Tíminn - 02.03.1961, Blaðsíða 9

*
„Verst,
enginn tekur við
Innarlega við Njálsgötu
stendur !íHð og snyrtilegt hús,
há og beinvaxin tré lykja um
matjurtagarS aS húsabaki og
þar er veSursældin farin aS
biekkja rabarbarann svo, aS
rauSir vaxtarsprotarnir gægj-
ast upp úr dökkri moidinni.
í þessu húsi býr kona á níræðis-
aldri einsömul, kona sem margir
heimsækja, ekki aðeins til þess að
eiga við hana skemmtilegar sam-
ræður, heldur til að sækja sér
heilsubót.
Þurfðar Sigmundsdóttir heitir [
hún, grannholda kona, beinvaxin ‘
og ótrúlega létt í spori. f
— Það er Ijótt að bjóða ókunn-
ugri manneskju inn í þennan sóða-
skap, segir Þuríður, er mig ber
að garðL Ég svipast um í eldhúsi
með vinalegum, Ijósbláum panel-
þiljum og þremur Iitlum stofum
og sé hvergi annað en snyrti-
mennsku og vott um vinnusemi
get ekki stillt mig om að hafa hönd
á svarta rokknum með látúns
sr.ælduumbúnaðinum
aldrei áður séð.
— Já, hann þótti dýr þessi þegar
ég keypti hann fyrir röskum
f:mmtíu árum, segir Þuríður, kost-
aði hundrað krónur, en ég varð að
fá mér rokk og enn dugar hann
mér. Sko, þetta er ofanaftekin vor-
ull í sauðalitunum, sem ég spinnj
og hekla svo úr teppi. Þetta
hálfnað hjá mér, segir
breiðir úr langröndóttu,
lega hýrlegu teppi.
— En bú fæst við fleira en hann-
yrðirnar, sem finna má á ilmnum
hjá þér. Hvað er það sem sýður í
þessum myndarlegu pottum
eidavélinni?
— Það er litunarmosi, sem ég , ;
sýð úr lyf, sem mörgum reynast vel
við magaveiki. Hann Jónas Krist-
jánsson, lænnir, vildi fá mig til
þess að láta sig hafa allt, sem ég
gæti soðiS, en því neitaði ég, þá
hefði ég ekki getað hjálpað nein-
um, sem *il mín leitar. Jónas kom
oft hérna i eldhúsið til mín, einu
s;nni vildi nann fá mosavatn handa
fjörgamalli konu.
— Viltu fá nýtt eða gamalt?
spurði ég.
— Það veit ég ekki, sagði hann
Hvað myndir þú álíta?
— Hvernig sýrar hefur hún?
spurði ég, það hefði ég sagt að
læknirinn ætti að vita.
— Hvernig myndir þú brúka
mosavatnið eftir sýrunum? spurði
hann.
— Hafi hún • of miklar sýrur,
hefði ég sagt hún þyrfti að fá nýtt
vatn, en hafi hún of litlar, þá ætti
þsð að vera gamalt.
— Ertu nokkuð læknismenntuð?
spurði hann þá. Þetta er alveg rétt
bjá þér.
— Ég hef enga menntun aðra en
lifsreynsluna, sagði ég og þá sagði
Jónas, að hfyi væri stundum ekki
verrí en bókáramenntin.
— Hvenær byrjaðir þú að
leggja þig eftir því að nota mosa-
vatn til lækninga?
— Það var árið 1936, ég var
mikið veik — hafðj magasár
óiafur sonur minn, sem er læknir,
var þá að fara til Danmerkur til
framhaldsnáms og sagði að ég ætti
að fara jg finna Guðmund Tnor-
oddsen. Eg fór aldeilis ekki að
f;nna hana, ég fór upp í sveit og
fór að reyna fyrir mér með grösin,
clrakk svo vei af mosavatninu og
batnaði.
af mér að sjóða mosann“
Sigríður Thorlacius ræðir yið Þuríði Sig-
mundsdóttur, sem knýr enn rokkinn sinn
og sýður mosalyf hérna á Njálsgötunni.
|\ar þrítug. Jóhann minn var sjó-
ir.aður, við eignuðumst fimm börn
ineðan við bjuggum suðurfrá.
