Æskan - 01.09.1969, Blaðsíða 22

POPPMESSUR. Það hefur verið allmikið rætt og ritað um hinar
svokölluðu „poppmessur", sem fram fóru í nokkrum af kirkjum
Reykjavíkurborgar á síðastliðnu vori, og hafa menn verið þar bæði
með og móti. Þetta nýja messuform er um þessar mundir víða [
tízku og er framkvæmt á ýmsan hátt. Mynd sú, sem hér birtist,
er frá einni slíkri „poppmessu", sem haldin var í kirkju í Svíþjóð
nýlega. Á meðan presturinn las hin heilögu orð voru tvær létt-
klæddar dansmeyjar látnar sýna listir sínar fyrir altarinu.
Hvað kemur svo næst?
„Það er erfitt að útskýra. Þú ert ung stúlka, en ég er orðin
öldruð og hef reynt meira en margir aðrir. Ég á erfitt með að
greina frá þvi öllu. En í stuttu máli sagt, þá fór hjónaband Birg-
is gersamlega út um þúfur þarna allt í einu. Helga varð afar
ástfangin af Ben Elkin og fór með honum, yfirgaf mann, barn og
heimili, engin skynsemi virtist geta komizt að í höfði hennar,
hún virtist aðeins eiga eina ósk, -— að fylgja hinum fræga píanó-
leikara. Fáum dögum síðar var hún farin og Birgir sat einn eftir
með litlu stúlkuna sína. Þessi ógæfa kom iila við hann. Ég get
ekki útskýrt, hvernig annað eins og það, sem ég nú hef fýst,
getur átt sér stað, en mér virðist þó, að slíkt gerist þá og því
aðeins að fólk missi dómgreind á eigin athöfnum, að rödd
satnvizkunnar nái ekki lengur til þess. Heimur Birgis var hrun-
inn í rústir og honum fannst lífið ekki vera þess virði að
iifa þvi. Helga hafði verið miðpunkturinn i tilveru lians. Þó var
litla dóttir hans eftir og það veitti honum nokkra liuggun. Sem
móðir var ég löngu búin að skilja, að sonur lilýtur að yfirgefa
föður og móður og búa með þeirri konu, sem hann liefur valið
sér. Slíkt er lögmál lífsins og vissulega stendur skrifað, að þau
tvö skulu vera eitt. En nú virtist allt vera eyðilagt. Hann missti
áhugann fyrir starfi sínu, hætti að vinna á sjúkrahúsinu og
réðst sem læknir á enskt skip, sem var í förum milli Southampt-
on og Bataviu. Skipstjórinn hét Frisby, en skipið India. Fyrst
gekk Birgir að vísu atvinnulaus nokkra mánuði og á meðan
vonaði ég stöðugt, að hann mundi endurheimta áhugann fyrir
starfi sínu. Ég fékk ekki að vita, hvers vegna hann valdi þetta
skip en vonaði, að það væri til þess að komast héðan burt um
stundarsakir og þess vegna hefði hann komið sér i samband við
Silver Star — skipafélagið, sem átti „India“.
En skömmu eftir brottför hans skynjaði ég, að ]>etta var liður
í ákveðinni áætlun. Ég las af tilviljun í dagblaði, að Ben Elkin
ætlaði að halda hljómleika í Austurlöndum fjær, meðal annars i
Bataviu. Þá varð ég sem lömuð af ótta, því nú vissi ég, hvað
Birgir ætlaðist fyrir. Ég þekkti frá námsárum Birgis, bversu
ákveðinn hann var, þegar hann tók sér eitthvað fyrir hendur,
og nú var ég sannfærð um, að hann ætlaði sér að koma fram
hefndum yfir þeim manni, sem hafði lagt hjónaband hans i rúst.
Yfirlæknirinn á sjúkrahúsinu hafði einmitt ráðlagt Birgi að
fara i þessa ferð og bauð honum starf við sjúkrahúsið, bvenær
sem lionum þóknaðist að snúa til baka. En auðvitað vissi yfir-
læknirinn ekki, að Birgir ætlaði sér aidrei aftur heim. Hann ætl-
aði víst aðeins að liitta Ben Elkin aftur. Ég get hvorki hugsað
mér né útskýrt, að þetta hatursmyrkur skyldi leggjast yfir sál
hans, en eitt var öruggt. Hann hataði Ben Elkin, sem var dek-
urbarn hamingjunnar, hvar sem liann fór um heiminn. Hljóm-
leika hafði hann haldið í Englandi, Frakklandi, Þýzkalandi og
Ameríku og alls staðar var liann hlaðinn hástemmdu lofi. En
erfitt virðist vera að halda góðri og heilbrigðri skapgerð við slík-
ar kringumstæður.
