Tíminn - 07.06.1961, Blaðsíða 3

j^yffl¥¥fy/~3nflM*u<mgiim flirif 196fe-.5g»t
GreinargertS Vinnumálasambands samvinnufélaganna um kjaradeiluna:
*1
Lengra verkfall hefði litlu eða
engu breytt, en valdið auknu tjóni
Tímanum barst í gær eftirfarandi greinargerð frá Vinnu-
málasambandi samvinnufélaganna, þar sem rakin eru afskipti
þess af kjaradeilu þeirri, sem nú stendur yfir, og sérstaklega
er rætt um lausn deilunnar á Akureyri:
Á þingi Alþýðusambands fslands
á síðastliðnu hausti var gerð sam-
þykkt þess efnis, að unnið skyldi
að þvi að koma fram verulegum
kauphækkunum og öðrum breyt-
ingum á kjarasamningum verka-
lýðsfélaga við atvinnurekendur.
Vinnuveitendasamband íslands
boðaði nokkru síðar til fundar
með nokkrum stærstu samtökum
atvinnurekenda í landinu til þess
að ræða þessi nýju viðhorf, og
var sá fundur haldinn 28. nóvemb
er sl. Á þessum fundi, sem Vinnu
málasamband samvinnufélaganna
átti fulltrúa á, var kosin nefnd
til þess að undirbúa vinnuveit-
endafund, sem haldinn var 12. jan
úar sl.
Þessi nefnd var skipuð formönn
um stjórna Vinnuveitendasam-
bands íslands, Félags íslenzkra
iðnrekenda, Landssambands ís-
lenzkra útvegsmanna og Vinnu-
málasambands samvinnufélaganna.
Nefnd þessi átti hlut að því, að
samin var greinargerg um viðhorf
vinnuveitenda til framkominna
krafna um breytingar á kjarasamn
ingum, sem lögð voru fyrir um-
ræddan fund vinnuveitenda 12.
janúar sl. '
Vinnumálasambandið var ekki
aðili að þessari greinargerð, þar
sem það var ekki sammála um
ýmiss atriði hennar, þótt það a@
öðru leyti teldi rétt, að tilraunir
til lausnar kjaradeilna þeirra, sem
fyrirsjáanlega voru framundan,
yrðu gerðar undir forystu Vinnu-
veitendasambands fslands. Enda
Háskólar á Norðurlönd-
um andvígir afhendingu
Kaupmannahöfn, 4. júní.
Umræðurnar um handritin
eru stöðugt ofarlega á baugi í
dönsku dagblöðunum. Öil
morgunblöðin birta mótmæli
norskra og sænskra vísinda-
manna gegn afhendingu hand-
ritanna.
Blaðið Aktuelt segir meðal ann
ars: „Háskólarnir á hinum Norður
löndunum eru nú einnig teknir
að leggja orð í belg fyrir alvöru
varðandi afhendingu íslenzku hand-
ritanna. Áður hafa sænskir vís-
indamenn mótmælt afhendingunni
og krafizt þess, að handritin verði
geymd áfram í Kaupmannahöfn,
en nú er um áhrifameiri mótmæli
að ræða“. Blaðið Berlingske Tid-
ende segir: „Dönskum vísinda-
mönnum hafa borizt mörg mót-
mæli, þar sem segir meðal ann-
ars, að hinni norrænu samvinnu
sé ógnað með afhendingunni. Blöð
in birta mótmælaskjal, undirritað
af sænskum vísindamönnum, þar
sem segir, að afhending handrit-
anna muni hafa í för með sér al-
varlegt áfall fyrir þær vel skipu-
lögðu rannsóknir, sem tengdar eru
stofnun Árna Magnússonar. Álíta
þeir bezt, að málið verði ekki af-
greitt, fyrr en fengin er fullnægj-
andi vitneskja um aðbúnað hand-
ritanna hér á landi, og hvort ís-
lendingar hafi þau skilyrði, sem
nauðsynleg eru, til þess að tryggja
áframhaldandi rannsóknir handrit-
anna.
f ritdeilu í „Aktuelt" svarar
doktor Lis Jacobsen þeim doktor
phil. Ole Widdings og prófessor
Næstegárd, en þeir höfðu deilt á
hana fyrir að skipta um skoðun í
handritamálinu. Hafði hún áður
verið gegn afhendingu þeirra, en
er nú fylgjandi henni. í svargrein
sinni farast henni meðal annars
orðvá þessa leið: „Afstaða mín til
afhendingu handritanna byggist á
þeirri staðreynd, að þá vísinda-
legu krafta, sem nauðsynlegir eru
til rannsókna á r.'írnum, er fyrst
og fremst að finna a íslandi". Tel-
ur hún, að sá þjóðarvilji, sem
stanfl að baki frumvarpinu um
afhendinguna, eigi sér fyrst og
fremst rætur í sterkri þjóðlegri
réttlætistilfinningu. — Aðils.
