Tíminn - 05.05.1960, Page 3

TÍM.INN, fimmtudagijin 5. maí 1960.
3
Yfirmenn á brezkum togurum
Sieimta herskip og löndunarbann
NTB—London, 4. maí.
í dag gagnrýndu ailmargir
þingmenn stjórn Macmillans í
neðri málstofunni brezku fyr-
ir þá ákvörðun hennar a3
senda ekki herskip inn fyrir
'2 sjómílna fiskveiðimörkin
tii að vernda þar brezka tog-
ara við veiðar. Sögðu þing-
menn, að með þessu væri ver-
ið að sýna íslendingum allt of
mikla linkind.
Þá segir í fréttinni, að mik-
il o.g megn óánægja sé meðal
togaraeigenda og yfirmanna
á togaraflotanum vegna þess
hvernig nú horfir um veiðar
innan 12 mílna markanna við
ísland.
Herskip og löndunarbann
Yfirmenn á togurum, skip-
stjórar og stýrimenn, komu
saman á leynilegan fund í
Grimsby í dag og sömdu þar
og samþykktu eins konar dag
skipun til brezku stjómarinn
ar um hversu fram skuli hald
ið „þorskstyrjöldinni“. Stjórn
sambandsins neitaði þó að
skýra frá samþykktum þess-
um, fyrr en búið væri að bera
þær undif samband vélstjóra
á togurum. En haft er fyrir
satt, að yfirmenn hafi heimt
Allar líkur benda nú til
þess, að danska Grænlandsfar-
ið Hanne S, sem var á leið frá
Grænlandi til Kaupmanna-
hafnar, hafi farizt suður af
Hvarfi á svipuðum slóðum og
Hans Hedtoft á sínum tíma.
Á skipinu var 15 manna áhöfn
og 3 farþegar.
Ekkert hefur heyrzt frá
skipinu síðan á laugardag, er
það sendi frá sér veðurskeyti.
Var þá mjög hvasst suður af
Hvarfi. Menn vonuðu lengi,
að af brezku stjórninni, að
hún sendi þegar herskip inn,
fyrir 12 mílna mörkin til að
vernda veiðarnar og léti sam
tímis koma til framkvæmda
löndunarbann á ísl. togara í
Bretlandi.
að ástæðan til þess að ekkert
heyrðist í skipinu, væri bilun
á loftskeytatækjum eða loft-
truflanir, en menn telja skip
ið nú almennt af.
Suður af Hvarfi hefur fund
izt ýmislegt brak á reki, sem (
hefur veikt von manna um,
að skipið sé ofan sjávar. M. a. j
fannst brak úr björgunarbát
og kriolitmolar milli sam-
skeyta, en skipið var hlaðið
kriolitfarmi. Hanne S. var
500 brúttólestir að stærð,
byggt 1952.
Líklegt að Hanne S hafi
farizt með allri áhöfn
115 mil
óráðs
Af vörukaupalánum þeim
sem tekin hafa verið og samið
um að taka í Bandaríkjunum
verða nú á þessu ári og í byrj-
un þess næsta 115 millj. kr.
handbærar til ráðstöfunar og
utlána innanlands, samkvæmt
ÓráSstafað 114
millj. af nýja
dollaraláninu
Samkvæmt upplýsingum er fjár-
málaráSherra gaf á Alþlng! í gær
eru óráSstafaðar 114 milli- kr. af
6 millj. dollara lánl því, sem ríkis-
stjórnin tekur og hyggst a3 taka f
Bandaríkjunum.
Upplýsingar þessar komu fram
í svari ráSherrans við fyrirspurn
frá Eysteini Jónssyni um hve mik-
iSaf 6 mlllj. dollara láninu hefSi
þegar verið tekið og notað og hve
miklu sá hluti lánsins næmi í fs-
lenzkum krónum.
