Tíminn - 03.09.1983, Blaðsíða 7

Tíminn - 03.09.1983, Blaðsíða 7
LAUGARDAGUR 3. SEPTEMBER 1983 Sjómannsdóttirin frá Esbjerg: w FER TIL AMERIKU ■ Anne Jensen, 18 ára stúlka í Esbjerg, segist nú standa frammi fyrir glæsilegu tilboði, og hún sé ákveðin í að taka því. Anne vann í fyrirsætukeppni í Danmörku í sumar, en keppn- in var haldin á vegum módel- fyrirtækis Eileen Ford í New York. Eileen Ford hefur nú boðið Anne að koma til Bandaríkjanna. - Eg er svo glöð og hlakka til ferðarinnar, sagði Anne við blaðamann. Það er líka gott fyrir mig að fá þarna tækifæri í þeirri vinnu sem ég hef mestan áhuga á, eða sýningar og fyrirsætustörf- um. Reyndar segir Anne, að hin fræga Eileen Ford hafi ekki samið um neitt fast við sig, né lofaö henni fyrirfram cinhverju rosakaupi, en hún hafði þó sent sér flugmiða og lofað því, að hún fái að búa fyrst um sinn á heimili hennar í New York. - Eg fer í lok september og verð a.m.k. 3-4 mánuði í Bandaríkjunum, svo að margt getur skeð, en ef ekkert sér- stakt verður úr þessu kem ég heim fyrir jólin, sagði Anne. Foreldrar hennar, Sonja og Evald S. Jensen, skipstjóri á fiskibáti í Esbjerg, sögðust hafa veríð hálftreg til að gefa Anne leyfi til að fara cin, en þau hafa nú samþykkt ferðina, þar sem dóttir þeirra eigi að búa á einkaheimili frú Ford. staðar út af „qualiteti“ eða list- pólitískum hugmyndum. Það er mikið af ungum myndlistar- mönnum í þessu félagi sem telur 70 manns“, sögðu þeir. „Annað markmið þessa félags er það var stofriað var að koma öllum myndlistarfélögunum undir einn hatt og það náðist 15. nóvember 1982 er Samband ís- lenskra myndlistarmanna var stofnað. Hittmarkmiðiðstendur því eftir og það er hreinlega að standa vörð um réttindi þeirra sem eru í félaginu. „Fólkið sem hér sýnir er á öllum aldri. Sá elsti er 50 ára. Upphaflega hugmyndin var að þeir sem líta á sitt aðalstarf að vera myndlistarmenn gætu kom- ist í félagið, en með samvinnu við hin myndlistarfélögin hefur þetta rúnnast af. Við vildum taka inn mafíasta o.fl. sem ekk- ert höfðu lært en voru að gera einlæga hluti. Það er oft jafn ef ekki mikilvægara en nám í myndlist", sögðu þeir kumpán- ar. „Þetta er sölusýning og á mjög viðráðanlegu verði. Meira að segja er hægt að fá verkin, skúlp- túrinn eða myndina á afborgun- • um efvill. Þettaeru yfirlOOverk sem sýnd verða.“ „Upphaflega kom hugmyndin að þessari sýningu fyrir um það bil ári síðan en vandamálið hefur verið að komast í nógu stórt húsnæði og það fékkst hér á Kjarvalsstöðum", sögðu þeir. „Katalóg" með þeim sem á sýningunni sýna er til sölu. Sýn- ingin stendur til 18. september og er opin daglega frá 14-22. - Jól Filippseyjar: Einræðisöflin berjast um völdin Þaggað niður í lýðræðissinnum ■ SEINT mun verða sannað svo óyggjandi sé hvaða öfl stóðu að baki morðinu á Benigno Aq- uinos, leiðtoga stjórnarand- stöðunnar á Filippseyjum fyrir nær tveim vikum. Umein milljón manna safnaðist saman á götum Manila, þegar útför hans var gerð sl. miðvikudag, og má af því marka að leiðtoginn látni naut hylli almennings. Það vakti athygli að Marcos forseti var ekki við útförina né neinn af nánum samstarfsmönnum hans, og stjórninni þótti ekki taka því að eiga fulltrúa við jarðarförina. Aquinos hafði dvalið í Banda- ríkjunum um þriggja ára skeið, en hann taldi sér ekki óhætt að búa í heimalandi