Skagfirðingabók - 01.01.1970, Blaðsíða 57

SKÁLAMÝRI
verðan utan Merkigils, Kjálka og Norðurárdal sunnan ár nam Tungu-
Kári og bjó í Flatatungu.
Frásögn Landnámu af Onundi vísa og Tungu-Kára rekst á orð bók-
arinnar fyrr um landnám Eiríks Hróaldssonar, eins og þau hafa hing-
að til verið skilin, en svo segir um það: „Eiríkur nam land frá Gilá
um Goðdali alla og ofan til Norðurár". Gilá merkir hér Gljúfurá
fyrrnefnda, sunnan Gilhaga, það er tæpast efamál (sjá síðar), en ekki
Korná, sem fellur litlu utar og raunar einnig í allmiklu gili. Vestur-
mörkin þar eru því skýr. Hitt er bersýnilega rangur skilningur, að
„ofan til Norðurár" merki Austurdal allan, Kjálka og Norðurárdal
sunnan ár, með öðrum orðum lönd Önundar og Tungu-Kára. Verð-
ur síðar leitazt við að skýra, hversu standi á orðalaginu „ofan til
Norðurár".1
II.
Hreiðar hét maður Ófeigsson lafskeggs, nefndur Kráku-
Hreiðar. Þeir feðgar sigldu úr Noregi til landnáms á íslandi. Kom
Hreiðar skipi sínu í Skagafjörð og sigldi „upp á Borgarsand til brots".
Er hann sá til lands, á hann að hafa gengið til siglu og sagzt ekki
mundu kasta fyrir borð öndvegissúlum, þætti sér ómerkilegt að láta
öndvegissúlur ráða landnámi, kvaðst heldur heita á Þór, að hann vís-
aði honum til landa, en væru þau áður numin, kvaðst hann mundu
berjast til þeirra.
Hreiðar hafði vetursetu að Hávarðs hegra, sem talinn er hafa verið
landnámsmaður í Hegranesi. Um vorið hugðist hann berjast til landa
við Sæmund hinn suðureyska. Má skilja það svo, að Hreiðar hafi siglt
I Orðið „Goðdalir" í fornu máli hefur yfirleitt verið ski'ið svo, að það merkti
alla þá dali þrjá, sem nú heita Skagafjarðardalir; það nái því yfir Austurdal,
þegar sagt er í Landnámu: „um Goðdali alla". Þessi merking orðsins kemur
hvergi fram óyggjandi í fornum textum, svo mér sé kunnugr, og stafar hún
líklega af rangtúlkun orðalagsins „ofan til Norðurár", þ. e. að Austurdalur
hafi hlotið að teljast til „Goðdala", úr því land Eiríks Hróaldssonar náði yfir
Kjálka og Norðurárdal sunnan ár.
55