Tímarit Máls og menningar - 01.07.1964, Blaðsíða 68

Tímarit Máls og menningar
En á marga þjóðmálabræður og
vini Halldórs Kiljans frá þeim gömlu
og góðu dögum, þegar gleði vor var
fín og stór, á þá sækja líka annars
kyns spurningar og þeir spyrja og
spyrj a:
Hvers vegna er Halldór að gera
þessar pólitísku játningar í Skálda-
tíma? Hverjum koma þessi pólitísku
lík við núorðið?
Hvernig fær hann sig til að gera
sig svo lítinn karl að kasta sér flötum
fyrir gamla stjórnmálaandstæðinga
sína og hatursmenn, með þá aumu
játningu, að hann hafi á blómaskeiði
ævinnar verið heimskt trúfífl, sem
legið hafi bjargarlaust undir rúss-
neskum lygaáróðri? Og hví að vera
að skemmta þessum spaugurum með
svona vesaldómi og láta þá glotta að
öllu saman og fyrirlíta sig undir
niðri? Hví ekki heldur að gráta
syndabyrðir sínar í leyndum?
Hefur þarna orðið bilun í sálar-
gangverkinu?
Og hver er tilgangurinn ? Hver er
ávinningurinn, sem höfundurinn
hyggst að ná með þessari niðurlæg-
ingu á sjálfum sér?
Eru þetta endurupprisnar katólsk-
ar skriftir, nú fram bornar til þess að
kría sér út hjá Guðdóminum eða ein-
hverjum heilögum löllum linun á í-
myndaðri refsingu fyrir fylgi við
„glæpamanninn“ Jósep Stalín?
Eða er þessi auðvirðing gerð í
þeim tilgangi að baktryggja sig hjá
valdhöfunum og sýna fínt klæddu
fólki forklárað andlit (leggjandi á
sig spott þess í innra hylkinu) ?
Eða er þetta vakið upp frá dauðum
í því skyni að fá hækkað mat á hin-
um síðari ritverkum sínum? Lifði
ekki Steinn Steinarr fyrst sína upprisu
eftir að hann sökk niður í Rússlands-
níðið? Og öllum er kunn upphafning
Kristmanns hjá yfirvöldunum, þessa
barnslega trúaða kommúnistahatara.
Eða á þetta sér kannski rót í snert
af hégómaskap: löngun til að hóa i
lætin með stóru mönnunum, sem lagzt
hafa á ná „bóndans í Kreml“ fyrrver-
andi, ánægju af að láta á sér bera og
vera á fersku hvers manns orði?
í þessar áttir spyrja fornir vinir
Halldórs og stjórnmálasamherjar. Ég
veit ekki, hvort þeir hafa hug til að
hreyfa slíkum ráðgátum fyrir honum
sjálfum. En svona spyrja þeir bak við
hann, sjálfa sig og hverjir aðra og
þann, sem þetta ritar.
Og „hvítasunnusöfnuðurinn“ hang-
ir uppi prestlaus og ruglaður í guð-
spjöllunum.
Ég, gamall kunningi Halldórs og
aðdáandi í mörgum greinum, þó ut-
an safnaðar, vildi koma þessum
spurningum vina hans og banda-
manna forðum tíða á framfæri við
hann, ef þær skyldu hafa farið huldu
höfði bak við hann, og ef hann kynni
að geta dregið af þeim einhverj a lær-
dóma um navígasjón sína á hafi lífs-
ins.
173