Skagfirðingabók - 01.01.1970, Blaðsíða 53

ÞORKELL ÓLAFSSON
ekki farið í húsvitjanir og sjaldan spurt börn í kirkju. Undir eins
upplýsist, að hann var hestlaus, reiðtygjalaus og klæðlaus. Nú sé ég
það eina til ráða, að hann resigneri, og þá liggur ekki annað fyrir hon-
um en sveit hans á Suðurnesjum. Guð náði rentukammerið fyrir með-
ferðina á honum. Það svipti hann við Hólastólssölu ei alleina þeim
tillögðu launum, heldur húsi, ljósi og þjónustu m. m., sem hann áður
hafði frítt. Og allar mínar tillögur að kippa því í lag hafa hingað til
verið forgefins."
7. ágúst 1816 sótti séra Þorkell um lausn. Var hún honum auðsótt.
Honum var veitt lausn 7. september 1816, en hann þjónaði þó fram á
sumar 1817, er Gísli Jónsson tók við starfi hans.
Árið 1816 var séra Þorkeli loks veitt 50 rd. pension og auk þess
nokkur fjárhæð upp í eftirlaun fyrir næstliðin 14 ár. Árið 1818 var
bætt við þessa pension 100 rd. Lifði hann síðan það sem eftir var líf-
daga við bærilega hagsmuni og heilsukjör. Hinn 26. janúar 1820 tók
hann hæga sótt, sem leiddi hann til bana að morgni hins 29. janúar.
Hafði hann þá verið á Hólum samfleytt 50 ár, og á þeim tíma 47
ár dómkirkjuprestur, 15 ár prófastur í Skagafjarðarsýslu og tvisvar
stiftprófastur.
Af ritverkum séra Þorkels má nefna Ævisögu Jóns biskups Teits-
sonar, pr. á Hólum 1782, og Ævisögu Sigurðar biskups Stefánssonar,
pr. á Hólum 1799. Þá er til í eiginhandriti ræðusafn, 74 blöð, frá
1770 og áfram. Enn má nefna sendibréf hans til séra Jóns Konráðs-
sonar og ljóð í uppskrift Páls stúdents Pálssonar, bundið með öðrum
ljóðum eftir ýmsa höfunda. Naumast mun talið, að séra Þorkell hafi
notið sín eins vel við ritstörf og söngmennt.
Ég vil ljúka þessum þætti með því að taka hér upp síðustu orð úr
ævisögu séra Þorkels eftir Jón Konráðsson: „Séra Þorkell var maður
tígulegur ásýndum, með hærri og þreklegri mönnum á vöxt, kurteis,
blíður og glaðsinna í umgengni, rammur að afli, og mun þó sálarstyrk-
leiki hans engu minni verið hafa. Bognaði hann aldrei, þótt margt
gengi honum á móti, nema þá er kona hans lézt. Við harðindi þau,
er hann leið frá 1802, var hann jafnan glaður og rólegur. Enginn heyrði
51