Tíminn - 02.03.1961, Síða 5

TÍMINJtf, fiöMiitudaginn 2. marz 1961.
s
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
FramJívœmciastjóri: Tómas Arnason. Rit-
stjórar: Þórarinn Þórarinsson (áb ), Andrés
Kristjánsson, Jón Helgason Fulltrúi rit-
stjómar: Tómas Karlsson Auglýsinga-
stjóri: EgiU Bjarnason. — Skrifstofur
í Edduhúsinu. — Símar: 18300—18305
Auglýsingasími: 19523 Afgreiðslusími:
12323. — Prentsmiðjan Edda h.f.
Eru þetta ekki svik?
Stjórnarblöðin fárast mjög yfir því í gær, að Tímmn
skuli leyfa sér að kalla samningstillögu stjórnarinnar við
Breta svik eða þjóðsvik. Satt er það, orðið er Ijótt og því
ástæða til að athuga gerla, hvort réttmætt er að nota það.
í landhelgisályktun Alþingis, sem var einróma gerð, 5.
maí 1959 segir svo:
„Þar sem þvílíkar aðgerðir (herhloup Breta) eru aug-
lióslega ætlaðar til að knýja íslendmga til undanhaids,
lýsir Alþingi yfir, að það telur íslaad eiga ótvíræðan rétt
til 12 mílna fiskveiðilandhelgi, að afla beri viðurkenn-
ingar á rétti þess til landgrunnsino alls, svo sem stefnt
var að með lögunum um vísindaiega vemdun fiskimiða
frá 1948, og að ekki komi til má'a minni fiskveiðiland-
helgi en 12 mílur frá grunnlínum umhverfis Iandið“.
Nú hafa sömu flokkar og sóru þ^ð á Alþingi 1959 að
víkja í engu frá 12 mílum „umhverfis landið“ boðið Bret-
um inn að sex mílum og vilja afhenda þeim næstu þrjú
ár stór veiðisvæði innan 12 mílna.
Hvað kallast slíkt annað en svik’ Er annað nafn til
yfir það?
í stað þess að „afla viðurkenningar á rétti íslands til
landgrunnsins alls“, eins og þeir hétu að vinna að, vilja
þeir afsala rétti íslendinga til lanugrunnsins alls og fá
Bretum og alþjóðadómstóli úrskurðarvald um frekari út-
færslu, meira að segja tilkynna Bretum það með góðum
fyrirvara.
Þessir sömu menn vissu það 1958, að herhlaup Breta
var gert til ,,að knýja íslendinga til undanhalds11, og þótt
þeir hétu að standa fast gegn slíku. hafa þeir nú lotið
ofbeldi Breta. Það er meira en svik — það er þjóðhættu-
legur lydduskapur.
,MikíIvægt fyrir Breta‘
Það er helzta haldreipi stjórnarblaðanna í gær til gyll-
ingar á þjóðsvikum sínum, að Bretar telji samningstillög-
una sér mjög óhagstæða, og birta þau fyrirsagnir úr
brezkum blöðum því til staðfestu. Þ?tta er alrangt, Bretar
eru hinir gleiðustu, þótt þeir láti sem þetta sé mikill
hnekkir miðað við gullöld þriggja mílnanna Dagblaðið
Vísir hefur eftirfarandi orð í gær eftir fyrirlesara brezka
útvarpsins: „Hann kvað það hins tegar mikilvægt fyrir
Breta, að íslendingar fallist á að færa ekki landhelgina út
frekar nema tilkynna Bretum með missiris fyrirvara".
Brezkir útgerðarmenn og Soames ráðherra lýstu og
sameiginlega yfir samkvæmt Reuiers-fregn sem Mbl.
hefur ekki birt, að þeir styddu þetta einkum vegna þess,
að með þessu atriði „væri staðfest trygg regla um þessi
mál í framtíðinni“.
