Iðjuþjálfinn - 01.06.1998, Blaðsíða 17

þegar auglýstar hafa verið stöður úti á
landi, þá hefur enginn iðjuþjálfi verið á
lausu. í sumum tilfellum hafa þessar
stofnanir gefist upp á að auglýsa og
stöðugildin leggjast því niður. Seinna
meir getur reynst erfitt að skapa stöðu-
gildi að nýju, þar sem fjárveitingum
hefur verið ráðstafað í annað. Ég tel
að það séu nægir möguleikar á því
að skapa fleiri iðjuþjálfastörf á lands-
byggðinni. Hingað til hefur skortur á
iðjuþjálfum spilað stórt hlutverk. En
það er von á fleirum, þannig að ég tel
að nú sé orðið raunhæft að undirbúa
stéttina fyrir þessa aukningu.
Það verður gífurleg aukning á
iðjuþjálfum í framtíðinni með til-
komu námsbrautarinnar á Akureyri.
Eitt lítið dæmi um hversu mikil
aukningin verður er það að árið 2000
má áætla að fjöldi starfandi iðjuþjálfa
verði um 78. Árið eftir eða 2001, út-
skrifast fyrsti hópurinn frá náms-
brautinni og áætlað er að það verði
15 manns. Fjöldinn eykst sem sagt úr
78 í 93 á aðeins einu ári! Þessi aukning
frá árinu 2000-2001 svarar til þeirrar
aukningar sem átti sér stað frá árinu
1990 til 1997. Hvar á allt þetta fólk að fá
vinnu? Þótt talað sé um að þörf sé á 150-
300 iðjuþjálfum, þá er langur vegur frá
að til séu stöðugildi fyrir þennan fjölda.
Með þessu verkefni var markmiðið að
komast að því hvernig framtíðin lítur út
í iðjuþjálfun á íslandi og hvort áætlanir
séu uppi um hvernig bregðast eigi við
fjölgun í stéttinni.
Framtíðarhorfur
Þær heimildir sem ég fann um hvar þörf
sé á iðjuþjálfum í framtíðinni sýndu
mikla þörf í heilsugæslunni og einnig í
barnaiðjuþjálfun (skólar o.fl). Einnig er
talað um að þörf sé á göngudeildarþjón-
ustu iðjuþjálfa, en það hefur hingað til
strandað á samningnum við Tryggingar-
stofnun ríkisins.
Frá Heilbrigðisráðuneytinu fékk ég
þau svör að mikil þörf væri fyrir iðju-
þjálfa. Það væri því hið besta mál að
þeim fjölgaði ört í framtíðinni. Sá aðili
sem ég átti viðtal við var ekki í vafa um,
að næg störf væru innan heilbrigðis-
geirans fyrir iðjuþjálfa í framtíðinni. Til-
raunaverkefni sem nú er unnið að innan
heilsugæslunnar gengur vel. Þannig ættu
möguleikar að opnast, þegar búið er að
sannreyna iðjuþjálfun í heilsugæslunni.
Aftur á móti er ekki búið að áætla neitt
um framtíðarskipulag í þessu sambandi.
Hvaðan á að fá fjármagn fyrir nýjar stöð-
Enn hefur ekki verið lagt í að færa
endurhæfingu gerviliðasjúklinga yfir
í heimahús þó svo að það ætti að
vera hagkvæmt. Ef aðstæður og ytri
stuðningur væru til staðar ættu þeir
að geta komist heim fyrr en raunin
er í dag, þrátt fyrir að umræddir ein-
staklingar séu yfirleitt aldraðir og
fólk með hreyfihömlun.Víða erlendis
er mikill áhugi á áframhaldandi þró-
un á þessu sviði fyrir hendi og eru
nýjar rannsóknir þegar hafnar eða í
undirbúningi.
ur? Þegar ég spurði þessarar spurningar
var fátt um svör. Viðmælandi minn var
þess viss að nýútskrifaðir iðjuþjálfar
myndu hverfa inn í lausar stöður víðs-
vegar um landið. Ég spyr bara: Ef ekki
eru til svo mörg stöðugildi úti á lands-
byggðinni í dag, hvers vegna ættu þau
þá að vera til að 3 árum liðnum ?
