Morgunn - 01.06.1964, Side 18

12
MORGUNN
og opna bók fyrir fjarhrif og lýsa bráðlifandi mönnum t. d.
á Langanesi eða Austfjörðum, sem þeir aldrei hafa séð, ekk-
ert síður en þeim dauðu? Maður gæti búizt við, að hugsanir
um lifandi menn væru ennþá sterkari og skýrari í hugum
margra en minningarnar um þá, sem löngu eru dánir. Ef
því fjarhrifakenningin í sambandi við lýsingar miðla er rétt,
virðist mér, að lifandi menn ættu miklu fremur að koma þar
fram heldur en þeir dauðu.
Nei! Sannleikurinn er sá, að kenningar um fjarhrif, enda
þótt þau eigi sér vissulega stað, eru allsendis ófullnægjandi
til þess að skýra dularfull fyrirbæri yfirleitt, enda þótt því
skuli engan veginn neitað, að f jarhrif geti reynzt ekki ósenni-
leg skýring á einstökum, en þó yfirleitt mjög fáum ESP-
fyrirbærum. Og að sjálfsögðu er bæði rétt og skylt að gefa
þeim skýringum skynsamlegan gaum og hafa þær jafnan
í huga, þegar rannsökuð eru dulræn fyrirbæri. En sem alls-
herjarskýring á eðli þeirra er fjarhrifakenningin fjarstæða.
Hinum dulrænu fyrirbærum má skipta í tvo flokka. Ann-
ars vegar eru ESP-fyrirbærin, þar sem skynjun berst til
vitundarinnar án þess að fara eftir hinum venjulegu far-
vegum skynfæranna. Til þessarar tegundar teljast ófreski
eða skyggni, fjarhrif hvers konar, svo sem fjarsýnir, fjar-
heyrnir, hugsanaflutningur, forspár og þess háttar og hlut-
skyggni (Psychometri). Enn má nefna það, að það, sem
nefnt er opinberun eða innblástur, sem fróðir menn telja
vera grundvöll trúarbragðanna yfirleitt, er einnig ESP-
fyrirbæri, þar sem slík sannindi berast ekki til hugans skyn-
færaleiðina.
Hin tegund dulrænna fyrirbæra er þannig, að við skynj-
um þau með skynfærunum á sama hátt og við skynjum um-
hverfið yfirleitt. Þau fyrirbæri skynja margir samtímis og
öldungis með sama hætti. Til þessa flokks má telja hreyfi-
fyrirbæri (telekinesis), þar sem allir viðstaddir sjá sam-
tímis hluti hreyfast úr stað, án þess að geta skynjað eðlileg-
ar orsakir slíkra hreyfinga. Ennfremur líkamningafyrir-
bæri, þar sem margir sjá sömu veruna samtímis og fá jafn-