Tíminn - 12.07.1960, Síða 2

Á TÍMINN, þriSjudaginn 12. jqlí lg§0.,
Flugmenn miinii vinna af ábirgðartil-
finningu, en vonsviknir ,og nauðugir
Greinargerð frá Félagi íslenzkra atvinnuflugmanna
Kjaradeila Félags íslenzkra at-
vtnnuflugmanna, framvinda samn-
ir.gaumleitana og nú síðast setn-
ing bráðabirgðalaga ríkisstjórnar-
innar frá 5. júlí s. I. hefur, sem
vænta má: vakið mikla athygli með
al þj'óðarinnar.
Það hefur verið einlæg ósk fé-
lags vors að leiða hjá sér deilur og
illsakir um kjaramál stéttarinnar
á opinberum vettvangi, en öðru
hverju s. 1. 3 ár hefur orðið vart
ögrandi og villandi skrifa um at-
vinnuflugmenn og kjör þeirra, oft
af vanþekkingu, og einnig oft af
algerum óheiiindum gegn betri
vitund.
Hugtakið „skipulagt almennings
álit“ er nú nokkuð í tízku. Með
því mun vera átt við, er málgögn
og áróðurstæki sljógva dómgreind
og ályktunarhæfni almennings að
því marki, að um rökrétta hugsun
og ályktanir er lítt að ræða, held-
ur liggur í loftinu „tilbúið" almenn
ingsálit og skoðanir, sem einatt
fá ekki staðizt. Almenningsálit af
þessu tagi svífur nú í nokkrum
mæli yfir vötnunum hvað snertir
kjaramál flugmannastéttarinnar,
og tillögur hennar til vinnuveit-
enda sinna um kaup og kjör. Er
nú svo komið, að óhjákvæmilegt
er, að flugmannastéttin, sem hef-
ur þó lengi setið á sér, geri nokkra
grein fyrir máli sínu.
Flugmenn, hérler'1' og erlend-
ir, telja, að þeim beri að greiða
góð laun. Starfsævi þeirra er til-
tölulega stutt. Nám þei. a er dýrt.
Til þeirra eru gerðar alveg skil-
yrðislausar og mikla kröfur um
hæfni og kunnáttu í starfi með
hæfnisprófum á 6 mánaða fresti.
Þeir verða, þrisvar á ári hverju
að gangast undir strangar læknis-
skoðanir; sjúkdómar og smáslys
geta fyrirvaralaust svipt flugmenn
atvinnu sinni. Þeir telja sig bera
mikla ábyrgð, þar sem þeir hafa
í höndum geysidýr atvinnutæki og
mörg mannslíf. Flug ©r erfitt
starf, sem krefst mikillar líkam-
legrar og ekki síður andlegrar
áreynslu. Samfelldur vinnutími er
einatt miklum mun lengri en ann-
arra stétta og unnið á öllum tim-
um sólarhrings.
Eitt það, sem almenningi hefur
verið sagt ósatt í sambandi við
deilu þessa er að íslenzkir flug-
menn krefjist ,sömu launa og er-
lendir starfsbræður þeirra. Því er
hér með lýst yfir, að þetta er ekki
satt, nema hvað þeir una því að
sjálfsögðu alls ekki, að norskir
flugmenn Loftleiða, sem vinna
sömu störf á hinum íslenzku flug-
félum félagsins, njóti betri kjara
en íslenzkir. Það er að vísu rétt,
að laun íslenzkra flugmanna eru
alveg óheyrilega lág, miðað við
laun erlendra flugmanna, svo lág,
að erlenda flugmenn furðar, er
þeir heyra um kjörin. Svo er
gjarnan farið um sérmenntaða
menn í ábyrgðarstöðum hins ís-
lenzka þjóðfélags. Er íslenzkur
flugstjóri og norskur aðstoðarflug-
maður Loftleiða fljúga saman á
íslenzkum flugvéluih félagsins,
sem ekki er fátítt, ber hinn norski
aðstoðarflugmaður langtum meira
úr býtum en hinn íslenzki yfir-
boðari hans, sem ber ábyrgð á
flugvél sinni og farþegum n" starfi
hans. Hvernig yrði íslenzkum sjó-
mönnum við, ef að á sama skipi
væru .starfandi erlendir sjómenn,
og það undirmenn þeirra, sem
bæru miklum mun meira úr být-
um fyrir vinnu sína en þeir? Hver
var ekki afstaða íslenzkra sjó-
manna við launakröfum Færey-
inga á síðustu vertíð?