Ráðherrann skýrði einnig frá
því, að búið væri að yfirfæra 2,5
millj. dollara eða 79,2 millj. kr.
en óyfirfærðar væru 3,5 millj. doll
arar eða 133 millj. kr.
Af þessarl upphæð hefur verið
ráðstafað 98 millj. kr. en eftir eru
114,2 millj., sem enn er ekki ákveð
ið til hvers fara.
Þefta lán er óviðkomandi vöru-
kaupalánuum þeim, sem sagt er
frá á öðrum stað i blaðinu, en
stjórnin á eftir óráðstafað af þeim
115 millj. Alls hefur stjórnin því
óráðstafað lánsfé sem nemur 230
millj.
I jónum
laf að
upplýsingum fjármálaráð-
herra er hann svaraði fyrir-
spurnum írá Eysteini Jóns-
syni um vörukaupalánin í
sameinuðu þingi í gær..
Fyrirspurnir Eysteins voru um
það, hvert væri andvirði þeirra
vara, sem keyptar hefðu verið frá
Bandaríkjunum samkvæmt sér-
stökum samningum um vörukaupa-
lán, hve mikið af andvirðinu yrði
tii útlána í landinu, hve miklu af
því hefði þegar verið ráðstafað og
til hvers, hve miíklar vörukaupa-
heimildir væru ónotaðar og hve
mikið lánsíé félli til samkvæmt
þeim og loks hvort ríkisstjórnin
hefði gert áætianir um hvernig
því lánsfé yrði varið.
í svari fjármálaráðherra kom
það fram, að til ráðstöfunar verða
á þessu ári og í byrjun næsta
érs 115 millj. til útlána innan-
iands, af vörukaupaláni í Banda-
ríkjunum, sem inn hefur komið og
koma mun á þessu ári og í byrjun
rsæsta árs.
Alls hefur nú þegar fallið til
lansfé, samkvæmt þessum samn-
ingi kr. 143 millj. 349 þús.
Af því er þegar ráðstafað kr.
83,3 millj. og skiptist það þannig:
T il Efra-Sogs 72 millj. Til Reykja-
fieslínu 10 millj. Til einkafyrir-
tækja 1,3 millj. eða samtals 83,3
millj. Eftir eru þá til ráðstöfunar
60 millj.
Þá er búið að semja um vöru-
kaup þessu til viðbótar sem nema
73 millj. og verður til útlána inn-
anlands af því 55 millj. og er því
óráðstafað, eins og fyrr segir, 115
millj. alls. Ákvarðanir hafa enn
ekki verið teknar um hvernig því
fé verður varið.
Frá Alþingi
(Framhald af 7. síðu).
muni nægja flugbraut, sem
að lengd er aðeins y3 til y21
þeirra flugbrauta, er núver- J
andi landflugvélar okkar
þurfa, og flytur hún þó 20—30
farþega.
Þessi mikli kostur flugvél-
arinnar mundi leysa mikinn
vanda í innanlandsflugi ís-
lendinga, ef ekki kemur ann-
að til, er hindrar notkun þess
arar flugvélar hér á landi.
Nefna má m. a. eftirfarandi:
1. Stórir og dýrir flugvellir j
yrðu óþarfir.
2. Koma mætti upp flug-.
brautum fyrir Caribou-flug-,
vélar á ýmsum þeim stöðum;
í landinu, þar sem ekki er
unnt að koma við flugbraut-
um fyrir aðrar farþegaflugvél
ar vegna landslags og stað-
hátta.
3. Mikill hluti núverandi
flugbrauta fyrir sjúkraflug-
vélar fullnægði Caribou-flug
vélum.
4. Innanlandsflug yrði að
meiri og almennari notum.
Þar sem allmikil reynsla er
nú fengin i Kanada á Caribou
flugvélum, er nauðsyn á því
fyrir íslendinga, að ekki drag
ist lengur að fá úr því skorið,
hvort þessi tegund flugvéla
er ákjósanlegri en aðrar flug
vélar fyrir innanlandsflug hér
á landi. Ef svo reynist, má
ekki bíða þess allt of )engi að
notfæra sér þá nýjung, og í
þeim tilgangi er tillaga þessi
flutt.
