Skagfirðingabók - 01.01.1970, Blaðsíða 36

SKAGFIRÐINGABÓK
Jón Þorkelsson Skálholtsrektor telur Ólaf biskup vera fæddan í
Ytri-Njarðvík 17. febrúar 1692, þótt hann sé í íslenzkum æviskrám
talinn fæddur 7. desember 1691. Foreldrar Ólafs biskups voru Gísli
lögréttumaður í Ytri-Njarðvík og kona hans Guðbjörg Jónsdóttir,
systir Þorkels í Innri-Njarðvík, föður Jóns Skálholtsrektors (sem
Thorkillii-sjóður er við kenndur). Hafa þeir Ólafur biskup og Jón
Þorkelsson því verið nánir frændur, á svipuðum aldri og aldir upp
nálega samtýnis. Gísli lögréttumaður, faðir Ólafs biskups, er talinn
fæddur um 1656. Hann var sonur séra Ólafs í Hvalsnesþingum Gísla-
sonar prests á stað í Grindavík, Bjarnasonar og k. h. Guðrúnar Jóns-
dóttur. Móðir séra Ólafs var Guðrún Pálsdóttir bónda á Hólmi í Leiru,
Jónssonar, en móðir Guðrúnar k. h. var Ásta Eyjólfsdóttir, systir Klá-
usar lögréttumanns á Hólmum.
Ólafur Gíslason hóf nám í Skálholtsskóla árið 1707 og var braut-
skráður þaðan árið 1712 af Þorleifi Arasyni, rektor, síðar prófasti á
Breiðabólstað. Hann gerðist að því búnu skrifari Jóns biskups Vídalíns
og sveinn hans (famulus). Gafst honum þá gott tækifæri til að auka
við skólalærdóm sinn. Því næst kallaði Jón biskup hann til dómkirkju-
prestsembættis í Skálholti og vígði hann um áramótin 1716—1717.
Séra Ólafur var mjög handgenginn biskupi. Var prestur í för með
honum, þá er hann lézt við Hallbjarnarvörður 20. ágúst 1720. Enn
dvaldist Ólafur í Skálholti sem dómkirkjuprestur. Notaði hann tóm-
stundir sínar til að nema læknisfræði af Þórði, bróður biskups. Þá
þekkingu sína jók séra Ólafur ætíð upp þaðan, og gerðist hann „hepp-
inn læknir". Honum var veittur Oddi á Rangárvöllum 28. desember
1725, og fluttist hann þangað næsta vor. Við fráfall Þorleifs prófasts
Arasonar (1727) var séra Ólafur skipaður prófastur í Rangárþingi.
Hélt hann því starfi, meðan hann var í Odda.
Árið 1727 kvæntist séra Ólafur Margrétu Jakobsdóttur, Bjarnason-
ar skáldprests í Þingmúla, Gizurarsonar. Var Margrét gáfukona og orð-
snjöll, eftir því sem ráða má af bréfum frá henni. Af börnum þeirra
hjóna voru aðeins tveir synir, sem lifðu foreldra sína, þeir Gísli, fæddur
1731, og Þorkell, sem hér verður nokkuð sagt frá, fæddur 1. ágúst
1738. Gísli varð prestur, síðast á Breiðabólstað á Skógarströnd, kvænt-
ur Gunnhildi Jónsdóttur. Meðal barna þeirra var séra Eyjólfur í Mið-
34