Flug norskra flugmanna á ís-
lenzkum flugvélum er íslenzkum
atvinnuflugmönnum þyrnir í auga
af atvinnu og metnaðarástæðum,
og er þetta eitt þeirra mála, er
hiest ber við samningaumleitanir
F.Í.A. Á sama tíma og Flugfélag
íslands sagði upp þremur flug-
mönnum s. 1. haust vegna verk-
efnaskorts héldu norskir flugmenn
áfram að fljúga í þjónustu Loft-
leiða. Þá eru íslenzkir flugmenn
minnugir þess, er norskir stéttar-
bræður þeirra meinuðu þem störf
í Noregi á sama tíma og norskir
flugmenn mötuðu krókinn við flug
á flugvélum Loftleiða. Er það því
isjálf-sögð krafa vor, að íslendingar
taki við störfum -hinna norsku flug-
manna.
Annað, sem mjög hefur verið
harnpað, er, „að flugmenn séu
meðal alira hæstlaunuðu stétta
þjóðfélagsins“. Þetta er heldur
-ekki rétt. Fj'öldi iðnaðarmanna,
handverksmanna, gæzlumenn véla
og stjórnendur jarðyrkjuverkfæra,
svo eitthvað sé nefnt, ebra meira
úr bý-tum en flugmenn, að þessum
störfum alveg ólöstuðum. Nýlega
boðbuðu þvottakonur þær, sem
annast ræstingu íbúða bandarískra
liðsforingja á Keflavíkurflugvelli,
verkfall vegna lágra launa og þótti
engum mikið. En er almenningi
kunnugt, að þvottakonur þessar,
alls góðs maklegar, höfðu nálega
sömu laun og tveir þriðju hlutar
aðstoðarflugmanna Flugfélags ís-
lands á innanlandsflugleiðum, sem
þó eru sérmenntaðir menn í
ábyrgðar.stöðum, og eiga að geta
lent flugvél sinni við erfið skil-
yrði, ef flugstjóri veikist skyndi-
lega eða fær aðsVif.
Sannleikurinn er sá, að flug-
menn hafa haft sömu grunnlaun
í meira en fjögur ár. Við gerð
kjarasamningsins í febrúar 1957
var ekki samið um neina grunn-
kaupshækkun heldur fengu milli-
landaflugmenn svipuð gjaldeyris-
fríðindi og aðrir farmenn. Þessi
fríðindi fengu innanlar Mlugmenn
ekki, nema að því leyti, sem þeir
kynnu að fljúga utan einstakar
ferðir, en það er mjög lítið vegna
starfstil'högunar hjá Flugfélagi Is-
lands. Aðstoðarflugmenn á innan-
landsflugleiðum hlutu engin gjald
eyrisfríðindi. Um aðrar kjarabætur
var naumast að ræða, nema leið-
réttingu á dagpeningum erlendis,
ásamt dagpeningauppbót og nokk-
'Ur smáatriði. Vafalaust hefðu þó
millilandaflugmenn fengið hin of-
angreindu gjaldeyrisfríðindi, án
sérstakra kjarasamninga, eins og
aðrir farmenn, um svo augljóst
réttlætismál var hér að ræða og
hafði Alþýðusambandsþing lofað
fulltingi sínu árið 1956. Þess ber
að geta, að laun flugmanna hafa
tvisvar verið lagfærð með ákvörð-
un hins opinbera, í bæði skiptin
eftir nokkurt þóf.
Fraimannefndur kjarasamningur
var gerður til þriggja ára, sem
var algert nýmæli meðal stéttar-
félaga en er þrír mánuðir voru
liðnir af samningstímabilinu, komu
til sögunnar nýjar og hraðfleyg-
ari tegundir flugvéla en hinar
eldri gerðir. Þar eð verulegur
hluti tekna flugmanna byggist á
flo'gnum flugstundafjölda, var hérl
um beina tekjurýrnun að ræða
meðal þeirra flugmanna, er mesta
reynslu höfðu.
Þá er sett fram krafa um, að
tryggðar séu lágmarkstekjur á ári
hverju, en árstekjur eru háðar
fjölda flugtíma og ætti enginn að
hafa neitt við það að athuga, enda
hafa ófáar stéttir slík ákvæði í sín
um samningum, og eru .sams kon-
ar ákvæði í vinnusamningum ná-
lega allra flugmannasaimtaka og
þykja sjálfsögð.