Þetta er það, sem Bretar meta mest, enda er það ís-
lendingum langhættulegast og felur í sér slíkt afsal sjálfs-
forræðis, að ríkisstjórn fullvalda þjoðar getur ekki fallizt
á það, nema setja á sjálfa sig þjóðsv’kastimpil.
^Handbendi heimskommúnismans'
Mbl. birtir mynd af forsíðu Tímans í^gær og telur sig
fá þar skýlausa sönnun fyrir því að verið sé að gera
Framsóknarflokkinn að „fullkomnu handbendi heims-
kommúnismans". Hvað skyldi þá nafa verið á þessari
Tima-síðu, sem var svona skýlaus sönnun? Það var, að
Tíminn taldi það svik við þjóðina i landhelgismálinu að
hleypa Brétum inn að sex mílum og afsala sjálfsákvörðun-
arrétti um frekari útfærslu. Skyldi monnum ekki finnast
McCarthy-isminn vera farinn að færast upp í Mbl.-bekk-
inn, þegar hörð íslenzk afstaða í landhelgismálmu er talin
jafngilda því að ganga heimskommúnismanum á hönd’
Andstaða bindindismanna hið
eina, sem að gagni kemur
í Morgunblaðinu 16. þ.m. eru
tvær greinar um áfengismál. Sú
fyrri greinir' frá frétt í sænslka stór-
blaðinu Dagens Nyheter og hefur
að yfirskrift: „Álit Svía: Ölsölu á
að auðvelda". Hin er eftir Kar'l
Halldórsson og heitir: „Vandræða
löggjöf á vegamótum."
Ég vil leyfa mér að gera smá-
vægilegar athugasemdir við þessar
greinar, einkuro þá síðari.
Fyrri greinm „Álit Evía: Ölsölu
á að auðvelda" er frösgn af frum-
varpi, sem lagt er- fram í sænska
þinginu, og eru fyrir sagnir þessar:
„Skaðleg áhrif öls' lítil. Sala öls
gerð einfaldari. Héraðsbönn af-
numin.“ Síðar í gr'eininni stend-
ur: „Áhætta af áfengisneyzlu sem
ávana, ofdrykkju, alkóhólisma og
króniskum áhrifum er lítil þegar
um öldrykkjú er að rœða.“ Allt ber
þetta að sama brunni, að áfengi
sé aldrei skaðlaust, aðeins mis-
munandi mikið, enda fráleitt að öl
sé að nokkru leyti hollar'a þótt
blandað sé alkoholi, eins og sumir
hafa viljað halda fram.
Efni hins sænska frumvarps
virðist túlka á mjög skýran og á-
kveðinn hátt viðhorf áfengisunn-
enda til áfengismála yfirleitt bæði
hér á landi og annars staðar. Og er
Karl Halldórsson ágætur fulltrúi
þeirra manna. Hann segir í upphafi
greinar s'innai’:
„Mér finnst þeim hljóti að förl-
ast, sem halda að íslendingum
hæfi ekki fullt -frelsi.“
í fyrstu var mér ekki alveg ljóst
við hyers. Jfpiyar . frelsi hann átti,
en er ég hafði lesið greinina til
enda, komst ég. að því, að það var
aukið frelsi í áfengismálum. Það er
að segja bruggun „sterka bjórs-
ins“ og fleiri útsölustaðir, og þá
vitanlega bæði með bjór og brenni-
vín. Þessi rökvilla viiðist nokkuð
ailgeng, og má merkilegt heita
eins og hún stangast á við alda
gamla reynslu. Það er talið að
aldrei hafi verið meiri drykkju-
skapur hér á landi, en þegar allir
hinir dönsku kaupmenn höfðu
brennivínstunnu á stofckum í búð
sinni og seldu hverjum sem hafa
vildi.
Ég man nú orðið aftur í tímann
meir en hálfa öld.. Og allan þann
tíma hefur drykkjuskapur farið
vaxandi með þjóðinni. Áfengisunn-|
endur hafa sýknt og heilagt klifað
á, að aukið frelsi í áfengismálum,
meira vín og fleiri útsölustaðir,;
leystu allan vanda, því fleii'i semi
drykkju, því betra, þá skapaðist
hér drykkujmenning eins og með
öðrum siðmenntuðum þjóðum. !