Iðjuþjálíafélagið hefur að mínu mati
unnið mikið og gott starf í tengslum við
námsbrautina á Akureyri. En fyrri hálf-
leik er aðeins lokið, sá seinni er eftir.
Námsbrautin er orðin að veruleika,
þannig nú er tíminn til að opna nýja
möguleika víðsvegar um landið og
plægja akurinn fyrir verðandi iðjuþjálfa.
Ég veit að það hefur verið unnið mik-
ið kynningarstarf í sambandi við barna-
iðjuþjálfun í skólum og einnig var efnt til
kynningarátaks á faginu í tilefni af 20 ára
afmæli Iðjuþjálfafélagsins árið 1996.
Þetta er af hinu góða. Því sýnilegri sem
við verðum því meira veit almenningur
um hvað felst í iðjuþjálfun. Fólk er sam-
mála um hvert straumurinn stefnir en
það er iðjuþjálfun innan heilsugæslu og
skóla. Einnig tel ég að göngudeildar-
þjónusta iðjuþjálfa verði að veruleika og
þeir starfi í einkageiranum í meira mæli.
Skoðun mín er sú að það þurfi nú
þegar að vinna skipulega að því að
plægja akurinn. Ég álít að Iðjuþjálfafé-
lagið gæti í samvinnu við Heilbrigðis-
ráðuneytið gert úttekt á því hvernig
staðan er á sjúkrahúsum úti á landi í
raun. Það mætti kanna hve mörg
sjúkrahús eru án iðjuþjálfa og hvort
raunhæft sé að skapa þar stöður í
framtíðinni. Einnig er hægt að skoða
hvort ekki sé raunhæft að fjölga
stöðugildum á þeim stöðum úti á
landi er nú þegar hafa einn til tvo
iðjuþjálfa starfandi. Að sjálfsögðu
vinna iðjuþjálfar á fleiri stöðum en
sjúkrahúsum. En þar sem ég ákvað
einblína á þennan þátt í ritgerðinni,
nefni ég hann eingöngu.
Ég held að það sé nauðsynlegt að
dreifing iðjuþjálfa á landsvísu verði
meiri og Iðjuþjálfafélagið gæti jafnvel
haft meiri samvinnu við stjórnmála-
menn í framtíðinni. Það eru sjálfsagt
margar skoðanir um hvernig eða
hvort eigi að undirbúa stéttina undir
fjölgunina.
Ég tel að við getum unnið að því að
gera okkur sýnilegri. Með þeim hætti
yrði meiri eftirspurn eftir iðjuþjálfum,
þegar við loksins getum svarað þörfinni.
Það er margt hægt að gera og aldrei er of
mikið fjallað um iðjuþjálfun og störf
þeirra. Það er því að miklu leyti undir
okkur komið hvernig málin standa, þeg-
ar fjölgar verulega í stéttinni.
Ég lærði mjög mikið um iðjuþjálfun á
Islandi þegar ég var að vinna þetta verk-
efni. Það var áhugavert að fræðast um
sögu félagsins og skoða hvernig þróunin
hefur verið í faginu. Þegar maður lærir
erlendis þá kynnist maður að sjálfsögðu
iðjuþjálfun í viðkomandi landi og veit
þar af leiðandi lítið um starfið á íslandi.
Að lokum vil ég þakka Guðrúnu
Pálmadóttur, brautarstjóra iðjuþjálfunar
við HA og Iðjuþjálfafélagi íslands sér-
staklega fyrir allar heimildirnar. Án
þeirra hefði ég aldrei getað skrifað loka-
ritgerð um þetta efni.
Greinarhöfundur starfar sem iðjuþjálfi
á Reykjalundi
IÐJUÞJÁLFINN 1/98 17