Kirkjuritið - 01.04.1947, Blaðsíða 74
160
Benjamín Kristjánsson:
Apríl-Júní.
síðar, því að hann unni þeim svo mikið sem þeir væru
synir lians.
Yfirleitt er líklegl, að prestar þeir, sem kallaðir eru
lærðir vel, lærdómsmenn eða fræðimenn miklir, liafi
tckið prestlinga til kennslu, og mætti benda á marga slíka,
eins og t. d. Pál prest Sölvason í Reykliolti (d. 1185),
sem var í biskupskosningi með Þorláki helga, Runólf
Dálksson, hróðurson Ketils biskups Þorsteinssonar, og
Ingimund Einarsson á Reykhólum (d. 1169), svo að ein-
liverjir séu nefndir. Til slikra liöfuðklerka hefir einkum
verið leilað, um uppfræðslu presta, sem biskupsstólarnir
og klaustrin gátu ekki tekið við, enda hafa þeir drjúgum
þurft að ala upp klerka til að hafa sér við liönd til kirkna-
þjónustu, er þeir sjálfir höfðu mannaforræði og ýmsum
öðrum málum að sinna.
Kunnur er úr Laurentiusarsögu prestaskóli Þórarins
kagga Egilssonar á Yöllum í Svarfaðardal (d. 1283), er
var ömmubróðir Laurentiusar biskups. Séra Þórarinn
hafði áður verið kirkjuprestur á Hólum og mjög hand-
genginn Ileinreki hiskupi og liklega farið með biskups-
störf í fjarvistum hans. Er honum svo lýst, að hann liafi
verið „klerkur góður og liinn mesti nytsemdarmaður til
lesturs og bókagerða, sem enn mega auðsýnast margar
bækur, sem hann hefir skrifað Hólakirkju og Vallastað.
Gaf séra Þórarinn fátækum frændum sínum mikið góss,
og selli mörg Kristfé á mörgum jörðum í Svarfaðardal
og svo annarsstaðar111). Þórarinn kaggi tók Laurentíus
frænda sinn ungan til náms.
„Sá atburður gerðist eitt sinn á Völlum, að kennslu-
piltar gerðu sukk í kirkjunni þar á staðnum og lienti
Laurentíus þá það óliapp, að eitthvað það er hann kaslaði
kom í Maríulíkneski og brotnaði laufið af ríjdsvendi
þeim, er hún hélt á. Þegar Þórarinn prestur kom til kirkj-
unnar um kvöldið, sögðu „piltarnir“ honum, livað Laur-
i) Bisk. I, 790.