Tíminn - 24.12.1946, Blaðsíða 15

JDLABLAÐ TIMANS 1946
15
GUÐNI ÞÚRÐARSDN:
„^-CLCýurt
er
Þeir, sem einu sinni. hafa kynnzt töfra-
mætti og fegurð íslenzku óbyggðanna,
sækja þangað aftur og aftur endurnæringu
og aukna andlega og líkamlega hreysti, svo
lengi sem þeim endizt líf og þrek til. Nátt-
úrufegurð og töfrar hinna víðlendu óbyggða
fslands verka að nokkru leyti eins og áfengi
á þá, sem fara að venja komur sínar inn í
óbyggðirnar. í hvert sinn, sem menn koma
þangað, vex löngun þeirra til að koma
aftur og dvelja lengur.
Mörg íslenzku óbyggðalöndin búa líka
yfir einstakri og sérkennilegri fegurð, sem
hvergi á sér líka — fegurð og heillandi að-
dráttarafli, sem ekki er hægt að lýsa með
orðum einum, og þeir einir þekkja, sem
reynt hafa. Strax um miðjan vetur fara
piltarnir í sveitinni að hlakka til næstu
leita inn í óbyggöirnar, og eftirvæntingin
vex eftir því, sem nær dregur leitunum.
Og það eru ekki einungis þeir ungu, sem
hlakka til þessara, oft og tíðum, erfiðu
íerðalag um óbyggðirnar, heldur einnig og
engu síður þeir fullorðnu, sem árum saman
hafa sótt þangað á hverju hausti og notið
þeirrar fegurðar, sem þar er að finna.
Ferðalög um íslenzku óbyggðirnar eru
annars allt of lítið iðkuð af almenningi,
sem þó gerir annars mikið að því að ferð-
ast nú á timum. Ef til vill er ástæðan sú,
að fólk vill helzt ekki ferðast neitt nema i
bílum, en þeim verður óvíða komið við
ennþá í ferðalögum um óbyggðirnar. Auk
þess virðist svo, sem margir þeir, sem leggja
land undir fót, vilji helzt halda sig sem
mest í byggð, þar sem gistihúsin bjóða þeim
öil hin venjulegu þægindi borganna. Þó
hafa óbyggðaferðalög talsvert færzt í vöxt
á seinni árum, og er það einkum að þakka
forgöngu Ferðafélags íslands, sem létt hefir
þessi ferðalög með vel útbúnum sæluhúsum
og forgöngu um hópferðalög.
Upphaflega var það ætlunin að segja
hér ferðasögu norður á Hveravelli, og má
því ef til vill segja, að inngangur þessi
komi ferðasögunni ekki beinlínis við og
sé því útúrdúr. En svo er þó ekki með öllu.
Góðviðrisdag nokkurn nú eitt sumarið
ákváðum við tveir kunningjar að fara
norður á Hveravelli, er aðstæður leyfðu
og veðurútlit væri gott. Laugardag einn í
ágúst varð alvara úr þessari ráðagerð,
lögðum við af stað um hádegi þann dag á
jeppabíl og með nauðsynlegan útbúnað.
Veður var bjart og fagurt, er við ókum inn
Hverfisgötuna og austur Suðurlandsbraut.
Ferðin austur yfir fjall gekk vel, og var
ekki sérstaklega söguleg. Við fórum sem
leið iiggur austur að Gullfossi, en þar fyllt-
um við bensingeyma bílsins af bensíni og
sjálfa okkur af kaffi og kökum. Þar frétt-
um við, sem okkur grunaði reyndar áður,
að hvergi væri benzín að fá inni í óbyggð-
unum, hvorki við sæluhúsin í Hvítárnesi
né á Hveravöllum. Við tókum því þann
kostinn að byrgja okkur upp af þessum
dýrmæta vökva bifreiðaferðamannsins. Við
hittum líka þarna við Gullfoss fólk, sem
var einmitt að koma norðan úr óbyggöum
frá Hvítárvatni á stórum fólksbíl, og hafði
hann orðið bensínlaus alllangt frá Gull-
fossi. Höfðu ferðalangarnir orðið að
sækja bensin gangandi niður eftir, svo að
bifreiðin kæmist til byggða aftur. Okkur
langaði sannarlega ekki til að lenda í slíku
ævintýri á heimleiðinni.