sínu. Víst er að valdhöfum á Filippseyjum var engin auðfúsa að hann snéri heim. A næsta ári eiga að verða þingkosningar í landinu og snéri foringi stjórnarandstöðunnar heim til að hefja kosningaundir- búninginn. En það skipti engum togum, að þegar hann sté á grund ættjarðar sinnar var hann skotinn til bana. Strangur örygg- isvörður var um Aquinos, en það var einn af öryggisvörðunum sem skaut leiðtogann og var morðinginn þegar í stað skotinn af öðrum öryggisvörðum, svo að hann er ekki til frásagnar um hvort hér var um einkaframtak að ræða, eða hvort hann var fenginn til verksins af öðrum aðilum. Á Filippseyjum er Ferdinand Marcos einráður, en svo virðist sem kona hans Imelda taki sí- fellt meiri þátt í stjórninni og þrálátur orðrómur er um að forsetinn eigi við vanheilsu að stríða og sé Imelda Marcos að taka við stjórnartaumunum. Þegar Marcos settist í forseta- stól stefndi hann að þjóðfélags- umbótum, hagvexti og stjórn- málafrelsi, og einkenndist stjórnarstefna hans í fyrstu af þessu. En er frá leið gerðist hann æ einráðari og umbætur létu á sér standa. Efnahagsástandið á Filipps- eyjum er nú verra cn í flestum ríkjum Suð-austur Asíu. erlend- ar skuldir hrannast upp og at- vinnutækiíæri eru í engu sam- ræmi við ört vaxandi mannfjölg- un. Meira en helmingur allra fjölskyldna í landinu býr við sárustu fátækt, barnadauði er mikill og er vannæring að miklu leyti orsök hans. Á sínum tíma tókst Marcosi að koma á kyrrð í landinu, en það cr löngu liðin tíð, eins og loforðin um að útdeila stjórjörðum á milli bænda og koma á almennri vel- megun. Aðalstuðningsmenn Marcosar eru þeir sem auðgast á óstjórn- inni og spillingunni. í kjölfar einræðisins fylgir spilling innan allra stofnana þjóðfélagsins. Andstæðingar Marcosar eru úti- lokaðir frá öllum opinberum störfum, þeir eru handteknir, pyntaðir og algengt er að þeir, sem gagnrýna einræðisstjórn- ina, hverfa. KAÞÓLSKA kirkjan er stcrk á Filippscyjum og hefur löngum síutt við bakið á styrku ríkisvaldi og stöðugleika í sundruðu ríki, þar sem ættbálkar búa á ótal eyjum, stórum ogsmáum. Kirkj- an hefur eigi að síður einatt gagnrýnt stjórnvöld og haldið fram rétti alþýðunnar til mannsæmandi lífs. En kirkjan hefur nú snúist til andstöðu við Marcos og alla þá spillingu sem honum fylgir og mótmælir harð- lega mannréttindabrotum og skeytingarleysi um rétt hinna fátæku. Þrátt fyrir fátækt og barna- dauða er mikil mannfjölgun á Filippseyjum. Aður fyrr bjuggu landeigendurnir hér og hvar á eyjaklasanum, og ávallt í ná- munda við leiguliða sína. Þeir deildu kjörum, og að öllu jöfnu var gott samband á milli bænda og landeigenda. En mikil breyt- ing hefur nú orðið á. Fylgismcnn Marcosar hafa sölsað undir sig bestu landssvæðin og auðlindir scm einhvcr slægur er í. En þeir sitja í Manila og hafa ckkert samband við fólkið á viðkom- andi stöðum, láta sér kjör þess engu varða, en hirða gróðann af striti fátæklinganna. Þarna hcfur skammsýnum og valdagírugum einræðisherra tek- ist ásamt leppum sínum að undir- búa jarðveginn fyrir marxista til að fá fólkið á sitt band. Enda láta þeir tækifærið ekki ónotað. Skæruliðasveitir ráða nú lögum og lofum á mörgum eyj- anna og talið cr að þcir ráði um fimmtungi þéttbýlisstaða á gjörvöllum Filippseyjum. Hermenn stjórnarinnar ganga víða fram af mikilli grimmd til að