Mótmæli gegn valdbeitingu á fslandsmiðum
(Framh. af 1. síðu).
mæli, og er líklegt aS þetta sé álit hinna
skynsamari og gætnari stjórnmálamanna í
Bretlandi. Er þess að vænta, að brezka
stjórnin taki fullt tillit til slíkra varnaðar-
orða. Þetta álit eykur vonir íslendinga um
það, að brezka stjórnir, leggi ekki á nýjan
leik út í herskipaævintyri sitt.
Kjallari Vilhjálms
(Framh at i ■iihul
— Þessi mynd er úr hljóm-
skálagai'ðinum, hún er eftir
hann Fúsa Halldórs. Alveg
yndisleg mynd. Hann Fúsi er
bara farinn að mála eins og
listamaður Það er eitthvað
franskt í þessari mynd, sjáið þið
það ekki? Svo eru hérna tvær
myndir eftir Jón Engilberts.
Jón er frægur um allan heim,
hann hefur haldið sýningar alls
staðar. Jón og Picasso, þeir eru
báðir frægir.
Krísuvíkurvegurinn
Það er komin ung stúlka í
hópinn og fylgir skáldinu eftir.
Hún dokar við málverk Jóns.
— Ó, mig lanigar svo að eign-
ast eitthvað eftir hann Engil-
berts, segir hún, ég á bara svo
iitla peniniga. Mundi nokkuð
þýða að láta ritsafn Gunnars
Gunnarssonar upp í mynd eftir
Jón? Ég er svo hrifin af honum
Jóni.
Og hún starir dáleidd á
myndto'nar hans Jóns.
— Svo er hérna Vegavinna
eftir Jóhannes Geir, heldur
Vilhjálmur áfram, þetta er
Krísuvíkurvegurinn. Og andlit
eftir Kjarval, það er af nógu að
taka.
Halldór og Agatha
Það er lágt til lofts í kjallar-
naum hjá Vilhjálmi og hann
verður sífellt að biðja við-
skiptavinina að reka sig ekki í
lampann sem hangir niður úr
loftinu. Út við vegg hangir búr
með tveimur páfagaukum. Þeir
hnípa þögulir þessa stundina og
virðast sofa.
— Geta þeir talað? spurði
ein stúlkan.
— Þeir tala frönsku, svarar
Vilhjálmur, þeir spjalla helzt
saman á kvöldin eftir sex. Ef
þú vilt koma og hlusta á þá í
kvöld, þá skal ég vera hór.
Karlfuglinn heitir Halldór
Kiljan, en kvenfuglinn Agatha
Christie. Þau rífast stundum
heiftarlega, en svo láta þau vel
hvort að öðru þess á milli.
Allt
Vilhjálmur selur líka bækur
I kjallaranum hjá sér og segist
aðallega ætla að selja ungu
skáldin.
— Ég hef látið smíða þessa
skápa undir bækurnar, segir
Vilhjálmur, það var Ásgeir
Jónsson sem smíðaði þá. Kann-
ist þið ekki við Ásgeir? Hann
skrifaði einn róman en svo
steinhætti hann að skrifa þegar
hann hafði búið eitt ár hjá
Steini Steinarr. Þá gerðist hann
trésmiður og hann er afbragðs
smiður. En þessi eina bók hans,
hún hét Allt. Og þar með var
það búið.
