Skessuhorn - 06.05.1999, Blaðsíða 8

8
FIMMTUDAGUR 6. MAI 1999
. — rvMiw.F
Umfjöllun um laxveiðina á Vesturlandi
Lax, lax, lax og aftur lax
Sala veiðileyfa veruleg búbót fyrir vestlenska landeigendur
Fjöldi og þyni jd stangveiddra laxa, ásamt fjölda veiddra silunc /a á Vesturlandi 1998.
Laxveiði Smálax Stórlax Silungsveiði
Nafn ár: Fj. laxa Fj. sleppt Afli: fjöldi Meðalþ. Fjöldi Meóalþ. Fjöldi Fj. Urríða f~j Bi “
Vötn í SvínBÓBÍ 7 . "7 . ..■ / 5,1 ; 4 8 A | 7 n I c 5 0
Selós og Þverá 40 40 5,4 35 5,0 5 8,7 27 1
Laxá 1 Leirársveit 816 202 614 5 0 • ■ • 4,6 43 10,9 189 /ja
Leirá í Leirársveit*
692 ■ 690 r* n \S 592 5,1 100 9,7 583 78
Andakílsá 63 63 6,2 53 5,3 10 10,6 3 116
Grimsá öq "TunQuá 1 7fi7 495 i ORO C A “1 578 5,0 179 9.1 426 Q O
Flókadalsá 360 360 4,9 335 4,6 25 8,6 7 0
Þverá oq Kjarrá 95 95 C C D,U 71 5,3 24 10.1 31 6
2.181 1 2.180 6,0 1.855 5,3 326 10,0 247 2
Norð'irá 2.001 10 1 »991 5 1 1 782 I. / 4,7 OiQ 9,4 ctz DD G o
Norðlingafljót**
Gljúfurá 152 152 149 4,5 O 8.7 12 Q
Langá 1.560 245 1.315 5,1 1.430 4,8 130 9,2 0 1
Urríðaá 42 42 J,*T 40 5 2 \J ,C. o z 9 5 113 A 4
Álftá og Veita 191 191 5.8 168 5,4 23 9,1 332 7
Hitará 311 1 310 5,7 070 ....:. Z 5,3 38 8,5 25 A CÍQ
Haffjarðará 752 189 563 6,1 607 5,2 145 6,1 24 120
Núpá i Eyjahreppi*** 166 166 6,5 112 5,4 54 8,8 1 u 123
Laxá í Miklaholtshreppi* fjfjcit ðcifá
O A “7 297 297 5,4 280 5.2 17 n ~7 8,7 o 0
Vatnasvæði Lýsu 63 1 62 5,7 47 4,9 16 7.9 13 0
Fróðá 113111111
Setbergsá 63 63 4,9 59 4.6 4 8,8 3 121
121 121 4,9 115 4.8 6 8.3 3 5
Svínafossá I Heydal 24 24 6,3 17 5,1 7 9,0 144 272
. . . 39 :||ÍÍ||y| 39 0,2 31 5.1 8 10,5 0 1
Hörðudalsá 13 13 5,7 11 5,2 2 8,0 0 1.003
Strauma á Skógarströnd* .1111. llllllll;/.: : ' : ■ iiiiiillliliiii '
Miðá og Tunguá 103 103 5,5 93 5,1 10 9,1 0 825
Haukadalsá neðri 916 916 5.2 860 4,9 56 9,6 0 12
Haukadalsá efri 9 9 6,6 7 5,1 2 12,01 2 892
Laxá í Dölum HHnnp 1 .~T 1 1.418 C Q 1- 5.3 189 9,4 1 16
Fáskrúð 265 265 5,8 229 5.1 36 9.7 1 1
Glerá 30 30 5,5 27 5.1 4 9,7 0 1
Laxá í Hvammssveit 58 58 4,9 57 4,8 1 11,0 9 13
/„ /Q ■ t 225 5,1 208 4,5 18 A O Q 1 11 3
Krossá 50 50 3,9 49 3.8 1 11.0 7 60
Búðardalsá 42 42 5,7 35 4.8 7 10.1 8 36
Staðarhólsá og Hvolsá 61 1 60 5.5 50 4,8 11 8.7 2 1.469
Vesturland samtals: 14.998 1.162 13.836 5,1 13.277 1.721 2.303 5.725
Skýringar: | ! I I f
* Skýrsta barst ekki j ■ . . j-l—|
** Hafbeitarlaxi sleppt til endurveidi I • í
*** Eitthvað af hafbeitarlaxi steppt í ána til endurveiði en hlutdeild í afla óþekkt J I
Nú er stutt í að laxveiðimenn
hefji vertíð sína. Jafnan hefst
sumarveiðin með því að stjómar-
menn í Stangveiðifélagi Reykja-
víkur renna fyrir lax í Norðurá í
dagrenningu 1. júní ár hvert.
