Þjóðmál - 01.09.2011, Qupperneq 36

34 Þjóðmál HAUST 2011
Benedikt Jóhannesson
Úti er ævintýri
Sagan af fjölmiðlaútrás Baugs
Nú eru bráðum þrjú ár frá því að ís-lenskt efnahagslíf hrundi . Eftir því
sem tímar líða verður auðveldara en áður að
átta sig á því hvernig kaupin gerðust á eyri
íslensks atvinnulífs . Nauðsynlegt er að horfa
um öxl og rifja upp hvernig sagan var í raun
og veru . Sumir eru þegar farnir að endur-
skrifa söguna og vilja fegra sinn hlut . Sumt
vilja menn að gleymist og annað er dregið
fram, þó að það hafi aldrei gerst . Sum mál
voru svo stór að þeim verða ekki gerð skil
nema í heilum bókum, önnur voru smærri .
Hér verður sagt frá „ævintýri“ sem var lítið
miðað við allt það sem á gekk, en þætti
risastórt dytti einhverjum slíkt í hug núna .
Þegar svonefnd útrás íslenskra fyrirtækja
stóð sem hæst var henni oft líkt við
herför víkinga . Að vísu má skipta slíkum
fjárfestingum í tvennt: Annars vegar kaup
á fyrirtækjum eða rekstri þar sem eigendur
gerðu lítið til þess að auglýsa sig og hins
vegar viðskipti sem hafa verið í nánast
stöðugu kastljósi fjölmiðla . Í október
2006 var sett af stað rannsóknarverkefni
við Háskóla Íslands „þar sem velgengni
í útrás íslenskra fyrirtækja er könnuð“ .
Snjólfur Ólafsson prófessor hélt í maí 2007
fyrirlesturinn „Tilgátur um helstu ástæður
góðs árangurs útrásarfyrirtækjanna“ . Ekki
var því neinn vafi í huga vísindamannanna
sem að athuguninni stóðu að vel hefði
tekist til almennt, þó að auðvitað segi það
ekki til um velgengni í einstökum verk efn-
um . Rannsóknarverkefnið var bara að skilja
hvers vegna svo vel gengi almennt .
Eitt útrásarverkefni, sem átti sér ákveðið
upphaf og endi, var fjölmiðlaútgáfa fyrirtækja
Baugs erlendis . Það einkenndi vinnubrögðin
erlendis að byrjað var með miklum hroka .
Nú væru komnir menn sem hvorki skorti vit
né fé . Fréttablaðið á Íslandi var óspart not-
að í þágu eigandans . Ef til vill átti að leika
sama leikinn í Danmörku þar sem ekki var
alltaf talað af tilhlýðilegri virðingu um hina
ís lensku kaupsýslumenn . Kaupin í Englandi
virðast hafa verið gerð til þess eins að spila
á hluta bréfa mark aðinn á Íslandi með því
að kaupa fyrirtæki sem var í annars konar
rekstri . Engin haldbær skýring er á því hvers
vegna farið var út í útgáfu í Boston í Banda-
ríkj unum . Fyrrverandi stjórnar for mað ur
útgáfunnar líkti sögunni í blaða við tölum við
ævintýri sem ekki hefði farið vel . Í frásögn inni
hér á eftir er ævintýrið rakið og að mestu farið
eftir fréttum af mbl.is og úr Morgunblaðinu .
Forsagan
Árið 2002 reistu Baugur eða fyrirtæki honum tengd Fréttablaðið úr gjald-