Bjarmi - 01.12.1997, Side 14

Sr. Kristján Valur Ingólfsson
... og hvað mun
blíða?
Sr. Kristján Valur Ingólfsson er rektor
Skálholtsskóla.
Fáum guðfræðingum sem
mæltir eru á íslenska tungu
hefur tekist að koma kjarna
jólaguðspjallsins fyrir með
eins fáum og auðskiljanlegum
orðum og Valdimar Briem í sálminum:
„í dag er glatt í döprum hjörtum." Þar er
að flnna spuminguna sem hér er gerð að
fyrirsögn. Sálmurinn er ekki frásögn um
liðinn atburð, heldur lýsing þess sem
verður í undri jólanæturinnar. Og það
undur er nýtt á hverjum jólum. Baksvið
atburðarins er í senn Betlehemsvellir og
óblíð íslensk náttúra. Það erum við sem
fáum boðin. Það erum við sem erum
hirðar. Það er reynsla trúarinnar. „Þegar
ljósið dagsins dvin, - oss Drottins birta
kringum skin.“ Venjur okkar og atferli á
jólum taka mið af því.
Ljósið er komið í heiminn. Þessvegna
er víða enn sá siður að láta loga ljós alla
jólanóttina og tengja þannig saman dag
og nótt. Vegna þess að Orðið sem var í
upphafi hefur verið talað til okkar. Orðið
sem skapaði þennan heim og greindi
ljósið frá myrkrinu, - Orðið sem geymir
allan sköpunarkraft Guðs, varð maður,
- er orðinn bam í jötu og sýnist ofur-
seldur mannlegum duttlungum og mann-
legum breyskleika. Hann er gefinn í
hendur mannanna á ótryggum tímum.
Heródes bíður skammt undan og vill
granda honum. Þar er hið raunverulega
myrkur (Mt. 2:13 -23).
Annað sálmaskáld, Helgi Hálfdánar-
son, sagði: „Sem Heródes er heimurinn,
svo herradóm hann elskar sinn, að sak-
leysið og sannleikann, hann sviptir lífi
nær sem kann. Og til þess vald sitt við-
haldist, hann vill, ef gæti, deyða Krist"
(Sb. 570).
Ljósið skin í myrkrinu. Myrkrið getur
ekki unnið bug á því þvi að ljósið er
orðið til vegna þess að sköpunarorðið
sjálft er komið í heiminn tll að vera orð
frelsisins og orð hinnar nýju sköpunar.
Allir okkar jólasiðir byggja með ein-
hverju móti á því að við viljum sjálf
miðla ljósi í myrkrinu og vera það sjálf
þegar við höfum tekið á móti þvi.
Engillinn flutti Maríu Orð Guðs. Það
Orð varð hold á jörð. Það er hið sama
Orð og sérhver, í engils stað, flytur
söfnuðinum - kirkjunni, en hún hefur
Maríu að fýrirmynd. Hún heyrir það Orð
í auðmýkt ambáttarinnar, tekur á móti
og segir: „Verði mér eftir orðum þinum.“
(Þessvegna heilsar presturinn í kirkj-
unni söfnuðinum á undan bæninni,
sem innleiðir lestrana úr heilagri ritn-
ingu, með orðum engilsins við Maríu.)
Þess vegna verður líka til á jólum sem
svar við boðskap engilsins: Ég vil
sjálf(ur) vera vaggan þín, jatan þín,
Jesús.
Oss öllum mikinn fögnuð
flytur
Enn mun engill jólanæturinnar syngja á
komandi jólum. Enn er kallað til fundar
á Betlehemsvöllum. Þar er Friðarengill-
inn og flytur mfkinn fögnuð: „Sá Guð, er
hæst á himni situr, er hér á jörð oss
nær. Sá Guð er ræður himni háum, hann
hvílir nú í dýrastalli lágum. Sá Guð, er
öll á himnins hnoss, varð hold á jörð og
býr með oss.“
Allt kann þetta að hljóma eins og öfug-
mæli, þversögn eða bara tóm vitleysa.
Sagan, allt til þessa dags, þekkir nöfn
sem af einhverjum ástæðum geta ekki
tekið á móti þessum boðskap. Guð á