Friðrik efstur eftir
6 umferðir í Moskvu
þótt það kæmi fljótt í ljós, að
Vinnumálasambandið hefði aðra
skoðun á því en Vinnuveitenda-
sambandið, hvag gera þyrfti til að
forða verkfalli og því stórtjóni,
sem því er jafnan samfara, kaus
það að þrautreynt yrði, hvort
stöðvun yrði forðað með þeirri
tilhögun, sem Vinnuveitendasam-
bandi taldi rétta.
24. febrúar sl. var fyrsti við-
ræðufundur haldinn með fulltrú-
um Dagsbrúnar og Hlífar annars
vegar og Vinnuveitendasambands
íslands og Vinnumálasambands
samvinnufélaganna hins vegar til
þess að ræða nýja samninga, en
Dagsbrún hafði sagt upp samn-
ingi við atvinnurekendur þann
14 sept. 1959 og með bréfi dags.
31. desember sl., sent tillögur að
breytingunni á samningi og óskað
eftir því, að viðræður yrðu upp
teknar um tillögurnar.
Margir viðræðufundir voru
haldnir, en samningar náðust ekki.
Verkalýðsfélögin boðuðu til vinnu
stöðvunar, 'sem kom til fram-
kvæmda 29. maí sl.
Sáttanefnd fékk deilu þessa til
meðferðar, en ekki tókst að leysa
hana, áður en til verkfalls kæmi,
og sáttatillaga nefndarinnar var
almennt felld af verkalýðsfélög-
um og félagsmönnum Vinnuveit-
endasambands íslands, en hins
vegar samþykkt af Vinnumálasam-
bandi samvinnufélaganna.
Eftir að verkfall var hafið og
þegar sáttatillaga hafði þar að
auki verið felld, blasti við sú stað
reynd, að stöðvun alls athafnalífs
gat orðið langvarandi, til stór-
tjóns bæði fyrir atvinnurekendur
og Launþega.
Vinnumálasambandinu er ljós
sú staðreynd, sem komið hefur
fram í mörgum kjaradeilum hér
á landi á undanförnum árum, að
eftir langt verkfall og mikið tjón
1 hafa oft — og líklega oftast —
verið gerðir samningar, sem tald-
ir hafa verið Iiggja nærri því, sem
hægt hefði verið að semja um án
langrar stöðvunar.
Þar sem Vinnumálasambandið
hafði samþykkt tillögu sáttanefnd-
arinnar og viðhorf Vinnuveitenda
sambandsins var slíkt, að óvíst
var, hvenær aftur yrðu teknar
upp viðræður af þess hálfu, taldi
Vinnumálasambandið rétt og skylt
að kynna verkalýðsfélögunum
sjónarmið sín og freista þess að
ná samningum, til þess að koma
málunum úr alvarlegri sjálfheldu.
Þetta hefur nú tckizt á Akur-
eyri. Þar var gengið nokkru
lengra en gert var í tillögu sátta-
nefndar til móts við kröfur verka-
lýðssamtakanna. Það er að vísu
Ijóst, að míðað við óbreyttar að-
stæður er atvinnurekstur almennt
illa fær um að taka á sig aukin
útgjöld, en hins vegar er viður-
kennt, að löng verkföll lama fjár
hagsafkomuna oig geta heinlínis
leitt til stórvandræða fyrir þjóð
félagið í heild. Þa@ er staðrcynd,
að langvarandi stöðvun er mjög
alvarlegt áfall fyrir rekstur at-
vinnufyrirtækjanna ekki síður en
afkomu launþega. Að loknu löngu
verkfalli hefur þörf Iaunþega
fyrir kjarabætur enn aukizt, en
að sama skapi minnkað getu vinnu
veitenda til a® láta þær í té.
Vinnumálasambandið álítur, að
tekizt hafi að ná samkomulagi til
lausnar deilu þessari, sem ekki
er óhagstæðara en ætla mætti, að
tekizt hefði að fá eftir langvar-
andi verkföll. Áframhaldandi verk
fall hefði því litlu eða engu breytt
nema því, að tjónið fyrir þjóðfé-
lagið í heild hefði orðið enn al-
varlegra en það þegar er.
Reykjavík, 6. júní 1961.
Frá Vinnumálasambandi
samvinnufélaganna.