Kröfur F.Í.A. við samningaum-
leitanir þær, sem staðið hafa yfir
undanfarið, eru fyrst og fremst
þær, að bætt verði það tjón, sem
stéttin varð fyrir við gildistöku
laga um efnahagsmál á síðasta
vetri umfram aðrar stéttir, enda
er beinlínis til þess ætlazt í lögun-
um, að flugfélögin bæti flugmönn-
um sínum tjón þetta með frjálsum
samningum milli aðila. Það var
m. a. þetta atriði, sem samið var
um, er bráðabirgðalögin um bann
við hinu boðaða verkfalli F.Í.A.
voru sett.
Af öðrum 'atriðum í samnings-
uppkasti voru skal þetta nefnt:
SumarLeyfi: Flugmenn ætlast til
þess að þeir fái ekki minna sumar-
leyfi á orlofstímanum en aðrar
stéttir þjóðfélagsins, sbr. lög um
orlof, en þeir fá nú aðeins 9 daga
leyfi á orlofstímanum fyrstu 10
starfsár sín hjá viðkomandi flug-
félagi, þótt lögin geri ráð fyrir allt
að 12 daga orlofi.
Öryig'gismál: Félagi voru þykir
mikið fyrir því að þurfa að gera
jafn alvarlegt mál og öryggismál
flugsins að samningsatriði, en
þetta er af illri nauðsyn. í íslenzkri
iöggjöf er sú glompa, að í hana
vantar hæf fluglög. Til eru mjög
svo forsvaranleg bifreiðalög, lög
um siglingar skipa og báta o. s. frv.
Eina löggjöfin, sem til er um flug,
er frá 1929 og er gersamlega úrelt.
Að vísu mun hafa verið skipuð
launuð nefnd fyrir nokkrum árum
til þess að undirbúa og vinna að
.samningum fluglaga fyrir lýðveldi
vort, en ökunnugt er oss á hvern
rekspöl það mál er komið. Enginn
flugfróður maður mun vera í nefnd
inni, að því er vér vitum bezt.
Vökulög við siglingar eru til, en
engin lög eða reglur af hálfu þess
opinbera, er kveða á um hámark
flugtíma eða vakttíma samfleytt
á gefnu tímabili.
Naumast er þess þörf að skýra
fyrir lesendum hver áhrif langt
flug og þreyta, sem af því leiðir,
hefur á hæfni manna til þess að
irna af hendi slík nákvæmnisstörf,
sem aðflug og lending flugvélar
við slæm veðurskilyrði er. F.I.A.
hefur í fórum sínum skýrslur um
fjölda flugslysa, sem talin eru
hafa orsakazt af ofþreytu flug-
manna.
Hér á landi setja flugfélögin
sínar eigin reglur, sem síðan eru
samþykktar af flugmálastjórninni,
sem getur, ef svo bíður við að
horfa, veitt undanþágur sbr. und-
anþáguna tn handa Loftleiðum,
sem heimilar félaginu að fljúga
fram yfir 12 klst. á leiðinni milli
New York og Rvík án viðkomu
með aðeins 2 flugmenn innan-
borðs. Undanþágu þessa álíta flug
menn óhæfu af öryggisástæðum,
cnda hefur henni verið mótmælt
bréflega við flugmálastjórnina, án
þess að um kjaradeilu væri að
ræða. Þess skal þó getið, að ör-
yggisreglur flugfélaganna í heild
skulu ekki gagnrýndar, þótt þær
séu hvað hvíldartíma áhrærir að
baki regjum, sem flest ei'lend flug
mannafélög vinna við, og að baki
samþykktum alþjóðasambands at-
vinnuflugmanna. Það skal skýrt
tekið fram, að vér viljum á eng-
aii hátt væna flugfélögin um ör-
yggisleysi af ásettu ráði í hinni
tæknilegu hlið flugrekstrar síns.
Óhjákvæmilegt er að geta að
r.okkru samningaumleitana F.I.A.
Frá því um miðja síðustu viku
höfðu staðið yfir langir, en í
fydsta máta hógvæi'ir samninga-
fundir undir forystu sáttasemjara,
svo sem lög mæla fyrir um. Eins
og ávallt við gerð vinnusamninga
voru settar fram meiri kröfur en
samið hefði verið um.
Samningum hafði þokað veiu-
lega í samkomulags'átf, og hefði
aiveg eins mátt ætla, að samkomu-
lag hefði náðst, er flugfélögin
drógu síðasta cilboð sitt skyndi-
lega til baka um kl. 19 á mánu-
dagskvöldið þann 5. þ.m. Var full
ástæða til þess að ætla, að tilboð
þetta, ef bætt hefði verið við vilja
ynrlýsingu um, að unnið yrði að
afgreiðslu mála, sem ýtrasta á-
herzla er lögð á, svo sem öryggis-
mál flugsins og ráðningar úílend-
inga til flugfélaganna.
