Búskapur hins opinbera 1997-1998 - 01.03.1999, Page 43

heimilishalds, atvinnu, endurhæfmgar og félagslegs samneytis. Einnig er fötluðum
boðið upp á stofnanaþjónustu sem kemur til móts við sértækar þarfir þeirra. I því skyni
eru starfræktar hæfmgar- og endurhæfingarstöðvar, dagvistarstofnanir, vemdaðir
vinnustaðir og möguleikar á skammtímavistun. Búsetaþjónustan gefur þeim kost á
búsetu í samræmi við þarfir þeirra og óskir eftir því sem kostur er. I boði eru félags-
legar íbúðir, vemdaðar íbúðir, sambýli, vistheimili og heimili fyrir böm. A vegum
ríkisins er einnig starfrækt Greiningar- og ráðgjafarstöð sem sinnir margþættum
verkefnum er snúa að málefnum fatlaðra eins og heitið bendir til.
Tafla8.I4 Málefni fatlaðra.
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997
Útgjöld hins opinbera til málefna fatlaðra, m.kr. 1.605 1.765 1.874 2.055 2.027 2.390 2.366 2.309
- % af landsframleiðslu 0,44 0,44 0,47 0,50 0,47 0,53 0,49 0,44
- % af heildarútgjöldum hins opinbera 1,10 1,09 1,14 1,22 1,15 1,34 1,25 1,17
Kaupmáttur útgjaldanna m.v. neysluverð 100,0 102,9 105,3 111,0 107,9 125,1 121,1 116,1
Á árinu 1997 ráðstafaði hið opinbera rúmlega 2,3 milljörðum króna til þjónustu við
fatlaða eða sem svarar til 0,44% af landsframleiðslu og 1,17% af heildarútgjöldum
þess. Samkvæmt úttekt49 á málefnum fatlaðra er fjöldi þeirra á landinu 3.488 talsins
árið 1997. Aðeins hluti þeirra þarfnast þjónustu. Á því ári bjuggu 565 einstaklingar á
sambýlum, vistheimilum og heimilum fyrir böm. í skammtímavistun dvöldu 245
einstaklingar. Frekari liðveislu nutu 282 einstaklingar. Á vemduðum vinnustöðum, í
iðju, hæfmgu eða dagvist vom 555 einstaklingar.
8.2.4 Önnur velferðarþjónusta
Undir aðra velferðarþjónustu falla ýmis velferðarverkefni sem hið opinbera stendur
að. Þar má nefna viðfangsefni eins og forvamir og baráttu gegn misnotkun vímuefna.
Langþyngst í fjárhæðum vegur þó þjónusta félagsmálastofnana og annarra stjóm-
sýslustofnana sem hafa með velferðarmál að gera.
Tqfla 8.15 Önnur velferðarþjónusta liins opinbera.
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997
Önnur velferðarþjónusta alls, m.kr. 640 798 824 750 848 859 1.003 1.175
Önnur velferðarþjónusta % af VLF 0,18 0,20 0,21 0,18 0,19 0,19 0,21 0,22
Kaupmáttur útgjaldanna m.v. neysluverð 100,0 116,8 116,2 101,6 113,1 112,8 128,8 148,2
8.3 Almannatryggingar og velferðarmál í alþjóðlegum samanburði
Þessi umfjöllun er þríþætt. í fyrsta lagi er gerður samanburður á útgjöldum Norður-
landa til velferðarmála og er þá stuðst við gögn sem unnin em á vegum Norrænu
ráðherranefndarinnar og af svokallaðri NOSOSCO-nefnd.50 í öðm lagi em opinber
útgjöld til almannatrygginga og velferðarmál dregin fram samkvæmt skilgreiningu
COFOG-staðals Sameinuðu þjóðanna en bæði OECD og IMF nota hann. Að síðustu
er gerður lauslegur samanburður milli íslands og þeirra OECD-landa sem hafa sam-
bærilegar upplýsingar um útgjöld til velferðarmála.51
49 Úttekt á málefnum fatlaðra 1997. Félagsmálaráðuneytið - desember 1998:13.
50 Sjá Social Protection in the Nordic Countries 1996, NOSOSCO 9:1998.
5' Rétt er að undirstrika að velferðarmál eru ekki skilgreind nákvæmlega eins í Norðurlandasaman-
burðinum og í upplýsingasöfnun OECD. Norðurlandasamanburðurinn - NOSOSCO - leggur áherslu á
41