Skírnir - 01.01.1960, Blaðsíða 139
Skírnir
Hugleiðingar um íslenzk mannanöfn
137
benda á þau, en ekki með þeim hætti, sem gert er í bókinni.
Ég mun nú rekja örfá nöfn, sem fyrir koma í skrá H.P., en
ekki verða að svo komnu talin til íslenzkra nafna, vegna þess
að þau hafa ekki, svo að vitað sé, tíðkazt á fslandi:
Eylaugr. Nefnd er í Landnámu Þorgerðr Eylaugsdóttir,
móðuramma föðurafa Ketils flatnefs, sem var faðir landnáms-
manna. Nafnið er ókunnugt á fslandi.
GrjótgarSr er alltítt nafn í íslenzkum fornbókmenntum,
en enginn íslendingur virðist hafa heitið því nafni. Hins veg-
ar hét svo langafi eins landnámsmanns.
Herlaugr hét bróðir Skalla-Gríms, en ekki verður séð, að
hann hafi komið til íslands.
VigbjóSr var faðir landnámsmanns.
Þau nöfn, sem nú hafa verið talin, eru öll norsk. En sama
máli gegnir um önnur norræn nöfn: grænlenzk, suðureysk,
orkneysk, færeysk, dönsk og sænsk, en nokkur dæmi þeirra
má finna í skrá H.P., svo sem Falgeirr og Gíparr (græn-
lenzk), Hergrímr (sænskt og suðureyskt), AuShildr (orkn-
eyskt), Þorbera (færeyskt og ef til vill einnig norskt), Sigr-
haddr (danskt). Þá er þar einnig að finna nöfn, sem borin
hafa verið af erlendum mönnum, sem hingað hafa slæðzt,
t. d. GunnvarSr.
Gervinöfn.
í skrá H.P. er fjöldi svo nefndra gervinafna, þ. e. nafna,
sem fyrir koma á bókum sem nöfn á persónum, sem allar
líkur benda til, að aldrei hafi verið til. Víst er hér mikill
vandi á höndum. Stundum er erfitt að draga línuna milli
„gervipersóna“ og raunverulegra persóna í fornum bókum,
og oft fylgja gervinöfnin sömu myndunarreglmn og manna-
nöfnin. Hér við bætist, að gervinöfnin hafa rutt sér mjög til
rúms sem mannanöfn á síðari árum, og á sá siður að vísu
allgamlar rætur, þótt ekki hafi menn notfært sér gervinöfnin
í jafnríkum mæli fyrr og nú er gert. Ein tegund gervinafna
eru goðfræðilegu nöfnin, sem nú eiga miklu fylgi að fagna.
Mér virðast mörg gervinafnanna smekkleg og tel rétt að ýta
undir þessa þróun, því að hér er vissulega náma, sem hægt