Þjóðmál - 01.09.2011, Qupperneq 71

Þjóðmál HAUST 2011 69
Ríkisfjármál
Vinstri stjórnin gafst upp á limminu áður en kjörtímabilinu lauk, eins
og allar vinstri stjórnir hafa gert á undan
henni . Hún missti reyndar meirihluta sinn,
þegar kom að atkvæðagreiðslu um ESB,
en hún var þá komin í algert öngstræti
með hagkerfi landsins og ríkisfjármálin .
Hagvöxtur var enginn og skatttekjur ríkisins
fóru þverrandi þrátt fyrir stöðugt meiri
skattheimtu . Atvinnuleysið var komið yfir
10%, og þjóðinni fjölgaði ekkert . Innviðir
samfélagsins, s .s . heilbrigðiskerfið, voru að
hruni komnir vegna atgervisflótta .
Snöggur viðsnúningur varð við stjórnar-
skiptin, því að þjóðinni var þá blásin
bjartsýni í brjóst og skelegg áætlun lögð fram
um að leiðrétta skuldabyrði einstaklinga og
fyrirtækja og að koma hjólum atvinnulífsins
í gang með fjárfestingum í sjávarútvegi,
landbúnaði, iðnaði og virkjunum, svo
að fjárfestingar í landinu næmu um 400
milljörðum kr á ári fram undir 2020, sem
er tvöföldun frá 2010 .
Árið 2015 er búið að hækka frítekjumark
tekjuskatts einstaklinga í 2 milljónir kr, setja
á eitt skattþrep, 35%, og fær ríkið 20%
og sveitarfélögin 15% . Skattkerfið hefur
með þessu móti, og afnámi afsláttar og
endurgreiðslna, verið einfaldað . Tekjuskatt-
ur fyrirtækja hefur verið lækkaður niður í
12% til að örva fjárfestingar og möguleiki á
flutningi tekjuafgangs á milli ára afnuminn .
Fjármagnstekjuskattur var einnig settur í
12% af heildarfjármagnseign til að örva
sparnað, sem er grundvöllur fjárfestinga .
Virðisaukaskattur var einfaldaður í eitt
þrep, 22%, árið 2013 og rætt er um lækkun
í 20% árið 2015 .
Allar þessar skattalagabreytingar, sem
komu til framkvæmda árið 2013, hafa
þegar nú, árið 2015, ásamt öðrum hag-
vaxta rh vetjandi aðgerðum, aukið skatt-
tekjur ríkisins um 100 milljarða kr . Með
einka væðingu í ríkisrekstri á sviði heil-
brigðis mála og menntamála hefur þegar
tekizt að minnka útgjöld ríkissjóðs um 50
milljarða kr, svo að nú er a .m .k . 50 milljarða
kr tekjuafgangur hjá ríkissjóði, sem allur
fer til að grynnka á skuldasúpunni og til
að efla gjaldeyrisvarasjóðinn . Með þessu
áframhaldi verða skuldir ríkissjóðs komnar
undir 50% af vergri landsframleiðslu, VLF,
árið 2020, en betur má, ef duga skal .
Þessi þróun mála hefur þegar á árinu
2015 stórbætt lánshæfismat ríkissjóðs og
þar með allra ríkisfyrirtækja og lækkað
vaxtakostnað í landinu . Krónan er traustur
gjaldmiðill vegna mikils greiðsluafgangs á
viðskiptajöfnuði við útlönd . Seðlabankinn,
sem er sjálfstætt stjórnvald samkvæmt nýrri
stjórnarskrá, er ábyrgur fyrir gengi og verð-
lagsþróun . Hann hindrar hækkun geng is-
ins með lækkun vaxta og kemur í veg fyrir
eigna bólumyndun með takmörkun á fé í
umferð, þ .e . bindur fjármagn banka í Seðla-
bank anum .
Í nýrri stjórnarskrá eru ákvæði um strang-
ar takmarkanir við samþykkt Alþingis á
tekjuhalla ríkissjóðs sem og á útgjaldaauka .
Ríkissjóður er þess vegna rekinn með hagn-
aði, nema óvænt og óhjákvæmileg útgjöld
beri að garði, og útgjaldaaukinn er innan
þeirra marka, sem meðalhagvöxtur undan-
farinna 5 ára leyfir . Þar að auki hafa verið
sett lög um hámark ríkisútgjalda við 35%
af VLF ársins á undan samkvæmt áætlun
Hagstofunnar .
Með þessu móti er stöðugleiki efnahags-
mála tryggður í landinu .
Árið 2015 er búizt við, að allar framan-
greindar ráðstafanir komi atvinnuleys inu
niður í 3%, og brottfluttir Íslending-
ar, þ .á m . hámenntaðir sérfræðingar, eru
tekn ir að snúa heim, reynslunni ríkari,
til að freista gæfunnar í öflugu hagkerfi,
enda er spáð 4% kaupmáttaraukningu, og