sprechrollen
Fiir die Gesomtkosten von 176
Millionen DM htitte man fiinf
Spielfilme drehen können
Bei der Produktion wurden
640 Kiiometer Filmmateriai
verbraucht - gcnug fur 370
Stunden Sendezeit. Nur 32
Stunden werden^ gesendet
Stórkostlegasta
sjónvarpsþátta
röð allra tíma
Þáttaröðin er lengri en
ársframleiðsla á „Miami Vice“
og þrisvar sinnum dýrari. Hver
klukkustund í þessari 32 tíma
lengloku kostar 143 milljónir
islenskra króna.
Framleiðendurnir þurftu tvö ár
til undirbúnings, 21 mánuð til
myndatöku og eitt ár til
klippinga, allt í allt h.u.b. eins
langan tíma og síðari
heimsstyrjöldin stóð.
Framleiðslukostnaðurinn var
, meira en tvisvar sinnum hærri
Þattaröð ABC „War and en við fyrri röðina „Winds of
War“. En það er reiknað með að
áhorfendur verði margfalt færri.
„ „ . í handritinu eru 358 hlutverk
afþreyingarefni sogunnar sem eitthvað hafa að segja.
Remembrance“ ei
innihaldslausasta
Kvikmynduð voru yfir 2000
atriði í 10 löndum.
Við framleiðsluna voru notaðir
640 km affilmu, nægilega mikið
magn til að senda út i sjónvarpi
í 370 tíma. Útsending verður alls
í 32 klukkustundir.
Robert Mitchum er enn í hlutverki
sjóliðsforingjans Victors Henry
og er treyst á að vinsældir hans
laði einhverja áhorfendur að
þáttunum.
1492 bls. að lengd, hafði að geyma
358 hlutverk sem eitthvað höfðu
að segja og nú voru ráðnir leikarar
úr fremstu röð. Robert Mitchum,
orðinn 71 árs að aldri, fer með
hlutverk Victors Hcnry sem fyrr.
John Gielgud leikur nú prófessor-
inn og Jane Seymour hefur tekið
við hlutverki Ali McGraw. Bretinn
Steven Berkoff leikur Hitler og
þýski leikarinn Hardy Krúger leik-
ur eyðimerkurrefinn Erwin
Rommel.
Til að atriðin úrgereyðingarbúð-
unum yrðu sem næst raunveru-
leikanum lögðu þátttakendur leið
sína til Auschwitz.
Að myndatökunum loknum tók
vinnan við klippingar við og fór
reyndar fyrirtækið sem þær annað-
ist á hausinn meðan á því stóð. Að
öllu þessu loknu stóðu menn uppi
með 32 stunda sjónvarpsefni, sem
að meðaltali kostaði um 143 inillj-
ónir ísl. króna hver klukkutími.
Árangurinn ekki í sam-
ræmi við tilkostnaðinn
Árangurinn virðist ekki réttlæta
allan tilkostnaðinn. The New York
Times lýsir útkomunni sem „inni-
haldslausri yfirfljótandi sápuóperu
með sögulegan bakgrunn".
En auðskiljanlega skiptir meira
máli fyrir ABC hver fjárhagsleg
niðurstaða verður af þessu ævintýri
en einhver gagnrýni frá listrænu
sjónarmiði. Af hálfu stöðvarinnar
var 30 sekúndna auglýsingattmi
verðlagður á 250.000 dollara, eða
hver sekúnda á 8.333 dollara, og
áætlað var að selja alls 108 auglýs-
ingamínútur. Skv. því hefðu aug-
lýsingatekjur numið 54 milljónum
dollara.
Höfundurinn erfiður
í samningum
En í hvert sinn þegar forráða-
menn ABC-stöðvarinnar lögðu
fyrir höfundinn Herman Wouk
auglýsingasantningana, en til þess
höfðu þeir skuldbundið sig skv.
samkomulagi við hann. urðu þeir
að skera niður auglýsingarnar.
Wouk gerði það að grundvallar-
reglu að banna allar auglýsingar á
sjampói, sápu og öðrum hreinlætis-
vörum. Hann hafnaði líka alger-
lega auglýsingum á skordýraeitur-
úða, drykkjarföngum, skyndirétt-
um og öðrum neysluvörum.
Þar að auki heimilaði hann nú
ABC aðeins að selja 6 auglýsinga-
mínútur á hverri klst. í stað þeirra
7 sem upphaflega hafði verið áætl-
að. Þessi ákvörðun hans ein minnk-
ar tekjumöguleika ABC um 16
milljónir dollara umfram upphaf-
legan útreikning.
Að endingu bannaði höfundur-
inn mönnunum frá ABC með öllu
að kynna annað efni hjá ABC
meðan á útsendingu þáttalanglok-
unnar um „War and Remem-
brance" stæði.
Þrisvar gekk yfirmaður ABC,
Thomas Murphy á fund Wouks og
reyndi að telja hann á einhverja
málamiðlun en Wouk varóhaggan-
legur.
Neyðarvon stjórnenda ABC var
loks sú að þeir geti sætt auglýsend-
ur við að búast ekki við nema
20,2% horfun á fyrstu 18 tíma
útsendinguna í nóvember því að
færi svo að þáttaröðin næði geysi-
legum vinsældum mætti hækka
auglýsingaverð verulega í síðari 12
stunda útsendingunni í febrúar.
Þar að auki gera menn sér vonir
um að mikið fé fáist fyrir sölu
sýningarréttar í öðrum löndum,
rétt eins og gerðist með fyrri röð-
ina. Það er því ekki víst að tap
ABC verði eins stórt og líkur
benda til nú.