Ég er svo glámskyggn, að ég hef
enn þá ekfci komið auga á þessa
„drykkjumenningu". En ég hef séð
drykkjuskap aukast jafnt og þétt,
séð unga og ágætlega gefna menn
verða að áfengissjúkum auðnuleys-
ingjum.
Karl Haildórsson fuiðar sig á
því, að 'hin svokölluðu félagsheim-
ili skuli ekki hafa fengið vínsölu-
leyfi og segir:
„Þar skal áfengi 'aldrei haft
um hönd. — Maður skyldi nú
ætla ao þetta væru fyrirmynd-
arhús vaiðandi siðgæði og ann
an menningarblæ, þegar þar
væru haldnar samkomur. —|
— Þar sem ég þekki til, flæðir;
úr flestum vösum rótsterkt á-
fengi. Ungir og aldrað.ir eru
þarna samferða."
Þessi lýsing er í flestum atriðum
alveg rétt, og ég vil bæta því við
að nú þykir tæplega forsvaranlegt
að halda opinbera skemmtisam-
komu nema að hafa á staðnum
þrjá eða fjóra einkennisklædda
lögreglumenn. Og talar það vissu-
! lega sínu máli hvernig ástandið er.
, En ég hefði viljað spyrja? Dettur'
| nokkrum manni í hug að hér yrði
j breyting á, þó viðkomandi félags-
heimili hefði vínsöluleyfi? Hvernig
maetti það ske?
Ég var vel kunnugur skemmtana
lífi fólks upp til sveita eins og það
gerðist á öðrum og þriðja tug þess-
arar' aldar, og þá var það alveg við-
burður ef maður sást undir áhrif-
um áfengis, og skemmti fálk sér
þá ekkert síður en nú. Ungmenna-
félögin sbóðu fyrir flestum skemmt
unum á þessum árum, eins og þau
gera að nokkru leyti enn. En þau
höfðu bindindi á stefnuskrá sinni
og mun margur unglingur hafa
j búið að því alla ævi, því máltækið
segir: „Hvað ungur nemur, það
gamall temur.“ Nú eru margar þær
skemmtisamkomur, sem ungmenna
félögin standa að, hreinar og bein-
ar drykkjumanna samkomur, þar
sem ýmislegt ófagurt ber fyiir
; augu.
Karl Halldórs’son og ýmsir fleiri
kvarta undan hversu áfengi sé
dýrt og telja að það auki heima-
brugg og áfengissmygl. Vissulega
er áfengi dýrt og hvergi jafn okur
dýrt sem í veitingahúsum, jafnvel
öl er þar tvofalt til þrefalt dýr-
ara en í venjulegum búðum. Og
hvað heimabruggi og smygluðu
áfengi viðvíkur, þá hefur hvort
tveggja, sennilega, alltaf átt sér’
stað hvaða verð sem var á vínum.
Og þó verð á áfengi yrði lækkað
og útsölustöðum fjölgað, myndi
hvorutveggja halda áfram að lifa
í landinu. Svo er áfengi ekki
eina smyglið, því að ýmsum öðr-
um vörum er reynt að koma fi'am
hjá tollgæzlunni, og er það kunn-
ugra en frá þurfi að segja. Og þó
að lög séu brotin, geta þaU átt
fullan rétt á sér, þrátt fyr'ir það.
Það er talið að engin lög séu brot-
in jafn almennt og skattalögin, og
þó dettur engum í hug að afnema
þau með öllu.
Hinn mikli áhugi áfengisunn-
enda fyrir áfengu öli, er vart skilj-
anlegur, þegar það er haft í huga
hversu margir unglingar eru ákaf-
lega veikir fyrir, þegar áfengi er
annars vegar. Engin rök virðast
duga til að sannfæra þessa menn,
enda þótt hvarvetna blasi við ó-
hugnaður áfengisneyzlunnar'. Jafn
rökföst og athyglisverð grein eins
og: „Bjór og áfengi“ eftir Helga
Ingvarsson, yfirlækni, sem birtist
í Morgunblaðinu 25. jan. síðast-
liðinn, virðist harla lítil áhrif hafa.
