Tíminn - 19.07.1962, Blaðsíða 6

Mesta vandamál
bændastéttar
Á nýafstiJðnu Búnaðarþingi
tók ég ekki eftir því að þar
væri kom'tð iiwi á mesta fram-
tíð)arvandamál landbúnaðarins,
sem þó var gert á síðasta bún-
aðarþingi þar áður, með er-
indi, sem lesi'ð var upp í út-
varpinu, eftir Steinþór Þórðar-
son í Hala í Suðursveit. Auð-
Vitað er nú ekki hægt að skrifa
það orðjrétt cftir minni, Cii)
það' gerir ekki svo til. Erindið
hljóðaði um bændur, sem búa
víða í sveitum landsins, án
þess að fá sér eiginkonur og
sumir aleinir. Og lagði haniti
til að ríki'ð borgaðl kaupakon-
um að öllu effia einhverju leyti,
ef þær fenigjust t'il þessara
manna. Auðvitað í þeirri von
að þær ílentust þar, sem hús-
freyjur. Þessi tillaga Steinþórs
var tílraun oig vel hugsuð. Ég
hef oftar en einu sinnj skrifað'
í blöðin um þetta mál og átalið
þessa stefnju inann.a að láta
sér detta í hug að byrja bú-
skap án þess að fá sér maka.
f mínu ungdæmi og þar áður,
var byrjað á því að festa sér
konuefni, um annað var ekki
að tala, Enda eðlilegast að hún
væri frá byrjun með í ráðum,
og kraftarnir þá tvöfaldaðir til
framkvæmda í verki sem hugs-
un. Og tilhlökkunin þá meiri
út í þetta heilaga ævintýri,
sem alltaf gctur misheppnazt.:
En vo.gun vimnur og vogun tap-
ar. En ef mennirnir sjálfir
gena ekkert, ja þá verð’Ur þa'ð
ekkert. Það er löigm'ál Guðs.
Oig þó að’ þessir bændur geti
búið vel með vélum sínum, þá
rekur fJjótt að því að þa® nær
skammt til framtíðarinnar, ef
ekki fylgir því hjónaband. En
þai; sem ég hef áður í skrifum
mínum talið með réttu,
að þetta væri k.irlmönnunum
sjálfum mest að kenna, því
þótt ekki væri nóg af stúlkum
til í sveitunum út af ástæðum,
sem allir þekkja, þá væri hægt
að fá stúlkur í Reykjavík, bæj
um eða frá útlöndum, með
hjónaband fyrir augum, þótt
þær viidu ekki fara í vinnu-1
konustöðu, því það er eðli
manns og konu að lifa saman
í hjónahandi. Þótt þetta sé nú
einmitt mikið að breytast sem
nú skal greina.
Síð’an þetta var, hef ég kynnt
mér m'álið betur t.d. hér í j
Reykjavík, cig þótt ég hafi nú j
ckki í nokkur ár farið út fyrir j
húsdyr, þá er það nú samt svo, I
að anzi margt af uugu fólki
hér í Reykjavík, piitar o,g
stúlkur hafa gaman af að ta'la
Við mig stöku sinnum, og þá
tala ég nú ekki um sjálfan
mig. Því á betra verður ekki
kosið fyrir gamlan mann, en j
að tala við og kynnast þessuj
unga, fallega fólki hér í
Reykjavík. En út af málef.ni:
þessarar greinar, tala ég hér,
einungis um þroskaðar stúlk-
ur, tvítugar og þar yfir, en j
eins og gefur að skilja er þetta
ekki nema lítill hluti af fjöld-
anum yfir alla Reykjavík. En
þessi h'luti kvenna, sem ég hef
átt kost á að ræffia við, bendir
tvímælalaust á það, að meiri j
hluti þeirra hefur ekki áhug'i
fyrir sveitarbúskap. Og skal ég'
nú skýra þessi samtöl betur.