Samninganefnd var ekki kunn
ugt um setningu bráðabirgðalag-
anna fyrr en um kl. 22 kvöldið,
sem lögin toku gildi, er hún þótt
ist á heiðarlegan hátt og í góðri
trú vinna að samningsgerð við
flugfélögin. Þótt ekki sé minnzt
á það einu orði f lögunum, að
samningar út af fyrir sig séu
bannaðir, hafa flugfélögin lýst
yfir af sinni hálfu þeirri túlkun
laganna, að ekki sé einungis um
verkfallsbann að ræða, heldur sé
hér um að ræða bann við gerð
vinnusamnings yfirleitt.
1 anda 27. gr. laga um efnahags-
mál hefur flugfélögunum verið
heimiluð hækkun far- og farm-
gjalda til að standa straum af
þeirri kauphækkun flugmanna,
sem var bein afleiðing af gildis-
töku laganna. Verði ekki um samn
inga að ræða virðist einsýnt, að
Lugfélögin lækki aftur far- og
farmgjöld, ella væri hér um rang-
lega fengið fé að ræða, sem bæri
að skila.
Strax að fenginni vitneskju um
þennan skilning forráðamanna
flugfélaganna áttum vér símtal við
flugmálaráðherra og óskuðum
eitir viðtali við hann hið fyrsta
til þess að fá túlkun hans á bráða
birgðalögunum.
Var fyrst gert ráð fyrir fundi
með ráðehrra s.l. fimmtudags- eða
fö.vtudagsmorgun en á föstudag
tiikynnti hann, að flugmenn yrðu
a'ð bíða almenns viðtalstíma n.k.
miðvikudag.
Flugmenn munu vinma störf
sin af ábyrgðartilfinningu eftir
sem áður, en farþegar mega vita
að við stjórn flugvélanna sitja
menn, sem vinna vonsviknir og
nauðugir. Það er lítið ánægju-
efni vinnuveitanda, sem á óneit-
anlega mikið undir góðri og heil
brigðri samvinnu við starfsfólk
sitt að vita af þessu hugar-
ástandi meðal starfsmanna sinna.
Á þetta ekki hvað sízt við um
lmi „myndarlegu íslenzku flugfé-
lög“, sem bæði hafa starfsfólk á
launum til þess að segja fólki hve
vel reksturinn gangi, sbr. „Óvenju
iegar annir í Grænlandsflugi",
„Aldrei fleiri farþegabókanir“,
„Sætanýting Loftleiða vekur at-
hygli" o. s. frv. o. s. frv„ en af
því má draga þá ályktun að rekst-
urinn sé síður en svo á vonarvöl.
Hér er ekki við félag vort að
sakast. F.f.A, er í senn fagfélag
og stéttarfélag og er með öllu ó-
pólitískt, og alls ekki kosið í trún-
aðarstöður eftir meintum stjórn-
málaskoðunum, þótt ýmsum kunni
að þykja þetta torskilið.
Meðlimir F.Í.A. hafa hreinan
skjöld og góða samvizku og óska
einskis fremur en að ná viðunandi
kjara _ og öryggissamningum í
fi'iði, í vinsamlegum og sanngjörn
um samningum við vinnuveitendur
sína, sem þeir bera traust til.
Stjórn Félags íslenzkra
atvinnuflugmanna
Kjördæmaþíng ng Héraðsmót
Framsóknarm. í Vestfj.kjörd.
Kjördæmaþing og héraSshátíS Framsóknarflokkslns I Vestfjarða-
kjördæml verSur haldið að Vogalandl, Króksfjarðarnesl. Kjördæma-
þinglð: Á laugardag 23. júli hefst kl. 3 e. h.
Héraðsmótið: Á sunnudag 24. júlí. Hefst kl. 3 e. h.
DAGSKRÁ:
1. Mótið setf.
2. Ávörp: Hermann Jónasson, Sigurvin Einarsson, Markús Stefánss.
3. Ræða: Þórarinn Þórarinsson, rifsfjóri.
4. Gamanþættir: Haraldur Adólfsson, Gestur Þorgrímsson og Jón
Sigurðsson.
5. Einsöngur: Erlingur Vigfússon með undirleik Fritz Weisshappel.
Söngur milli skemmtiatrlða.
Dans.
Framsóknarfélögin.