Loks var þá lagt af stað upp í óbyggðina.
Vegurinn upp.frá Gullfossi er sæmilegur til
að byrja með, minnsta kosti á köflum.
Fyrsti farartálminn er Sandá, sem er óbrú-
uð og alíerfið yfirferðar. Okkur gekk þó vel
yfir ána, enda á jeppinn að duga vel í
erfið ferðalög og gerir það líka. Vegurinn
norður að Hvítárvatni er annars víða hálf
Úr Hvítárnesi. — Hrútafell í baksýn, Baldheiði til liœgri á myndinni. (Ljósm. Guðni Þórðars.)
slæmur bílum, einkum þó á Bláfellsháls-
inum, þar sem hann er grýttur og illur
yfirferðar. Hvítá er brúuð .skammt þar frá,
sem hún kemur úr vatninu, og eru þá engir
verulegir farartálmar eftir á leiðinni
norður til Hveravalla, nema nokkrar óbrú-
aðar smá-ár, en vegurinn er víða ekki sem
beztur og sums staðar erfiður yfirferðar.
Við héldum vel áfram og hugsuðum um
það eitt að komast sem fyrst norður á
Hveravelli. Þangað komumst við að lokum
um klukkan 11, eftir um það bil 10 tíma
akstur. Þegar þangað kom, var orðið mjög
skuggsýnt og rigningarsúld, svo að við urð-
um að fresta því til morguns að litast um á
þessum sögulegu slóðum. Eftir að hafa
gengið frá bílnum og borðað, snerum við
heim til bæjar, sem er sæluhús Ferðafélags
íslands, hið prýðilegasta hús, þar sem
þreyttir ferðalangar eiga ævinlega öruggt
athvarf hér inni í óbyggðunum.
Við urðum þess brátt vísari, að við kom-
um ekki að tómum kofunum á Hvera-
völlúm. í brekkunni fyrir austan sæluhúsið
var stór fólksflutningabifreið. Er við kom-
um inn í dyrnar á sæluhúsinu, tóku þar á
móti okkur tvær ungar stúlkur og sögðu,
að eiginlega væri nú hvert rúm orðið skipað
í sæluhúsinu, en við gætum nú samt reynt
að líta inn. Við vissum ekki, hvort við átt-
um að taka þetta sem eins konar fyrirheit,
en svo mikið er víst, að hér var okkar fyrir-
heitna land, og við réðumst því til inn-
göngu. Sæluhúsið er nokkuð stórt hús,
ein hæð með risi, kjallaralaust. Á neðri
hæðinni eru tvö herbergi með svefnrúmum
og eldhús, en uppi á loftinu eru tvö her-
bergi með svefnrúmum. í öllum rúmunum
eru hreinar og þokkalegar dýnur og kodd-
ar, svo að þeim, sem svefnpoka hafa, er
þetta hinn prýðilegasti aðbúnaður. En
sjálft er húsið hitað upp með hveravatni.
Kertaljós logaði í húsinu, og sáum við,
er inn kom, að svefnpokar voru komnir í
öll rúmin í báðum herbergjunum niðri. En
í öðru súðarherberginu voru ennþá auð
rúm, og þangað hentum við svefnpokum
okkar í mesta flýti. Síðan héldum við svo
aftur niður, og fórum að virða fyrir okkur
gestina, sem komnir voru á undan okkur.
Við vorum ekki búnir að vera lengi í sælu-
húsinu, er við sáum, að ferðalangar þessir
áttu lítið erindi inn í íslenzkar óbyggðir, því
að þeir virtust vera þeirrar skoðunar, að
hér væri um að gera að drekka nógu mikið,
eins og á Hótel Borg væri, til að geta
skemmt sér. Við ávörpuðum eina hefðarfrú
þarna í ganginum og spurðum, hvort þetta
væri einhver félagsskapur, sem þarna væri
á ferð. „Nei,“ sagði hún, „við erum bara
prívat. Við erum öll skyld og ferðumst alveg
eins og Ferðafélagið,“ bætti hún við og hló,