Búnaðarrit - 01.01.1945, Blaðsíða 31
BÚNAÐARRIT
27
lninaöarstörf. Hið íslenzka veðráttufar býður jurta-
gróðri yfirleilt erfið lífskjör og hlýtur að skapa ein-
hæfa landbúnaðarframleiðslu.
fsland er 103000 km2 að slærð. Af þessu fíatarmáli er
um hehningur gróðurlaus öræfi, jöklar, hraun og saríd-
ar. Allt miðbik landsins er gróðurlaust með öllu. Bvggð-
irnar á íslandi mynda víðast hvar mjóa láglendisræmu
með ströndum fram. Víða ganga alllangir gróðursælir
dalir upp í hálendið, en brött fjöll liggja á milli þeirra
í sjó fram. Stærst samfellt undirlendi er við suður-
strönd landsins, Suðurlandsundirlendið, ca. 2370 km'-
að stærð, og upp af Faxaflóa við suðvesurströnd lands-
ins, Borgarfjarðarundirlendið.
ísland er myndað af gosum, og eru öll jarðlög ung.
Aðal-bergtegundirnar eru blágrýti, móberg og dálítið af
líparít og auk þess mjög mikið af nýlega runnum
hraunum. Jarðvégsmyndun er yfirleitt mjög sdrstæð og
eiginleikar jarðvegsins nokkuð á annan veg en gerisl
víðast hvar annars staðar. Á láglendinu ber mest á
mýrajarðvegi, en hann er mikið hlandaður steinefnum,
sem fokið hafa í mýrarnar, hæði við eldgos, og sömu-
leiðis bera vindar sífellt jarðfok innan af liálendinu
og vfir mýrarnar. Mýrajarðvegur þessi er vfirleitt vel
fallinn lil ræktunar, ef hann er nægilega þurrkaður
áður.
Þegar landið hyggðist, er talið, að það hafi verið víði
vaxið milli fjalls og fjöru. Þetta mun að vísu vera of-
mælt. En það er ómótmælanlegt, að hirkiskógar hafa þá
verið úthreiddir. Þeir hafa síðan mjög gengiö saman,
vegna ágangs frá mönnum og skepnum. Þegar skógarn-
ir voru eyddir, tók sandfokið oft við, svo að jarðvegur-
inn fauk hurtu og landið varð örfoka.
Þrátt fyrir slikar skemmdir má ])ó segja, að gnægð sé
af góðum jarðvegi á Islandi, og stendur íslenzkur jarð-
vegur, hvað ræktunarhæfni snertir, fvllilega á sporði
þvi, sem gerist annars staðar.