Þó er andstaða allra bindindissinn-
aðra manna það eina, sem að gagni
mætti koma.
Áfengisunnendur heimta áfeng-
an bjór og meira frjálsræði í á-
fengismálum. Þeir heimta meiri
völd Bakkusi konungi til handa,
svo öllu réttlæit sé fullnægt!
22.2. ’61
Jón Böðvarsson.
frá Grafardal.
„Semjum við um 12
mí lur við Grænland?
Þannig spyr blað ut-a-iríkis
málaráðherrans okkar með
risastórri fyrirsögn þ. 9. febr.
síöastliöinn.
v Sízt skyldu menn þó ætla,
að þar gengju menn í vafa
og villu um það, hvernig víkj
ast skuli við í þessum efn-
um. Þar skyldu mienn 6'ízt
vænta vanþekkingar á þjóða
réttinum, og hver myndi
ekki þekkja þar söguna af
því, hvemig Esau seldi Jakob
frumburðarrétt sinn fyrir
baunaskál.
Þar vita menn ofur vel, að
með því að gera samning vlð
Dani um landhelgi við Græn
land, mundum vér afneita
um aldur og ævi eignar- og
yfirráðarétti vorum yfir
Grænlandi, en viðurkenna
eignar- og yfirráðarétt Dana
yfir því — allt óafturkallan-
leg glópskustrik.
Margsinnis benti hinn á-
gæti látni íslandsvinur, dr.
jur. Ragnar Lundborg, er
bezt studdi okkur í sjálfstæð
isbaráttunni — íslenzku þjóð
inni á það, að hún (þ.e. ísl.
ríkisstjórnin), mætti ekki
taka upp nokkra samninga
við Dani um Grænland eða
um rétt ísl. þegna þar eða við
Grænland, nema með greini-
legum fyrirvara um það, að
yfirráðaréttur íslendinga yfir
Grænlandi héldist óbreyttur
þrátt fyrir þá samninga.
Hið rétta svar íslands við
dönskum tilmælum um samn
' ing um landhelgi viö Græn-
land, væri að gefa dönsku
stjóminni kurteislega, en
ótvírætt til kynna, að ísland
eigi yfirráðaréttinn yfir Græn
landi, þótt Danmörk fari þar
nú með stjóm. Enn fremur,
að allt sameignarbú íslands
og Danmerkur sé enn óupp-
gert og óskift, og að um skil
Danmerkur til íslands á öll-
um þessum málum vilji ís-
land semja, og það sem fyrst.
, Hvers vegna vill Danmörk
| nú semja við erlend ríki um
útfærslu landhelgi við Græn
land? Ekki af því, að það «é
venja, að semja um það yiS
erlend riki, ef land breytir
breidd landhelgi sinnar. KSa.
, myndi íslendingum hugur A,
að slík venja kæmizt á? —
Hvers vegna er ekki getsð
um, að Danmörk ætli sfi
I semja við Bretland, Banda-
ríkin og Svíþjóð um landhelg
' ina við Grænland? Þetta eru
lönd, sem hafa viðurkennl
yfirráðarétt Danmerkur yílt
Grænlandi eftir fullveldterfí'
! urkenningu felands 1918. En
það á að gera samninga 7iS
Noreg, fsland, Portúgal, Þýzbr,
land. FYakkland og ef W vííi
| ítsúiu, og iála þessi lönd, r^.eo
| iandheisii.síf&rrmtogurD, ySðtdr
kenna vfirráðanBtt TianKie-rk-
ur einnar yfir GrtHniainiJ oy
innlimun þess í D*mrd5vkv.
með dön«ku stjómarskránni
6. júní 1953, sbr btr*a 'efttr-
(FraaiiuOd i U. mtoi j