Jón á Bægisá - 01.11.2008, Síða 36

Ástráður Eysteinsson
að skrifa „bjóst að heiman“ í stað „lagði hann upp“, breytt orðaröðinni í
„þar sem um þetta leyti árs var ekki annað kvikt á ferli“, sett „mörg pör“ af
skóm í stað „tvenna eða þrenna“, og bætt við setningunni „sem hafast þar
við allan veturinn“. Þetta væru ekki ýkja miklar breytingar og væri manni
sagt að um þýðingu væri að ræða, rúmast þessar breytingar einnig innan
þeirra tilfærslna sem eðlilegar mega teljast í þýðingarferli.
En reyndar er hér um að ræða upphaf Aðventu í þýðingum tveggja
manna. Textinn til vinstri er þýðing Magnúsar Asgeirssonar frá 193930
en hægri textinn er endurritun Gunnars Gunnarssonar sem birtist fyrst
1976.31 Frumtextinn er á þessa leið:
Naar en Hojtid nærmer sig, da bereder Menneskene sig til den, hver paa
sin Vis. Der er mange Maader. Ogsaa Benedikt havde sin. Den bestod i,
at han ved Julefastens Begyndelse, ja hvis Vejret tillod det helst paa selve
Adventssondag begav sig hjemmefra, rigeligt udstyret med Nistemad,
Skiftestromper og flere Par nysyede Lædersko og med et Primusapparat
i Rygsækken, en Dunk Petroleum og en lille Flaske Sprit, for at gaa ind
mellem Bjergene, hvor paa denneTid af Aaret ellers kun Vinterens haard-
fore Rovfúgle, Ræve og enkelte vildfarne Faar strejfede.32
Þegar frumtextinn er borinn saman við þýðingarnar sést að orðalagið „harð-
fengir ránfuglar, sem hafast þar við allan veturinn,“ hjá Magnúsi kemur í
stað „Vinterens haardfore Rovfugle“, en Gunnar sleppir þessari vísun til
vetrarins í endurritun sinni. Eins hefur Gunnar ákveðið að tilgreina „tvenna
eða þrenna“ skó í stað „flere Par“, en spyrja má hvort ekki sé óeðlilegt að slík
óvissa ríki um skófjöldann fyrst þeir eru svo fáir. Hvað með þau miklu lík-
indi sem eru með þýðingunum? Þau skýrast að hluta með orðalagi er búast
má við í þýðingu, eins og þegar „hvis Vejret tillod“ er þýtt „ef veður leyfði“.
En gildir það um orð og orðalag eins og „hátíð fer í hönd“, „ríflegt nesti“,
„malur“, „sokkaplögg“ og „glas“ af vínanda („en lille Flaske Sprit“)? Athygli
vekur að orðalagið „ekki annað kvikt á ferli“, sem hjá Magnúsi kemur í stað
„ellers kun ... strejfede“, hefur einnig ratað inn í þýðingu Gunnars.
En ekki dugar að líta eingöngu á upphafskafla þýðinganna. Gerum að
30 Gunnar Gunnarsson: Aðventa, þýðandi Magnús Ásgeirsson, Reykjavík: Bókaútgáfa
Heimskringlu 1939, s. 9. Hér eftir verður vísar til þessarar þýðingar með blaðsíðutali í
svigum innan meginmáls.
31 Aðventa, í: Gunnar Gunnarsson: Fimm fraktiisögtir, Reykjavík: Almenna bókafélagið
1976, s. 7-56, hér s. 9. Hér eftir verður vísar til þessarar þýðingar með blaðsíðutali í svigum
innan meginmáls.
32 Gunnar Gunnarsson: Advent, Kobenhavn: Gyldendalske Boghandel - Nordisk Forlag
1937, s. 5. Hér eftir verður vísar til þessa verks með blaðsíðutali í svigum innan meginmáls.
34
Ó, . jOr/yáiá — Tímarit um þýðingar nr. 12 / 2008