Síðan hefet veiði í hverri ánni á
fætur annarri og sumsstaðar
stendur hún fram til 20. septem-
ber. Amar hér á Vesturlandi hafa
ætíð verið með fengsælustu
veiðiám landsins og hlutur svæð-
isins í heildaraflanum er að sama
skapi stór því alls em veiddir á
Vesturlandi tæplega helmingur
af þeim löxum sem á land berast.
Skessuhorn skoðaði nýlega
skýrslu Veiðimálastoftiunar þar
sem stofnunin gerir upp sl. veiði-
ár í lax- og silungsveiðinni.
Fimm ár á topp tíu
listanum
Á Vesturlandi eru haldnar skýrslur
yfir 40 laxveiðiár. Eðlilega eru þær
misjafnlega stórar og fengsælar en
gjöfulastar eru Þverá/Kjarrá, Norð-
urá, Grímsá, Langá og Laxá í Döl-
um sem allar eru (í réttri röð) á
topp tíu listanum yfir laxveiði á sl.
ári. Þess ber að geta að afar misjaftit
er hversu margar stangir eru leyfð-
ar í hverri á og ræðst það af ýmsum
þáttum, svo sem lengd þeirra, fjölda
veiðistaða og veiðireynslu undan-
farinna áratuga. Við ákvörðun á
fjölda stangardaga í veiðiám þarf
samþykki Veiðimálastofnunar.
Sókn, metin í fjölda stangardaga í
veiðiám, hefur lítið breyst á undan-
förnum árum og því hefur afli verið
notaður sem mælikvarði á stofii-
stærð og stofnsveiflur. Á landsvísu
eru það Rangárnar á Suðurlandi
sem hafa undanfarin ár verið í
mestri sókn íslenskra veiðiáa. Á síð-
asta ári gáfu þær langflesta laxa, eða
tæplega 4000 talsins. I öðru og
þriðja sæti eru borgfirsku árnar;
Þverá/Kjarrá og Norðurá með yfir
2000 laxa hvor, en þær hafa á und-
anförnum áratugum raðað sér í for-
ystusætin á landsvísu þó nú hafi þær
misst toppsætið til Sunnlendinga.
Verðgildið metíð út frá
veiðitölum
Veiðitölur ánna eru oft notaðar til
að meta verðgildi þeirra og skipt-
ingu arðs milli veiðiréttarhafa.
Oneitanlega er hér um gríðarlega
mikið hagsmunamál að ræða því oft
eru veiðihlunnindi bænda og ann-
arra landeigenda veruleg búbót fyr-
ir viðkomandi. Án efa eiga þessar
tekjur þátt í að ekki fleiri bændur
hafa brugðið búi, en raun ber vitni,
sökum ástandsins sem ríkt hefur í
hefðbundnum greinum landbúnað-
arins. Því má ekki vanmeta stóran
þátt laxveiðinnar á ákveðnum svæð-
um hér á Vesturlandi þegar umræð-
an um búsetu og viðhald byggðar í
strjálbýlinu á sér stað. I þessu sam-
hengi má benda á að nýting laxveiði
hefur verulegt gildi fyrir efnahag
veiðiréttareigenda. Talið er að
verðmæti stangveiði á laxi hér við
land skili um 600 milljónum beint
til veiðiréttareigenda auk a.m.k.
