Réttur - 01.01.1966, Blaðsíða 15

R 15 T T U R
15
taldir lifa af sjávarafla: verkaskiptingin hefur ekki enn skilið í
sundur með sjávarútgerð og landbúnaði, einn og sami maðurinn
vinnur við árina og orfið. Við skulum nú stuttlega reyna að rekja
þær breytingar, er verða á þessu þjóðfélagi fram á ár.ið 1880, þegar
Jón Sigurðsson er horfinn af sviðinu og Alþingi íslendinga er að
stíga sín fyrstu spor á braut innlends löggjafarvalds.
Árið 1850 eru 7280 bændur taldir framfærendur í landinu og
hafa í þjónustu sinni 13000 vinnuhjú og aðstoðarmenn. Þá lifa af
sjávarafla 873 framfærendur og hafa í þjónustu sinni 843 v.innuhjú
og aðstoÖarmenn. Iðnaðarmenn eru 195 talsins og hafa í þjónustu
sinni 10 aðstoðarmenn og 126 vinnuhjú. Verzlunarmenn og gest-
gjafar eru 83 með 24 aðstoðarmenn og 197 vinnuhjú. Daglauna-
menn eru taldir 181 og hafa 8 aðstoðarmenn og 210 vinnuhjú.
Oákveðna atvinnu hafa 225 framfærendur og hafa 14 vistráðin hjú.
Þá er hjúafjöldi allur á landinu 15,355.
Tuttugu árum síðar, árið 1870 eru 7219 hændur framfærendur
og vinnuhjú þeirra eru 14,166. Af sjávarafla lifa 1,324 framfær-
endur og hafa 1,508 vinnuhjú í þjónustu sinni. 219 iðnaðarmenn
eru framfærendur og hafa 149 vinnuhjú. Verzlunarmenn og gest-
gjafar eru 114 og hafa 119 vinnuhjú í þjónustu sinni. Daglauna-
menn eru 472 talsins með 32 vinnuhjú. Óákveðna atvinnu hafa 336
og 44 vinnuhjú, en á öllu landinu er vinnuhjúastéttin 17,598.
Arið 1880 eru 7,364 bændur framfærendur og hafa í þjónustu
sinni 15,286 vinnuhjú. 1779 framfærendur lifa af sjávarafla með
1940 vinnuhjú. Iðnaðarmenn eru nú orðnir 413 og vinnuhjú þeirra
287. Verzlunarmenn og gestgjafar 164 og vinnuhjú þeirra 466. Dag-
launamenn eru orðnir 592 talsins, vinnuhjú þeirra 63. Óákveðna
atvinnu liafa 532 og hafa í þjónustu sinni 68 vinnuhjú. Þá er vinnu-
hjúafjöldi á öllu landinu 19,340.
Til gleggra yfirlits um atvinnuskiptinguna í landinu og þróun
hennar skulu hér sagðar tölur um hlutfallslega aðild atvinnugrein-
anna i þjóðarheildinni frá miðri öldinni til 1880:
Ár: 1850 1860 1870 1880
Andlega stéttin og kennarar 3,8% 3,3% 3,0% 2,5%
Veraldleg stétt embm. og sýslm. .. 0,8% 0,7% 0,7% 0,8%
Embl. menntamenn og menn er lifa á eignum og eftirl 0,8% 0,9% 1,0% 1,0%
Þeir sem Lifa af jarðrækt 82,0% 79,0% 75,0% 73,2%