ráða niðurlögum skæruliðasveit- anna, en það verður aðeins til þess að fleiri og fleiri snúast á þeirra sveif. Það má með nokkr- um sanni segja, að borgarastyrj- öld gcysi í landinu og hefur gcrt lengi, en af landfræðilcgum or- sökum ervíglínan óljós ogeinnig er erfitt að henda rciðurá hvcrjir eru aðberjastviðhverja. Filipps- eyingar eru ekki samstæð þjóð, þótt svo eigi að heita að þeir lúti sömu stjórn. Eyjarnar eru ótelj- andi, ættflokkar margir og víða er erfitt yfirferðar vegná frum- skóga. Verulegur hluti íbúanna eru kaþólskrar trúar, en múslim- ar eru þar einnig margir, aðrir trúa á Búdda og einhverjir á Lenín. ÞRETTÁN ára einræðisstjórn hefur lamað stjórnmálastarfsemi í landinu. Andstæðingar Mar- cosar og stjórnar hans hafa sætt ofsóknum, og þótt heita megi að flokkar þeirra séu leyfðir, er þeim með margs kyns bola- brögðum gcrt erfitt um vik að starfa og leiðtogar flokkanna eiga ckki sjö daga sæla. Herlög liafa verið í gildi í á annan áratug og heil kynslóð man ekki aðra stjórnendur en Marcos og lið hans. Frjálsar kosnlngar hafa ekki verið háðar í landinu í háa -herrans tíð og gagnrýni ekki leyfö í fjölmiðlum. Benigno Aquino var sá leið- togi stjórnarandstöðunnar sem helst voru bundnar vonir við aö tækist að skapa pólitískt afl sem veriö gæti mótvægi við cinræði Marcosarhjónanna og marxista sem bcita blóðugum skæruhcrn- aöi til framdráttar stefnu sinni. Það er ávallt svolítiö misvís- andi að bcra saman pólitíska flokka í þcim heimshluta sem við þekkjum bcst til þar scnt þingræði cr stöðugt, og stcfnu flokka og stjórnmálaleiðtoga í fjarlægum heimshornum, þar sem ríkir annars konar mcnning og öðruvisi hugmyndir um þjóð- félagsgcrð. En þó mun óhætt að telja Aquino miðjumann. Hann var eindrcginn andstæðingur cin- ræðis og því bæöi á móti Marcosi og spillingarliði hans öllu og misbcitingu hersins til að halda alþýðunni í skefjum og fátækt og jafnframt var hann andsnúinn marxistum. Á Filippscyjum cru stjórn- málaflokkar ckki í eins föstu formi og við cigum að vcnjast í Norðurálfu, cn viðgangur þcirra byggist mjög á vinsældum leiðtoganna. Þetta yfirlit er að nokkru byggt á grein eftir amcr- ískan mann , sem sagður er sérfróður í málcfnum austurþar. Hann telur erfitt að segja um hvc mikið fylgi Aquinos var, og telur jafnvel að hann hafi dvalið of lengi að heiman til að halda þcim vinsældum sem hann naut áður. En viðbrögð íbúa Manila er Aquinas var jarðscttur benda cindrcgið til að hann hafi átt þau ítök í hugum fólks, sem kannski hefðu dugað til að koma spill- ingarstjórninni frá völdum og vega upp á móti síauknum áhrif- um marxista, en einsognú horfir virðist stefna í langvarandi og blóðug átök áður en úr því fæst skorið hvers konar einræðis- stjórn heldur velli þegar upp cr staðið. Bandaríkjamenn eiga mikilla hagsmuna að gæta á Filippseyj- um. Þeir hafa fjárfest mikið og þar eru miklar flotastöðvar. Marcos hefur verið dyggur stuðningsmaður þeirra, en það er orðið meira en tímabært að stjórnin í Washington hætti öllum stuðningi við einræðis- herrann og hætti að beita á- hrifum sínum til að spillingar- klíkan veifi bandarískum vopn- um framan í bláfátæka alþýðu landsins, en einhvers konar lýð- ræðismynd verði komið á stjórn- arfarið í ríkinu. Oddur Ólafsson: skrifar

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.