F>’rst bjuggum við í lélegum kofa,
já það var allt jafn lélegt, koppur
sem kanm, en ég hafði nóga krafta
og djörfung, var heilsuhraust og
taldj ekki eftir mér að fara í sveit
á sumrin með krakkana með mér,
svo þau gætu fengið mjólk og
rógan mat. Systir mín tók Guð-
mund eitt sumar og mágkona mín
tók Steinunni af mér til fósturs þó
mig langað; ekki að missa hana frá
mér. Þegar ég var telpa, var ég
; mathákur, en oft lítið að borða Þá
sótti ég mér skel í fjöruna og
fleytti ofan af lýsistunnunum og
dvakk svo scm tvær skeljar og þá
ví<t sulturinn horfinn.
Við eignuðumst alls sjö börn, en
tvo drengi misstum við unga. Árið
1936 dó Jóhann minn. Elzta barnið
c.kkar var Steinunn, sem giftist
Sigurjóni Mýrdal, skipstjóra. Hann
drukknaði og Steinunn dó fimm
árum síðar. Fjóra syni á ég á lífi,
; Sigmundur var elztur, Pétur næst-
ur. þá Guðmundur og Ólafur
Ángstur. Guðmundur var skipstjóri
í Boston, býr enn þar. Ég fór til
Ameríku og var þar í 10 mánuði
Kann slasaðist mikið og missti fót-
inn. En í sumar kom hann að heim-
sækja mig og'með honum kom
kona hans og fjórar uppkomnar
dætur. Það var mér mikil skemmt-
un. Áður, en hann fór til Ameríku
eignaðist hann dreng, sem hann
bað mig fyrir og hann var hjá mér
þangað til hann var 25 ára og var
búinn að menntast á Sjómanna-
skólanum. Já, þeir eru mér góðir,
drengirnír mínir og allir eiga þeir
myndarlegar konur. Þeir eru líka
allir vel gefnii1, þó að þeir hafi það
ckki af mér, segir Þuríður og hlær.
Með góðra manna hjálp fengu þeir
að menntast, þó að efnin væru smá
heima. Ég held annars að það sé
erfiðara að ala upp börn í allsnægt-
um en fátækt. Ég man hvað við
glöddumst á jólunum í mmni
bemsku yfir hálfu, hvítu kerti, sem
við fengum í jólagjöf og ekki voru
drengirnir mínar að kvarta þó að
þeir fengju ekki aura nema fyrir
einni bíóferð á vetri eftir að það
kom til sögunnar. Má ekki bjóða
þer kaffi?
— Svo þú telur kaffið ekkert ó-
hollt í magann?
— Nei, nei, aldrei hef ég fundið’
til þess, er mesta kaffikerling.
Kannske j>ú hefðir gaman af að
bragða mosavatnið?
Og ég renni úr fullu glasi af
mosavatninu hennar Þuríðar, dökk-
brúnu með svipuðum keim og
fjallagrasate og býst ekki til ferðar
fyrr en ég heyri að viðskiptamenn
krýja dyra.
— Já hingað kemur margt fólk,
segir Þuríður, og allir eru mér svo
góðir. Mér þykir slæmt ef enginn
tekur við af mér að sjóða mosann,
en unga fóikið gefur sér ekki tíma
ti1 þess.
— Unir bú því vel að búa ein í
húsi?
— Já, bá kem ég meiru í verk
og ég vil ekki fara í kör, segir
Þuríður og fylgir mér til dyra með
Iéttleika í sporí, sem hver kona
væri fullsæmd af, sem ' væri
tuttugu árum yngri.
Fróölegt erindi flutt
á Búnaðarþingi
— Hvaða mosi er það sem þú
notar — og hefurðu ekki einhver
fleiri grös saman við?
— Það er aðallega litunarmosi,
sem tekinn er af steinum, svolítið
sf grösum sam^in við og stundum
nota ég líkd hvannarfræ.
— Hvert sækirðu mosann?
— Hann hef ég í fjöldamörg ár
tint á Illugastöðum á Vatnsnesi,
þar er gott grasaland og hjónin
hafa lengi verið vinafólk mitt. Ég
bauð Jónasi lækni að ég skyldi út-
j vega honum mosapláss, svo gæti
hann farið með fólk og tínt sjálfur
og látið sjóða, en hann sagðist ekki
' hafa trú á ; ð aðrir gætu búið til
þetta vatn en ég, hann fyndi það
| á sér hérna ínni, þáð væri svo nota-
i legt andrúmsloftið. En nú hef ég
ekki farið sjálf í tvö sramur að tína
'mosann, en hjón sem ég þekki,
! hsfa sótt nar.n fyrir mig.