500 milljóna til viðbótar í formi
seldrar þjónustu. Þá eru ótaldar þær
tekjur sem af sölu silungsveiðileyfa
hljótast og annarri nýtingu silungs.
Veiðitölur eru jafinan lagðar til
grundvallar við rannsóknir á fiski-
stofnum og til að meta árangur af
fiskræktaraðgerðum veiðifélaga og
einstakra landeigenda. í skýrslu
Veiðimálastofnunar fyrir lax- og sil-
ungsveiðina sl. ár kemur m.a. ffam
að „Góðar veiðiskýrslur eru horn-
steinn þess að hægt sé að fylgjast
með breytingum á afla og eru þær
mikilvægar varðandi nýtingu,
verndun og viðhald þeirrar auð-
lindar sem felst í lax- og silungs-
veiði.“ Einnig segir í skýrslunni að
skráning veiði og samantekt hennar
hér á landi er með því besta sem
gerist hjá laxveiðiþjóðum. Þetta
bendir til þess að gott ástand ríki í
stjómun laxveiðanna, enda hlýtur
slíkt að vera forsenda þess að há-
marksarður fáist út úr greininni.
Laxasleppingar
Á undanförnum ámm hefur það
færst í vöxt að veiðimenn sleppi
þeim laxi sem þeir hafa dregið að
landi. Mörgum finnst þetta undar-
legar aðfarir en um leið sýnir þetta
ákveðnar áherslubreytingar veiði-
manna sem sumir kenna við um-
hverfisvernd. Það er af sem áður var
að menn veiddu fiskinn í þeim til-
gangi að draga björg í bú. Áherslan
eykst þess í stað á gildi sportveið-
anna. Vissulega hlýtur hátt hlutfall
erlendra veiðimanna að spila inn í
þetta en gallinn er aftur á móti sú
skerðing á virðisauka sem felst í að
sleppa fiskinum aftur í ána í stað
þess að nýta hann til manneldis.
Þegar veiðitölur vestlensku ánna
era skoðaðar kemur í ljós að fjöldi
slepptra laxa er allt að þriðjungur
þeirra fiska sem á land era dregnir.
Því er líklegt að menn séu að veiða
sömu laxana oftar en einu sinni og
jafnvel oft. Hér á Vesturlandi
tíðkast þessi siður einkum í Grímsá,
Laxá í Leirársveit, Langá og Haf-
fjarðará, eins og sjá má í töflunni
um veiðina á Vesturlandi sl. ár.
Aðrar veiðiaðferðir
I skýrslu Veiðimálastofnunar kemur
ffam að veiði á hafbeitarlaxi hefur
dregist veralega saman á undan-
Heildarfjöldi og heildarþyngd (pund) fangaðra laxa á Islandi 1998,
skipt eftir veiðiaðferöum og landshlutum.
Stangveiði | Netaveiði | Hafbeit | Samtals afli | Hlutfall af heild
Landshluti: Fj. laxa Fj. sleppt Afli: fjöldi Afli: Þyngd Fjöldi Þynqd Fjöldi Þyngd Fjöldi Þyngd Fjöldi Þyngd
Reykianes 2 839 157 2.682 |H i ó.ouU i .:: j i 1: ■ i;l::i:;;:' 2 839 13.369 5,0 4,1
Vesturland 14.998 1.162 13.836 76.003 527 2.688 10.770 67.289 26.295 145.980 46,2 44,6
Vestfirðir 978 Q 978 5.391 5 28 983 5.419 1,7 1,7
Norðurland vestra 9.032 906 8.126 52.713 77 358 9.109 53.071 16,0 16,2
Norðurland eystra 4.134 CNJ CM 3.842 29.583 144 966 4.278 30.549 7,5 9,3
Austurland 2.596 274 2.322 13.505 62 436 2.658 13.941 4,7 4,3
Suðurland 5.654 35 5.619 34.674 5.108 30.346 10.762 65.020 18,9 19,9
Samtals 40.231 2.826 37.405 225.238 5.923 34.822 10.770 67.289 56.924 327.349 100 100