Það er gott að koma í kjall-
arann til Vilhjálms. Þetta var
bara ósköp venjuleg myrkra-
kompa áður en Vilhjálmur
dældi út vatninu og kom sér
fyrir. Em smekkvísi og listfengi
skáldsins hefur breytt þessu i
þægilegan og hlýlegan stað sem
iíklegur er til að verða athvarf
listuninenda. En þrátt fyrir fög-
ur málver'k, angandi blóm og
stásslega fugla væri kjallarinn
ekki nema svipur hjá sjón án
Vilhjálms sjálfs. Það lif.nar yfir
fólki við spaugsyrði hans,
glettnisbros og hlýlegt en
heimsmannslegt viðmót. Innan
skamms verður kjallari Vil-
hjálms frá Skáholti orðinn allt-
of lítill Því maðurinn er stór
og það eiga margir til hans e’-
indi, ekki aðeins til þess a"
kaupa andlit eftir Kjarval eða
blóm handa stúlkum út í bæ
heldur til að hitta skáldið
sjálft. Jökull.

Atlalfundur Búna'ðarsamb.
(Framh al i síðm
vinna við búið komi fram og
hún verði virt að verðleikum
til verðlagsgrundvallar.
2. Lagt verði aukið kapp á,
að fá viðurkennda réttmæta
vexti af því fjármagni, sem
bundið er í vísitölubúinu og
rekstri þess.
3. Unnið verði að þvi, að
fá viðunandi tryggingu fyrir
því, að það verð, sem verðlags
grundvöllurinn ætlar bænd-
um fyrir framleiðslu þeirra,
komi til fullra skila á kom-
andi árum. Tillagan var sam
þykkt samhljóða.
Stendur þróun fyrir þrifum
Aðalfundur BS haldinn að
Selfossi 29.—30. apríl telur að
vaxtahækkun sú, og stytting
lánstíma, sem lögfest var á
Alþingi á s. 1. vetri á lánum
úr Ræktunarsjóði og bygg-
ingasjóði Búnaðarbankans
dragi mjög úr nauðsynlegum
f j árf estingarf ramkvæmdum
bænda og stöðvi að verulegu
leyti eðlilega framþróun land
búnaðarins.
Fyrir því skorar fundurinn
á Alþingi og ríkisstjómina að
endurskoða ofangreind lög
hið fyrsta og jafnframt að
efla svo veðdeild Búnaðar-
bankans, að hún verði fær
um að sinna því hlutverki,
sem henni var ætlað.
Þessi tillaga var samþykkt
samhljóða.
Um veltuútsvar
Þá var þar samþykkt til-
laga um veltuútsvar svohljóð
andi: Aðalfundur Búnaðar-
sambands Suðurlands skorar
á Alþingi það, sem nú situr,
að undanskilja samvinnufé-
lög bænda, er annast dreif-
ingu og sölu landbúnaðaraf-
urða undan veltuútsvari á um
setningu sinni á frumvarpi
því um útsvör, er nú liggur
fyrir Alþingi.
Vegamál og rafvæðing
Þá var samþykkt þakklæti
til Alþingis og ríkisstjórnar
fyrir framlag til samgöngu-
bóta yfir Mýrdalssand, þótt
enn hafi ekki verið bætt full
nægjandi úr, og jafnframt
treysti fundurinn þvl, að
áfram yrði haldið, þar til sam
göngur yfir sandinn gætu tal
izt sæmilega öruggar. Enn
fremur var skorað á raforku-
málaráðherra og raforkuráð
að láta einskis ófreistað til
þess að rafvæðingu dreifbýl-
isins verði hraðað svo sem
unnt er.
Loftmyndun til landmælinga
Margar fleiri tillögur og
álitsgerðir voru samþykktar,
en aðeins einnar enn verður
getið hér að þessu sinni. Þar
samþykkir fundurinn að taka
tilboði Landmælingasjóðs ís-
lands um loftmyndun á sam-
bandssvæðinu, sem fyrir ligg
ur.
Heimilar fundurinn stjórn
sambandsins að veita 20 þús.
kr. í þessu skyni af rekstrar-
fé sambandsins og að inn-
heimta 20 kr. af hverjum fé-
| lagsmanni búnaðarfélaganna
j til greiðslu á kostnaði við loft
I myndunina árið 1960 og 1961.