Skagfirðingabók - 01.01.1970, Blaðsíða 48

SKAGFIRBINGABÓK
kvæmt bréfi stiftamtmanns til kansellísins 23. september 1801 varð
skuld séra Þorkels við kirkjuna 179 rd. Telur stiftamtmaður honum
vera kleift að greiða það, þótt fátækur sé, sérstaklega ef hann fengi ein-
hverja launaviðbót, er hann hafi sótt um árið áður. Kvaðst stiftamt-
maður álíta þá launabót sanngjarna og réttláta til séra Þorkels fyrir
þjónustu hans í biskups stað.
Sagan af skilum Þorkels stiftprófasts við kirkjuna er ekki öll. Jón
Konráðsson kemst svo að orði í Ævisögu hans: „1808 skilaði hann
Hólakirkju og öllu henni tilheyrandi þáverandi Hólaeigendum. Hafði
hún þá tapað miklum hluta eigna sinna, og var ekki skila von betri af
honum bersnauðum".
Það er víst, að séra Þorkell hefur verið krafinn um reikningsskil
Hóladómkirkju í tveimur áföngum, í fyrra sinnið fyrir tímabilið
1784—1799, eins og áður er að vikið, en í síðara skiptið fyrir tíma-
bilið 1800—1808. Prófastur gerði úttekt á kirkjunni, eftir boði bisk-
ups, 3. maí 1808. Fékkst síra Þorkell þá ekki til að gera nokkurn
reikning eða reiðu fyrir tekjum og gjöldum kirkjunnar um 8 ára bil,
frá fardögum 1800 til fardaga 1808. Átti hann ekki annað fyrir skuld-
um en nokkrar bækur frá Hólaprentsmiðju og hálft Hraun í Sléttu-
hlíð.1 Voru bækurnar lítt verðmætar.
1 Tíðindi frá alþingi 1865 II birta bænarskrá frá séra Benedikt Vigfússyni á
Hólum, dagsetta 30. júní 1865. Fer séra Benedikt þess á leit, „annaðhvort :’.ð
stjórnin sjálf taki við hinni fornu Hóladómkirkju með skrúði hennar og
áhöldum, portion hennar og ítökum öllum og að henni verði stjórnað og hald-
ið uppi á opinberan kostnað — ellegar að öðrum kosti, að hún eða núverandi
eigandi jarðarinnar Hóla fengi veitt:
1. Hæfilegt endurgjald fyrir prentverkið, annaðhvort af tekjum prent-
smiðju landsins eða rikissjóði.
2. Fullar bætur fyrir portion kirkjunnar, er safnað var til frá því 1784 til
1808, en jafnframt eytt, án þess að eiganda hennar væri í nokkru um að
kenna.
3. Þeir 50 rd., sem í skilnaðarskránni 1767 og reglug. 1. maí 1789 voru
lagðir til kirkjunnar ár hvert, bæði frá 1802 til þessa dags og framvegis, en
eiganda Hóla verði þá gert að skyldu að taka við kirkjunni og halda henni
framvegis uppi eins og hún er nú, svo og gera hana að nýju á sinn kostnað,
þegar þess þarf við." (Frh. á næstu bls.).
46