Réttur - 01.01.1966, Síða 49

R ETTUR
49
Kandaríkjamanna viðjátœht 1963 — eða nœstwm fimmtungur þjóð-
orinnar. HagfræSingurínn Keyserling hefur bent á, að þær fjölskyld-
ur sem liafa minna en 5000 dali í árslaun, búi við mjög kröpp kjör.
En sé þessi hópur talinn með hinum fyrrnefnda eru 66 millj. Banda-
ríhjamanna örsnauðir eða 35y^%. — l'að er ástæðulaust að velta
því fyrir sér á þessu stigi hver viðmiðunin er sanngjörnust en ljóst
er að í Bandaríkjunum — „allsnægtaþjóðfélaginu“ — er ríkjandi
óskapleg fátækt milljóna.
Fyrir nokkrum árum reiknaði verkamálaráðuneyti Bandaríkjanna
út hve mikið fjögurra manna fjölskylda þyrfti til að lifa „hóflegu
lífi við viðunandi skilyrð.i“. Nýlega voru svo þessir útreikningar
dregnir fram í dagsljósið á ný og í því sambandi var sýnt fram á
að meðalútgjöld fjölskyldna í 20 borgum væru 6.418 dalir á ári.
IJað er því augljóst að 3000 dala tekjur hrökkva skammt upp í
nauðþurftir. Skal í því sambandi nefnt að landbúnaðarráðuneytið
hefur reiknað út að þau 23 sent, sem 3000 dala markið gerir ráð
fyrir að hver máltíð kosti, sé langt t.il of lítið miðað við núverandi
verðlag. Og heilbrigðisráðið í Fíladelfíu álítur að fjölskylda með
minna en 4600 dali geti ekki keypt neina læknishjálp, né tannlæknis-
aðstoð.
„Hófsemdarmarkmið verkamálaráðuneytisins miðar við 123 dala
vikukaup, en meðaltekjur handverksmanna í janúar 1965 voru 103
dalir og dœmi eru til um stóra hópa, sem liöfðu að meðaltali 70,13
dali á viku.
Og þá er eftir að geta um kjör blökkumanna. 1963 liöfðu 13%
hvítra fjölskyldna laun undir 3000 dölum á ári en 43% litaðra fjöl-
skyldna (flestir blakkir). Rúm 9% litaðra liöfðu undir 1000 dali
í árslaun, en 3% livítra. í skýrslu forsetans 1964 var bent á að
barnadauði sé helmingi algengari með lituðum en með hvítum, og
mœðradauði fjórum sinnum algengari. — Hvar sem litið er blasir
þessi mynd við meðal hinna lituðu og bilið milli þeirra og liinna
hvítu fer stöðugt breikkandi. Puerto-Rico menn og Mexíkanar búa
við svipuð skilyrði og blökkumenn, en kjör amerískra Indíána eru
hálfu verri. — Slíkir eru ávextir kynþáttamisréttisins.
Rætur fótæktorinnar.
Þegar borgaralegir sérfræðingar reyna að útskýra orsakir fá-
tæktarinnar leita þeir orsakanna alls staðar annars staðar en í auð-
valdsskipulaginu sjálfu, Til dæmis hefur því verið haldið fram, að