Lögmannablaðið - 01.12.2006, Blaðsíða 34

34 < LÖGMANNABLAÐIÐ – 4 / 2006
Þann 16. nóvember sl. var kveðinn
upp í Hæstarétti dómur í málinu
nr. 198/2006 en þar var fjallað um
skaðabótakröfu starfsmanns sjálfstæðs
verktaka á hendur verkkaupa vegna
vinnuslyss.
Atvik voru þau að starfsmaður verktak-
ans, sem hafði með höndum ræstingu
í húsnæði verkkaupans, slasaðist er
hann rann í hálku á bílastæði við hús
verkkaupans, þegar starfsmaðurinn
bar ruslapoka í ruslagám er staðsettur
var handan bílastæðisins. Í málinu var
ágreiningur um hvort um skaðabóta-
skylt atvik hafi verið að ræða, hvort
skaðabótakröfu yrði beint gegn verk-
kaupanum og um viðmiðunartekjur
við útreikning bóta vegna varanlegrar
örorku. Með dóminum er því slegið
föstu að verkkaupi beri ábyrgð á því að
vinnueftirliti sé tilkynnt um slys starfs-
manns sjálfstæðs verktaka er starfar í
þágu hins fyrrnefnda á starfsstöð hans.
Við lestur dómsins vaknar sú spurning
hvort um sé að ræða stefnubreytingu
varðandi skaðabótaskyldu atvinnurek-
anda þegar starfsmaður rennur í hálku
á vinnusvæði utanhúss.
Hæstiréttur féllst á að verkkaupinn væri
skaðabótaskyldur en taldi starfsmann-
inn sjálfan eiga nokkra sök á slysinu.
Meirihluti Hæstaréttar lét starfsmann-
inn bera helming tjóns síns en minni-
hlutinn taldi rétt að starfsmaðurinn
bæri sjálfur tjón sitt að einum þriðja
hluta. Niðurstaða Hæstaréttar um
skaðabótaskyldu verkkaupans byggir á
því að rétturinn telur að verkkaupinn
hafi ekki sem skyldi sinnt þeim skyld-
um sem á honum hvíldu til að tryggja
öryggi stafsmannsins þegar hann fór
með ruslapoka yfir hált bílastæðið. Af
lestri dóms Hæstaréttar má ráða að
mestu hafi skipt um þessa niðurstöðu
réttarins að verkkaupinn lét hjá líða
að tilkynna slysið til vinnueftirlitsins
en af þeim sökum fór ekki fram rann-
sókn á vettvangi og tildrögum slyssins.
Í forsendum dóms Hæstaréttar segir
m.a. að þar sem slysið hafi ekki verið
rannsakað lögum samkvæmt hafi ekki
legið fyrir upplýsingar um eftirfarandi
atriði:
• Hver hafi verið staðsetning gáms-
ins.
• Um gerð gámsins, hvort lyfta þurfti
ruslapokanum upp til að koma
honum í gáminn og þá hversu
hátt.
• Hvort snjóbræðslukerfi hafi virk-
að á slysdegi, hvernig því var fyrir
komið eða hversu langt það náði
frá húsinu.
• Hvort reynt hafi verið að bera sand
eða salt á bílaplanið á slysdegi.
• Um ruslapokann sem starfsmað-
urinn bar, innihald hans, þyngd
o.fl.
Þar sem rannsókn vinnueftirlitsins fór
ekki fram lét Hæstiréttur verkkaupann
bera hallan af skorti á sönnun í mál-
inu um fyrrgreind atriði sem rétturinn
taldi geta haft áhrif á sakarmat og sem
rétturinn taldi óljós.
Í málinu lá fyrir að það var hluti af
starfsskyldum starfsmannsins að fara
með ruslapoka í gám er stóð hand-
an bílastæðis. Þá lá fyrir í málinu að
hálka var á bílastæðinu í umrætt sinn,
7 stiga frost, hvasst og snjókoma. Þær
aðstæður gátu vart talist óvenjulegar
í lok desember og því þurfti hálka á
bílastæðinu ekki koma starfsmann-
inum á óvart. Hæstiréttur er þeirrar
skoðunar að starfsmaðurinn hafi mátt
gera sér grein fyrir hálkunni enda segir
í forsendum réttarins fyrir niðurstöðu
um eigin sök starfsmannsins:
,,Henni ber, eins og vinnandi fólki
almennt, að gæta að sér við vinnu sína
eftir því sem sanngjarnt og eðlilegt verð­
ur talið. Hún hafði unnið á staðnum
um nægjanlega langan tíma til að vera
orðin kunnug aðstæðum og bar að sýna
ýtrustu aðgæslu er hún flutti ruslapok­
ann yfir bílaplanið í ruslagáminn við
þær aðstæður sem fyrr var lýst.”
Eins og áður segir taldi Hæstiréttur
að þrátt fyrir að starfsmanninum hafi
mátt vera ljósar aðstæður á bílaplaninu
hafi verkkaupinn ekki sinnt sem skyldi
að tryggja öryggi starfsmannsins er
hann bar ruslapokann yfir bílaplanið.
Í ljósi þeirrar niðurstöðu er umhugs-
unarefni hverjar þær skyldur voru
sem verkkaupinn ekki sinnti að mati
Hæstaréttar. Um þær skyldur vísar
Þorsteinn Einarsson hrl.
Hálkudómur í Hæstarétti