Félagsbréf - 01.08.1961, Blaðsíða 48

BÆKUR
Nevil Shute:
Á ströndinni.
Almenna bókafélagið 19.61.
Vafalaust hefur bókin „Á ströndinni"
sérstöðu um það, að allar söguhetjur
fremja sjálfsmorð í bókarlok. Bókin ger-
ist árið 1963 í Melbourne í Ástralíu, og
er fólk þar aS gera sér grein fyrir því,
að það muni allt deyja innan skamms.
AfleiSingar atómstríSs hafa þurrkað út
allt líf á norðurhveli jarðar og geilsa-
virkni er að færast, smátt og smátt, sunn-
ar á hnettinum. Sagan fjallar um, hvemig
fólk bregzt við vitaðri feigð.
Um aðalsöguhetjurnar er ekki margt að
segja. Peter Holmes er ástralskur sjóliðs-
foringi. Hann og kona hans tala aldrei
um annað en 'tarnið sitt og blómarækt,
sem verður þreytandi til lengdar. Dwight
Towers er stjórnandi bandarísks atómkaf-
báts, sem er það síðasta, sem eftir er af
Bandaríkjaflota. Hann er svo samvizku-
samur, að hann sekkur kafbátnum, frekar
en að skilja hann eftir í erlendri höfn,
þó allir þar séu jafn dauðvona og hann
sjálfur. Moira Davidson er drykkfelld og
lífleg stúlka. Til allrar ólukku verður hún
ástfangin af Towers og er eftir það hvorki
drykkfelld né lífleg. Jolin Osborne er veik-
geðja vísindamaður, sem tekst að upp-
fylla þann draum sinn, að verða kapp-
akstursmeistari Ástralíu, skömmu fyrir
dauðann.
Svo litlaus er þessi hópur, að enginn
mundi lesa bókina vegna hans. Um þetta
fólk stendur manni alveg á sama. Það
kemur meira að segja til álita, hvort
höfundur hefði ekki átt að eyða suSur-
hvelinu fyrst. Enginn vafi er, að eitthvað
hefur veriS af líflegra fólki á norðurhveli
jarðar, þar sem það hafði rænu á aS
koma af stað kjarnorkustyrjöld.
Það er ekki vegna fólksins, sem maður
vonar fram á síðustu blaSsíðu, að krafta-
verk gerist, sem stöðvi eyðilegginguna.
Það er vegna þess, að maður setur sig
ósjálfrátt í spor þess. Tortíming mann-
kynsins er svo ofboSslegt viðfangsefni, aS
það fær jafnvel rolulegasta fólk til a®
hugsa. Er óhætt að fullyrða, að sú geysi"
lega athygli, sem bókin hefur vakið, se
fremur því að þakka, hve tímabært efniS
er heldur en bókmenntalegu gildi hennar.
Iföfundurinn, Nevil Shute Norway, var
Englendingur að ætt. ByrjaSi hann
snemma að skrifa í frístundum, en var
að aðalatvinnu flugvélaverkfræðingur. ÁriS
1926 kom fyrsta bók lians út, og 1939
skildi liann við blómlegt fyrirtæki, sem
hann átti, og helgaði sig ritstörfunuin
einum. Hann lézt 1960. Hafði hann þa
skrifað 21 bók og var orðinn mest seldi
rithöfundur síns tíma í Englandi.
Oftast valdi liann sér viðfangsefni, sem
voru fremur tímabundin, en þó a*lta
tímabær. Stundum var engu líkara an
hann hefði spádómsgáfu. Árið 1939 skrif