Dagblaðið Vísir - DV - 16.12.2016, Blaðsíða 40

Helgarblað 16.–19. desember 201632 Menning
Hinn eftirminnilegi Stormur
Einar Kárason segist vera búinn að kveðja Storm, allavega í bili, með skáldsögunni Passíusálmarnir
Í
Passíusálmunum, nýjustu skáld-
sögu sinni, heldur Einar Kárason
áfram að segja frá Stormi sem
við kynntumst í samnefndri bók.
Í Passíusálmunum sér Stormur
ástæðu til að leiðrétta ýmislegt sem
fram kom í Stormi og höfundurinn,
Einar Kárason, og fleiri skjóta inn sín-
um sjónarmiðum. Passíusálmarnir
eru, líkt og Stormur, stórskemmtileg
bók, sannur skemmtilestur.
Ýmislegt í Passíusálmunum fram-
kallar minningar um félaga Einars,
Þórarin Óskar Þórarinsson, Agga, sem
sagðist eitt sinn hafa skapað persónur
Djöflaeyjunnar, hinnar víðkunnu
skáldsögu Einars. Einar er spurður
hvort það liggi ekki í augum uppi að
Aggi sé fyrirmyndin að Stormi.
„Það er heilmikið af sjálfum mér
í persónum þessara tveggja bóka og
sömuleiðis ýmsum vinum mínum,
þar á meðal þeim sem þú nefnir. En
það er ekki þar með sagt að það sem
hafi komið fyrir Storm hafi nokkurn
tímann komið fyrir hann. Eða að
hann hafi sagt það sem þar er.“
Hefur Aggi lesið Storm og Passíu-
sálmana?
„Já, hann er mjög sáttur. Honum
þykja svona bækur skemmtilegar. Að
sumu leyti er frásagnartónn bókanna
innblásinn af höfundi sem okkur
finnst báðum mjög skemmtilegur,
sem er Charles Bukowski. Þegar ég
byrjaði að skrifa Storm langaði mig
til að hafa bókina dálítið í hans kald-
hæðna stíl.“
Stormur er mjög eftirminnileg að-
alpersóna og á sannarlega sína aðdá-
endur. Heldurðu að þriðja bókin um
hann eigi eftir að líta dagsins ljós?
„Stundum er það þannig að höf-
undur er búinn að skrifa eina bók um
ákveðið fólk og sér svo að það vantar
aðra bók. Í þessu sambandi hef ég
vitnað í Jennu og Hreiðar með Öddu-
bækurnar. Mér dettur líka í hug Stef-
án Jónsson, þegar hann var búinn að
skrifa Sumar í Sóltúni, þá beið eftir
honum bókin Vetur í Vindheimum.
Einhvern tímann seinna getur vel
verið að það liggi beint við að skrifa
þriðju bókina um ævintýri Storms og
okkar hinna sem þar koma fram. En
þessu er lokið í bili.“
Stolið frá Göbbels
Passíusálmarnir er margradda saga
eins og Stormur og Sturlungabækur
þínar. Hvað finnst þér svo heillandi
við það að láta persónur skiptast á að
segja söguna?
„Ég hafði verið að hugsa um að
skrifa bók um karakter eins og Storm
alveg frá því ég lauk við Djöflaeyju-
þríleikinn en vissi ekki hvaða form
hentaði slíkri sögu. Um þetta leyti,
í kringum aldamótin, kom út bók
eftir Graham Swift, enskan höfund,
Last Orders, Hestaskál. Höfundurinn
fylgdi því formi sem William Faulkner
gerði frægt, að hoppa á milli persóna.
Ég var að byrja að skrifa um Storm
og ákvað að nota þetta form. Af ýms-
um ástæðum ákvað ég svo að það
væri ekki rétti tíminn til að skrifa um
Storm. Ég var með drög að öðru verki
sem var sagan um Þórð kakala og
ákvað að prófa þetta margradda form
þar og sá að það hentaði frábærlega.
Þegar ég tók svo aftur upp þráð-
inn með Storm þá leitaði ég að hent-
ugu formi. Hinar tvær klassísku frá-
sagnaraðferðir eru fyrstu persónu
frásögn þar sem aðalpersónan hefur
orðið allan tímann og þriðju persónu
frásögn þar sem alvitur höfundur
horfir ofan af. Ég vildi láta rödd
Storms heyrast en vildi samt ekki að
það væri eina röddin sem heyrðist
því sú rödd hefði orðið of yfirþyrm-
andi. Ef ég hefði haft verkið í þriðju
persónu þá hefði ég um leið misst
rödd Storms og sýn hans á fólk og að-
stæður. Ég ákvað að nota margradda
frásögn. Stormur og Passíusálmarnir
eru náskyldar og það er algjörlega
lógískt að það sé sama form á þeim,
rétt eins og Enid Blyton hefði ekki
farið að hringla með formið á ævin-
týrabókunum.“
Það hlýtur að vera nokkur kúnst
að gefa mörgum persónum ólíka rödd
og finna þeim sérkenni.
„Það var áskorunin og mesta vinn-
an sem fólst einmitt í þessu. Þegar ég
skrifaði Ofsa var ég með mann sem
hegðar sér mjög órökrænt, sem er
Eyjólfur ofsi. Ég var mjög lengi að
finna karakterinn. Það gerðist ekki
fyrr en ég las í bandarísku tímariti
endursagnir á dagbókum Joseph
Göbbels. Þar fann ég röddina fyrir
Eyjólf ofsa. Svona finnur maður alltaf
eitthvað, þó að maður þurfi að stela
því frá Göbbels.“
Ánægjulegar návistir
Þessi bók einkennist, eins og lang-
flestar bækur þínar, af mikilli frá-
sagnargleði. Líður þér yfirleitt vel
þegar þú ert að skrifa?
„Ég sest niður til að skrifa þegar
ég finn að ég muni hafa gaman af því.
Mjög margir höfundar segjast sitja
við marga klukkutíma á dag, jafnvel
þótt ekkert sé að gerast. Ég hef allt
aðra aðferð við þetta. Ég undirbý mig
mjög vel og allt kvöldið og allan næsta
morgun er ég að forma það sem ég
ætla að gera. Í raun er þetta ekkert
ósvipað því þegar fólk veit að það á að
halda tækifærisræðu. Maður veit um
miðja viku að maður á að halda tæki-
færisræðu á laugardagskvöldi.
Fram að því er maður með þetta í
hausnum: hvernig á að byrja, hvernig
á að enda, hvað á að segja. Maður
getur sagt að það sé fjögurra til fimm
daga vinna að semja tækisfærisræðu
ef hún á að vera góð en hins vegar er
maður ekki nema korter til tuttugu
mínútur að flytja hana.
Þegar ég er tilbúinn sest ég niður
og skrifa. Þá er ég kominn í gott form
og hef mjög gaman af þessu. Þegar
maður er kominn á skrið þá fer yfir-
leitt eitthvað að gerast, þá flýtur eitt-
hvað með sem maður hafði ekki
hugsað út í áður.
Þegar ég byrjaði á Passíusálmunum
vissi ég að ég myndi hafa mjög gaman
af því. Ég hef ánægju af því að vera í
návistum við þetta fólk. Þannig að þú
hefur rétt fyrir þér þar.“ n
Einar Kárason „Ég hafði
verið að hugsa um að skrifa
bók um karakter eins og
Storm alveg frá því ég lauk
við Djöflaeyju-þríleikinn.“
Mynd SiGtryGGur Ari
„Þegar ég byrjaði á
Passíusálmunum
vissi ég að ég myndi hafa
mjög gaman af því.
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@dv.is