Birgir sagði mér þetta allt síðar. Hann sagði mér einnig allt,
sem gerðist í Austurlandaferðinni. Sú frásögn var í stuttu máli
á þessa leið:
Á leiðinni til Austurlanda var hann farinn að kynnast skip-
stjóranum og oft sátu þeir saman og skeggræddu, einkum á
kvöldin. Birgir liafði sagt lionum frá ýmsu, sem á daga bans
hafði drifið. Þó liafði hann ekki sagt honum allt, til dæmis bafði
liann ekki nefnt, að Helga og Ben Élkin væru í Bataviu. Ég
held, að hann hafi ekki vitað fyrir vist, hvað hann mundi taka
til bragðs, ef hann hitti þau þar, en hann ætiaði að koma fram
hefndum á einhvern hátt, því eins og áður er sagt, fannst honum
stoðunum vera kippt undan tilveru sinni.
Kvöld eitt var samtal þeirra rofið með því að loftskeytamað-
urinn kom af skyndingu til þeirra og sagði: „Læknir, vilduð þér
koma upp og aðstoða mig? Eitthvað er . . .“
Birgir bað skipstjórann að afsaka sig og fór upp í loftskeyta-
klefann.
Loftskeytamaðurinn sagði: „Hér er fyrirspurn frá frönsku
gufuskipi í 160 kilómetra fjarlægð. Þeir á skipinu spyrja, hvort
við höfum lækni um borð. Þeir hafa engan lækni, en einn af far-
þegum þeirra er fárveikur og manninum elnar sóttin. Svo virðist
sem um eitrun sé að ræða. Þeir spyrja yður, livað þeir geti
gert.“
„Spyrjið þá um orsakir og einkenni eitrunarinnar", sagði
Birgir.
Loftskeytamaðurinn gerði svo og á meðan liripaði Birgir
nokkrar spurningar á blað. Hann spurði um ýmis sérstök ein-
kenni sjúkdómsins, liita, hvað hefði verið gert fyrir sjúklinginn
áður o. s. frv.
Loftskeytamaðurinn sendi þessar spurningar og af svörunum
réð Birgir, að veiki maðurinn væri í inikilli hættu. Hann sendi
þá fyrirspurn um, hvort lyíjabirgðir væru um borð. Þeir fengu
játandi svar um hæl og þar var einnig tilgreint hvaða lyf þeir
hefðu.
Birgir athugaði lyfjaskrána. Hann vissi, að liér var um lif eða
dauða að tefla, bað loftskeytamanninn að halda við sambandinu
við hitt skipið, meðan hann næði i eina af lækningahókum sín-
um. Hann þaut niður í klefa sinn, fann hókina, snaraðist upp
aftur og fór að blaða í bókinni. Svo fann hann það, sem hann
leitaði að og sendi lyfseðil, því svo vildi til að nauðsynlegustu
lyfin voru til í hinu skipinu. Hann sendi ennfremur fyrirspurn
um, hvort þeir gætu breytt stefnu sinni og komið til móts við
„India“, sv'o að hann gæti fengið að líta á sjúklinginn.
Hann fékk það svar, að crfitt væri um vik. þar eð þeir væru
á heimleið frá Bataviu.
„Segið þeim að þeir verði að koma,“ sagði Birgir.
Loftskeytin fóru á milli og svarið var á þá lund, að skipstjór-
irin gæti ekki undir nokkrum kringumstæðum breytt um stefnu.
„Sendið þau skilaboð, að hann sé morðingi, ef hann gerir það
ekki“, sagði Birgir fokvondur. „Skipin geta liitzt eftir nokkra
klukkutíma. Þá getum við tekið manninn um horð hjá okkur
og hjúkrað honum. Spyrjið um álirifin af lyfinu."
Næsta svar var á þá lund, að þeir liefðu breytt um stefnu i átt
til „India“, að þeir væm búnir að blanda meðul eftir fyrirsögn
Birgis og gefa sjúklingnum þau.
Eftir að Birgir liafði gefið sinar síðustu fyrirskipanir, gekk
hann lengi um á þilfarinu. Taugar hans voru í uppnámi, en það
uppnám veitti lionum þó nokkra fróun. Honum fannst raunar,
að þessi harátta við dauðann veitti sér undursamlegan frið. Hann
378