Réttur - 01.01.1966, Page 42

42
RÉTTUR
Þegar Ólafur dvaldi á Akureyri þennan vetur lét hann fjölrita lög
Jafnaðarmannafélagsins og frumvarp, er liann gerði að stefnuskrá
jafnaðarmanna á Islandi. Þessi skjöl mun hann hafa sent ýmsum,
en m. a. Þórólfi Sigurðssyni frá Baldursheimi, sem þá dvaldist í
Reykjavík. Og í bréfasafni Þórólfs, sem sonur hans Sigurður hefur
varðveitt svo vel, eru bæði þessi skjöl. Mér er ekki kunnugt um að
jiau séu annarsstaðar til og hef ég ekki séð þau áður. Gerðum við
þó á sínum tíma á Akureyri ýmsar ráðstafanir til þess að hafa upp
á einhverju um gamla félagið, en tókst ekki.
Þessi skjöl birtast nú hér eins og þau eru með ritvillum og eyðum.
Er stefnuskráin öll, en þó sérstaklega síðasti hluti hennar, táknrænn
fyrir hugsunarhátt Ólafs Friðrikssonar á þessum tíma, jafnframt
því, sem hún lýsir því hvernig hugmyndin er að koma í veg fyrir
jiróun auðvalds á Islandi.
STEFNUSKRÁ
ÍSLENZKRA JAFNAfiARMANNNA
I.
Vér viljimi vinna af alefli móti því, að sú skipting á landslýðnum í ríka og
öreiga, sem er í flestum mentalöndum, verði á Islandi.
Vér viljum minka þann mun, sem nú þegar er orðinn hér á landi á ríkum
og fátækum með því að láta atlðsuppsprettlir landsins renna sem rikulegast,
og Jiannig aS l>að verði eigi einstakir menn sem græði ofjjár heldur alrnenn-
ingur, l>.e. hver og einn sem vill vinna. Það er langt frá því, að vér viljum
lianna eða koma í veg fyrir, að duglegir og framtakssamir menn verði auðugir,
því vér viljum veita einstaklingnum fullt frelsi til hvers sem er, skaði jtað
eigi aðra. Réttur einstaklingsins takmarkast af rétti annara einstaklinga. Hið
sanna frelsi er því takmörkun réttar hins sterka til þess að troða niður Jiann,
sem minni er máttar.
Vér viljum gera fátœktinu útlœga og réa öllum árum að því, að hér á landi
verði aðeins
EIN STÉTT
Ji.e. starfandi mentaðir menn. Ekki að heimtað sé, að allir vinni líkamsvinnu,
Jié flestum sé hún holl og heilsusamleg, heldur að hver og einn sé í raun og
sannleika metinn eingöngu eftir Jiví, hve duglegur, nýtur og góður maður
hann er, en ekki einsog oft er nú eftir því hvar hann er settur í þeim af fávísum
tilbúnum metorðastiga Jijóðfélagsins, sem oft er þess valdandi, að ungir menn,
af Jiví einn starfi þykir ‘fínni’ en annar, leggja eigi það fyrir sig, er Jieir sam-