Réttur - 01.01.1966, Blaðsíða 86

Jakobína Sigurðardóttir:
Dægurvísa. — Saga úr
Reykjavíkurlífinu. — Skugg-
sjá. — 1965.
Það er mikil gæfa íslenzkum bók-
menntum, að á því herrans ári, 1965,
á 30 ára afmæli „Rauðra penna,“
skuii Jakobína Sigurðardóttir birta
þjóð sinni þessa listasögu.
„Réttur“ varð fyrir þeim heiðri
að birta fyrstu kvæði Jakobínu, hið
fyrsta 1952. Þessi eldmóði þrungnu
hvatningarljóð skírskotuðu til þjóð-
arinnar, eggjuðu hana lögeggjan á
mestu niðurlægingarárum kalda
stríðsins. Bóndakonan í Garði í Mý-
vatnssveit kvað kjark í þjóð sína,
orti sem ákvæðaskáld gegn hernám-
inu nýja. Hvert kvæðið öðru betra
birtist á næstu árum. Þau voru lesin
upp á fjölmennum fundum alþýð-
unnar í Reykjavík og vöktu bvarvetna
hrifningu. Jafnvel landvættirnir
kipptust við og létu Kanann finna
]iað.
Síðan birtist árið 1959 æfintýrið
liennar: „Sagan af Snæbjörtu Elds-
dóttur og Ketilríði kotungsdóttur,“
og þjóðin fékk að sjá og heyra hve
gersamlega Jakobína hafði hinn forna
æfintýrastíl á valdi sínu, kunni að
slá fleira en einn streng.
Síðan gaf „Heimskringla" út
kvæði hennar 1960. Sami eldmóður-
inn, sama listin sem fyrr.
En svo bregður svo við, að 1964
birtir „Heimskringla“ smásögusafn
hennar: „Punklur á skökkum stað,“
— hver sagan annarri betri. Enn nýr
strengur sleginn — af list.
Og nú fyrir jólin 1965 kemur svo
bcil skáldsaga.
Og það er ekki um það að ræða,
að „Dægurvísa" er einhver bezta,
listnæmast unnin af þeim skáldsög-
um, sem birtzt hafa um langt skeið.
Þessi saga er svo sönn, svo sterk
mynd úr Rcykjavíkurlífinu af svo
mörgum ólíkuin persónum og örlög-
um, að aðdáun vekur. Menn þekkja
skaphila og hetjumóð þcssarrar skáld-
konu úr kvæðum liennar. En hvílíkt
vald hefur hún ekki yfir tilfinningum
sínum i þessarri sögu! Listin hemur
svo gersainlega liita hennar, að hvergi
brýtst liann út, alls staðar er hann
lagður í form hefðbundinnar, list-
rænnar frásagnar, aðeins látinn hita
undir, kasta glampa á hversdagslífið,
— sem hún lýsir af svo ótrúlegum