Fréttablaðið - 24.02.2017, Page 12

Frá degi til dags
Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir forStjóri: Sævar Freyr Þráinsson Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is, Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSn 1670-3871 fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5000,
ritstjorn@frettabladid.is ÞróunarStjóri: Tinni Sveinsson tinni@365.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is markaðurinn: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is menning: Magnús Guðmundsson
magnus@frettabladid.is lífið: Guðný Hrönn Antonsdóttir gudnyhronn@frettabladid.is ljóSmyndir: Vilhelm Gunnarsson villi@365.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Halldór
Hörður
Ægisson
hordur@frettabladid.is
Það er ekkert sumar án þess að skuldavandi Grikklands komist í kastljós alþjóðlegra fjölmiðla. Á því verður engin breyting í ár. Þótt lítið hafi verið um fréttir af efnahags-vandræðum Grikkja síðustu misseri þá er það ekki til marks um að mikið hafi áunn-
ist í að vinna bug á ósjálfbærri skuldastöðu ríkisins.
Öðru nær. Skuldir gríska ríkisins eru um 180 prósent
af landsframleiðslu en samkvæmt AGS gæti skulda-
hlutfallið, komi ekki til verulegra afskrifta, orðið hátt í
300 prósent á næstu áratugum.
Grísk stjórnvöld eiga nú í viðræðum við lánveit-
endur sína um framhald á frekari fjárhagsaðstoð. Í júlí
þarf ríkið um sjö milljarða evra til að standa í skilum
á afborgunum og geta þannig velt skuldabagganum
áfram enn um sinn. Forystumenn á evrusvæðinu hafa
sagt að fyrirgreiðslan sé háð því að Grikkir ráðist í
enn meiri aðhaldsaðgerðir og efnahagsumbætur í
því skyni að ná fram auknum afgangi á frumjöfnuði
ríkissjóðs.
AGS hefur tekið undir með grískum stjórnvöldum
um eftirgjöf skulda eigi sjóðnum að vera fært að taka
þátt í frekari lánveitingum til Grikklands. Ráðamenn
Þýskalands eru á öðru máli og útiloka að skuldir
Grikklands verði afskrifaðar. Hinar miklu skuldir
Grikkja eru nánast alfarið við opinbera aðila, einkum
stærstu ríki evrusvæðisins. Í aðdraganda kosninga
á komandi sex mánuðum í Hollandi, Frakklandi og
Þýskalandi er ljóst að pólitískur ómöguleiki er fyrir
stjórnmálamenn þessara ríkja að samþykkja eftirgjöf
gagnvart kröfum Grikkja. Að óbreyttu er því ekkert lát
á áframhaldandi efnahagsþrengingum Grikkja.
Stofnun myntbandalagsins átti að skapa aukinn
stöðugleika. Það markmið er í dag aðeins fjarlægur
draumur. Þótt ójafnvægi á greiðslujöfnuði aðildar-
ríkja evrunnar hafi verið fyrir hendi allt frá því að
hún var fyrst kynnt til sögunnar þá skapaði þetta
ekki vandamál fyrr en alþjóðlega fjármálakreppan
skall á 2008. Fram að því voru fjárfestar reiðubúnir
að fjármagna viðskiptahalla margra evruríkja, meðal
annars Grikklands, á lágum vöxtum. Sá tími er liðinn.
Skuldahrjáðustu evruríkin hafa þess í stað verið háð
því að seðlabankar þeirra fái fjármögnun í gegnum
greiðslumiðlunarkerfi Evrópska seðlabankans, betur
þekkt sem Target2. Gríðarmiklum viðskiptaafgangi
Þýskalands á undanförnum árum hefur að mestu
verið ráðstafað til að fjármagna seðlabanka þessara
sömu ríkja í gegnum Target2 kerfið. Þannig nemur
krafa seðlabanka Þýskalands á Evrópska seðlabank-
ann í dag um 800 milljörðum evra, sem er að stórum
hluta jafnframt óbeint krafa á seðlabanka Grikklands,
og hefur aldrei verið meiri.
Sú stefna sem Þjóðverjar hafa rekið gagnvart Grikk-
landi er pólitískt og efnahagslega óskynsamleg og mun
að lokum hrekja Grikki í greiðsluþrot. Þá munu Þjóð-
verjar vakna upp við vondan draum þegar þeir þurfa
að afskrifa kröfur sínar á Evrópska seðlabankann að
verulegu leyti samhliða því að Grikkir kasta evrunni.
Skuldafangelsi