— Þurrkarðu hann fyrst?
— Nei, ég hengi pokana bara
1 upp í kjaikranum og þar geymist
i hann vel.
— Hvar ólst þú upp, Þuríður?
- Ég er fædd að Nefsholti í
llloltum, en fluttist þaðan með for-|
eldrum mínum á sjöunda ári suður*
í Leiru. Foreldrar mínír voru fá-
tæk og ekki var nú mikil skóla-
gangan, ég var níu vikur í skóla.
Við vorum fvær systurnar og pabbi
hafði ekki efni á að borga skóla-
giald fyrir okkur báðar, svo að við
fórum sína viku hvor í skólann. Ég
vax svo heimsk, að ég var fegin
þegar ég þurfti ekki að fara í
skólann, en Þorbjörg systir mín
er greind og hún var alltaf sárreið
yfir að pá ekki að vera alltaf í
skólanum. Það voru séra Jens á
Útskálum og Ögmundur kennari,
sem sáu ura kennsluna.
En mikii myndarkona var hún
n.oðir mín. Einn mánuð fékk hún
ai læra úcsaum og vefnað og kon-
?.n sem kenndi henni, sagði að hún
hefði lært meira á þeim mánuði en
margar stúlkur gerðu á heilu ári,
Svo baldéraði hún og skatteraði,
óf salónsvef og glitvefnað og brá
aliar rósirnar í glitið með fingrun-
um, já hún kunni til verka, þó að
lítil væru eiri og smá húsakynni.
— Giftist þú ekki suður í Leiru?
— Jú, og bjó þar þangað til ég
Á fund: Búnaðarþings í
fyrradag fluttu þeir erindi
William E Dinusson, prófess-
or, sem talaði um fóðrun jórt-
urdýra og Agnar Guðnason,
ráðunautur, er ræddi um leið-
beiningastarfsemi fyrir land-
búnaðinr..
Erindi prófessors Dinussons, um
fóðrun jói'turdýra, var stórfróðlegt
en ekki er rúm til að rekja það
hér. Jafnframt sýndi hann kvik-
myndir til skýringar efninu.
Agnar Guðnason taldi, að leið-
beiningastarfsemin fyrir landbún-
aðinn væri engan veginn í svo
ákjósanlegu lagi, sem vera þyrfti.
Kæmi hvort tveggja til, að hún
væri of lítil og ekki nógu vel skpiu
lögð. Eðlilegt væri, að búnaðar-
þing hefði samstarf við Félag ís-
lenzkra búfræðikandidata um
málið og þyrftu þessir aðilar að
koma sér saman um skipun nefnd-
ar, er tæki fyrirkomulag og fram-
kvæmd leiðbeiningastarfseminnar
til nánari athugunar og skilaði áliti
fyrir næsta búnaðanþing.
Fjögur mál voru lögð fram:
1. Frumvarp til laga um inn-
flutning, sölu og meðferð jurta-
lyfja, sem þeir hafa samið Agnar
Guðnason, Ingólfur Davíðsson, Jó-
hann Jónasson, Magnús Óskarsson
og Páll Marteinsson.
2. Tillaga til þingsályktunar um
afurðalán handa Grænmetisverzlun
Iandbúnaðarins_ o. fl., frá stjórn
Búnaðarfélags fslands.
3. Nefndarálit milliþinganefnd-
ar, sem skipuð var til að endur'-
skoða lög um jarðræktar- og húsa-
gerðarsamiþykktir í sveitum, rann-
saka fjárþörf ræktunar'samband-
anna o. fl. og gera tillögur um
framtíðarstarfsemi þeirra. í milli-
þinganefndinni áttu sæti: Jónas
Pétursson, Pétur Pétursson og
Haraldur Árnason.
4. Tillaga frá Búnaðarsambandi
Vestfjarða um rannsókn á fóðri,
»— Þar sem miklar líkur benda
til þess, að ýmis óhreysti í búpen-
ingi stafi af rangri efnasamsetn-
ingu fóðurs“, eins og segir í til-
lögunni.
Innbrot í Grandaver
í fyrrinótt var brotizt inn
í Gúmmibjörgunarverkstæðið
í Grandaveri. Engu var stolið,
en hurðarkarmur varð fyrir
spjöllum.