Skagfirðingabók - 01.01.1970, Blaðsíða 111

SALA HÓLASTÓLSJARBA
Seyluhreppi, Jóni Oddssyni á Bessastöðum og Gottskálk Egilssyni á
Völlum.26 Skýra þeir þar frá „yfirheyrslu" yfir Gísla á Húsabakka varð-
andi ásigkomulag jarðarinnar, og sést þar, að extraþingið á Seylu hefur
staðið tvo daga, 18. og 19. ágúst. — Skal svo lokið bollaleggingum
um þessi atriði.
Hinn 28. sept. 1802 ritar Stephensen rentukammeri bréf, þar sem
hann segir, að engin jörð hafi verið seld án þess að ábúendum hafi ver-
ið boðið að ganga inn í hæsta boð. Þar segir og, að kúgildin hafi ver-
ið seld sérstaklega. Þegar þetta bréf er ritað, hafa þeir verið búnir að
selja allar jarðir í báðum sýslunum; hafa lokið því af á tveim mánuð-
um.
Eins og áður segir, urðu allmargir leiguliðar til þess að reyna að nota
sér þau réttindi, sem skilmálarnir buðu upp á. Flestum þeirra gekk
allvel að greiða sínar jarðir, eftir því sem við mátti búast á þessum
erfiðu tímum. Stefán amtmaður Þórarinsson segir í bréfi til rentu-
kammers, dagsettu 2. apríl 1806, að 30 leiguliðar hafi eftir 3 ár verið
búnir að greiða þriðjung verðsins eða meir og þar af 16 að fullu.27
Og 1808 voru flestir búnir að greiða hinn tilskilda þriðjung eða meira
og margir alveg. En einstaka kaupendur megnuðu þó ekki að standa
undir greiðslum fyrir einhverra hluta sakir. í höfuðbók fyrir 1811 er
talað um uppboð, sem haldið hafði verið á jörðum einstakra leiguliða,
er ekkert hafa greitt, en nánar um það veit ég ekki. Annað atriði, sem
mér hefur ekki tekizt að afla upplýsinga um, er bréf frá stjórninni,
dags. 24. febr. 1816, þar sem þeim, er eftir eiga að greiða jarðir sínar,
eru gefnar upp ógreiddar rentur. Voru það allir kaupendur, sem eftir
áttu að greiða utan kaupendur Hjaltastaðahjáleigna og Bæjar á Höfða-
strönd. Nam eftirgjöfin 159 rd. 35 sk. nafnverðs hjá 18 kaupendum.
Frá þessu bréfi er sagt í Regnskab pro. 1817.
Fjármálin voru um þessar mundir í mikilli óreiðu innan ríkis hins
danska einvaldskonungs. Verðbólga var mikil allan seinni hluta 18.
aldar og fór vaxandi, einkum upp úr aldamótunum. Eftir að styrjöldin
við Breta hófst, fór ástandið ört versnandi og endaði með ríkisgjald-
þroti 1812. Jafnframt hnignandi verðgildi kúrantdalsins jókst alls kon-
109