Lausn deilunnar
nyðra vakti .fögnuð
Það er vandséð, hvernig þjóðin fengi undir því risið, ef tjón
af langvinnum verkföllum þyrfti nú að bætast ofan á þann skaða,
sem þjóðarbúið hefur nú þegar beðið af samdráttarstefnu þeirra
kreppumanna.
Þetta er mönnum ljóst. Það vakti því mikinn almennan fögn-
uð, þegar það fréttist, að samvinnumönnum og verkalýðsfélög-
um á Norðurlandi hefði tekizt að leysa kjaramálin um síðustu
helgi. Er það áreiðanlega von manna úr öllum stjórnmálaflokk-
um, að verkföllin verði nú leyst og því þjóðartjóni afstýrt, sem
verða hlýtur af langvinnum verkföllum.
Hjáróma eru raddir þeirra, sem æpa að samvinnumönnum
fyrir að eiga þátt í þeirri lausn kjaramálanna, sem náðst hefur
nyrðra.
Út yfir tekur þó, að þeir, sem nú æpa, eru í þjónustu ríkis-
stjórnar, sem hangir úrræðalaus eftir að hafa valdið atvinnu-
rekstri landsmanna gífurlegum búsifjum, sem hægt á að vera
að létta af og Ieysa með því kjaramálin og vanda atvinnurek-
enda.
Slík ríkisstjórn á að fara frá og það strax.
Sex umferðir hafa nú verið
tefldar á skákmótinu í Moskvu
og eftir þær er Friðrik Ólafs-
son í efsta sæeí með fjóra
vinninga. Friðrik hefur unnið
tvær skákir, en gert fjögur
jafntefli. 11 umferðir verða
tefldar á mótinu.
í öðru sæti eru Bisguier, Banda-
ríkjunum, og Aronin, Sovétríkj-
unum með 3V2 vinning. Smyslov, |
Sovétr., og Portisch, Ungverja'1.,1
hafa þrjá vinninga og biðskák!
hvor úr sjöttu umferð. Ef þeirj
vinna þær skákir geta þeir orðið l
jafnir Friðriki.
f 6.—8. sæti eru Packmann,
Tékkóslóvakíu, Bronstein og Vasjú
koff, Sovétr., með 2% vinning
hver og biðskák, Bronstein gegn
Portisch og Vasjúkoff gegn Smysl
ov. f 9.—10. sæti eru Rabar, Júgó
slafíu, og Gufeld, Sovétr., með
2V2 vinning hvor. Ellefti er Tol-
ush, Sovétr. með tvo vinninga og
12 .Bakúlín, Sovétr. með IV2 v.
og biðskák .
Einstakar skákir Friðriks hing
að til hafp farið þannig, að í
fyrstu umferðunum gerði hann
(Framhald á 2. síðu).
Bráðabirgðalög
um millilandaflug
Bann gegn stöðvun eða hindrun þess
Forseti íslands gaf í gær, þá
staddur á Akureyri, út bráða-
birgðalög, samkvæmt tillögu
ríkisstjórnarinnar, um bann
gegn stöðvun og hindrun milli-
landaflugs íslenzkra flugvéla.
Bráðabirgðalögin eru rökstudd
með því, að afkomu flugfélaganna
sé stefnt í beinan voða, e£ flugferð
ir stöðvuðust, og myndi það verða
þeinj óbætanlegur álitshnekkir, ef
þúsundir erlendra ferðamanna,
som heitið hefur verið fari með
flugvélum félaganna á erlendum
flugleiðum, gætu ekki komizt leið
ar sinnar samkvæmt áætlun.
Lögin eru svolátandi:
1. grein.
Óheimilt skal að stöðva eða
hindra á nokkurn hátt afgreiðslu
eldsneytis til þeirra flugvéla ís-
lenzku flugfélaganna, sem eru í
áætlunar- eða leiguflugi milli
landa, svo skal og óheimilt að
stöðva eða torvelda aðra starfsemi
viðkomandi millilandaflugi, á ís-
lenzkum flugvöllum éða á annan
hátt.
2. grein. f
Fara skal með mál út af brotum
gegn lögum þessum að hætti opin-
berra mála og varða brot sektum,
enda liggi ekki þyngri refsing við,
samkvæmt öðrum lögum.
3. grein.
Lög þessi öðlast þegar gildi.
Blaðamannafundur
hjá Loftleiðum
í tilefni þessara bráðabirgðalaga
kallaði stjórn Loftleiða h.f. blaða-
menn á sinn fund til að skýra sjón
armið félagsins í þessu sambandi.
Var efnislegt inntak þeirra svipað
því, sem fram kemur í rökstuðn-
ingi ríkisstjórnarinnar við bráða-
birgðalögin.