Stofnun
myntbanda-
lagsins átti að
skapa aukinn
stöðugleika.
Það markmið
er í dag
aðeins
fjarlægur
draumur.
Aðskilnaðarkvíði
Tekist var á um áfengisfrum-
varp stjórnarliða á Alþingi í gær.
Virðast landsbyggðarþingmenn
andvígari frumvarpinu en þing-
menn höfuðborgarinnar, jafnvel
þó það gæti þýtt áfengissölu í
vegasjoppum um allt land, lands-
mönnum til hagræðis. Nú má fá
hvítvín með humrinum á Höfn
í Hornafirði og fiskisúpunni á
Dalvík en hvergi á sunnudögum.
Málið mætir andstöðu þing-
manna VG. Rósa Björk Brynj-
ólfsdóttir sagði þannig málið
sýna „sorglega málefnaþurrð“
stjórnarliða. Vinstri græn styðja
aðskilnað ríkis og kirkju en fái
VG einhverju ráðið verður eng-
inn aðskilnaður ríkis og Ríkis.
Forræðishyggjan
Teitur Björn Einarsson, flutn-
ingsmaður frumvarpsins, sagði
að til að sporna við áfengis-
neyslu væri ekki rétta leiðin að
takmarka aðgengi heldur að
auka forvarnir gegn neyslunni
og efla „alvöru meðferðarúr-
ræði“ fyrir þá sem eiga í vand-
ræðum með vín. Hann benti á
að í frumvarpinu væri gert ráð
fyrir stórauknum framlögum
til lýðheilsusjóðs. Þar með tók
Teitur eiginlega undir röksemda-
færslu þeirra sem andvígastir eru
málinu, nefnilega að kostnaður
samfélagsins verði töluverður
við aukið aðgengi. Þó hefur ekki
verið sannað að brennivíni fylgi
meira böl úr rekkunum í Bónus.
snaeros@frettabladid.is
2 4 . f e b r ú a r 2 0 1 7 f Ö S T U D a G U r12 S k o ð U n ∙ f r É T T a b L a ð i ð
SKOÐUN
Við höfum átt orðastað, ég og forsætisráð-herra, í óundirbúnum fyrirspurnum á Alþingi um skil hans á skýrslum um aflandsfélög og
skuldaleiðréttinguna. Í máli hans kemur fram að
hann telur réttlætanlegt að hafa haldið þeim frá
almenningi og Alþingi fram yfir ríkisstjórnarmynd-
un en viðurkennir þó mistök vegna skila þeirra fyrri.
Hvað skýrsluskil varðar þá er kýrskýrt að ráðherra
er almennt ekki dómari um hvenær skýrsla skal lögð
fram, plagg sem beðið er um af þinginu og unnin af
sérfræðingum, eins þótt verkbeiðandinn sé ráðherra.
Skýrsla á samkvæmt eðlilegum lýðræðisvinnu-
brögðum alla jafna að birtast þingi og þjóð þegar
hún er tilbúin að mati sérfræðinganna en ekki þegar
ráðherra telur hana birtingarhæfa. Innihaldið er ekki
ákvarðandi í fyrsta sæti, ekki lengdin, ekki hversu
sammála eða ósammála ráðherra er innihaldinu.
Þetta er verkferli sem við eigum ekki að þurfa að
deila um. Ég lít svo á að ráðherra hafi orðið á alvarleg
mistök enda um meðvitaða ákvörðun að ræða, ekki
gleymsku. Skilaboð til almennings og Alþingis í ljósi
lýðræðis eru röng.
Ráðherra hefur sagt í andsvörum að þingheimur
þyrfti að vera sammála um eðli og inntak siðareglna.
Að sjálfsögðu. Ég var einmitt að reyna að fá hans
afstöðu fram vegna algengs misskilnings margra um
eðli og inntak siðareglna. Engu máli skiptir við mat
á siðareglubrotum hvort viðkomandi hafi orðið á
óvarkárni, gleymska eða hann haft uppi ásetning.
Flest má kalla mistök. Það hugtak frelsar engan
undan því að hafa framið ósiðrænan verknað. Brot
viðkomandi er brot vegna þess að það er yfirleitt
ekki hægt að sanna hvað lá að baki rangri ákvörðun
sem reglur segja vera brot. Afsökun breytir engu
nema ef til vill viðurlögum. Þetta er kjarni míns máls
og varðar miklu ef siðareglur eiga að vera til gagns.
Við getum deilt um hvað á við um skýrsluskilin, brot
eða ekki brot, en morgunljóst að mat á siðareglu-
brotum er fyrst og fremst mat á gjörningnum sjálfum
ekki á misgáningi, gleymsku, ásetningi eða persónu-
legu mati viðkomandi á eigin gerðum.
Röng skilaboð
Ég lít svo á að
ráðherra hafi
orðið á
alvarleg
mistök enda
um með-
vitaða
ákvörðun að
ræða, ekki
gleymsku.
Ari Trausti
Guðmundsson
þingmaður VG í
Suðurkjördæmi
ára
s. 511 1100 | www.rymi.is
...fyrir alla muni
SMÁVÖRUHILLUR OG SKÁPAR
1
3
-0
6
-2
0
1
7

1
0
:4
6
F
B
0
6
4
s
_
P
0
6
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
5
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
0
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
1
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
D
1
3
-5
A
8
4
1
D
1
3
-5
9
4
8
1
D
1
3
-5
8
0
C
1
D
1
3
-5
6
D
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
A

F
B
0
6
4
s
_
2
3
2
2
0
1
7
C
M
Y
K