Eins og gen/gur, verjður
manni fyrst á að tala um veðr-
ið, og svonia um daginn og veg
inn. Þá um framtíðina, svo.na
í gamni og alvöru, hvort þær.
hugsi sér ekki að ganga í
hjónaband og hafia húsfreyju-
störfin fyrir aðalatvinnu. —
Við þeirri spurningu hafa þær
verið nokbuð óákveðnar. En
svo hef ég fært miig upp á
skaftið cig spurt þær hvort þær
mundu ekki vilja verða hús-
freyjur í sveit, því þar byggju
sumir bændur kvenmanns- og
konulausir og þyrftu nauðsyn-
Iega að fá sér konuefni. Þá
hefur ekki staðið á svari, og
því neikvæðu, svo sem að þær
væru ráðnar eða gætu haft hér
fasta atvinnu vig hækkandi
kaup og meira, meira jafn-
rétti við karlmenn, atvinnian
að aukast meira oig meira
vegna vaxandi iðnaðarreksturs
ctg getum því verið sjálfs okk-
ar herrar, og dettur því ekki í
Iviiig að biinda okkur við hjóna-
band og barneignir í sveit. En
ef þið yrðuð nú ástfangnar af
myndarlegum manni, sem býr
konulaus í sveit, ja við látum
okkur gleyma því, og svo er
það búið, og þó að orðalagið
væri ekki svon ákveðið hjá
öl'lum, þá var meiningin sú
sama, að örfáum undantekn-
inigum.
En ef ykkur byðist hús-
freyjustaðia hér í Reykjavík, já
það er nú á margan hátt öðru
vísi, svo sem skemmt'ilegra cg
svo þessi ágætu barnaheimili
víða hér í Reykjavík, sem létta
svo vel undir með uppeldi
barna, og er að sumu leyti
betra en mæður geta í té lát-
ið við börn sín. Og ég talia nú
ekik um, ef móðirin hefði með
þvf að geta komið barni sínu
á svon.a heimili, að öðru leyti
ástæður til að vinna hálfan dag-
inn, fyrir þetta ágæta kaup,
sem nú er borgað', og báðir
græða, vinnuveitandinn, sem
vantar vinnuma og húsfreyjan,
sem vantar peninigana, fyrir
ut.an tilbreytinguna, sem getur
í vissum tilfel'ium haft góð á-
hrif á húsfreyjustörfin. Svo er
enn, ef manni líkar ekkj konu-
staðan eða eiginmaðurinn eða
hvort tveggja. Þá er hægara að
breyta til aftur hér í Reykja-
vík, en í sveitinni, sem oft vill
nú koma fyrir meðal hjóna.
Það bann nú að þykja skáld-
.skapur sumt af því sefn ég hef
skrifað hér að framan, en svo
er ekki. Utian það að orðalag-
ið hjá hverri persónu fyrir[
sig, var ekki eins, enda
yfirleitt ekki samferða eða
saman. En það orðalag, sem
mér þótti bera af, hef ég not-
að, því andinn var sá sami hjá
þeim urn þetta mál að örfáum
undantekninigum. Ég seigi fyrir
mitt leyti, að þennan hugsun-
arhátt kvenna ætti maður að.
geta skilið, því þetta er tím-
ann.a tákn. Jafnrétti við karl-
menn færist í aukana á flest-
um sviðum svo sem; Sama
kaup fyrir sömu vinnu, mennt-
unin sú samia, eftir hæfileik-
um cg vilja, atvinnu jafnt fyr-
ir konur sem karimenn og eft
irspurn vinnuveitanda er yfir-
leitt meiri eftir kvenfólki en
karlmönnum utan sjómennsku.
Þessi þróun hlýtur að vaxa
ár frá ári, nema eitthvað sér'
stakt óviðráðanlegt komi fyrir,
sem orsakar atvinnuleysi, sem
enginn óskar eftir. Að vísu
er þjóðinnj að fjölga og gerir
sjálfsagt en.n um sinn. En ef|
fólk til sjávar og sveita fer að
nota sér rneir og meir þá
tækni, sem alltaf kvað vera að|
fullkomnast víða um Iönd, til
að ráða niðurlöigum barneigna,
þá getur þjóðinni fækkiag fyrr
en skyldi. Ekki meira um það.
Á næstu ö’ld fer að koma
betur og betur í ljós, hvert
stefnir með landbúnaðinn.
Stefnir þá í sömu átt og nú
e'ða hraðar? Þá má búast Við,
ag um þau aldamót verði
fjöldi jarða eða hreppa farið
í eyði. Og þar af leiðandi verði
í sumum sveitum landsins
barnauppeldi horfið. Svona
blasir þetta mál fyrir mínum
augum í dag, þrátt fyrir allar
liinar miklu fnamfarir í þessu
ágæta landi íslandi.
Svei.nn Sveinsson frá Fossi.
BOLTAR-RÆR
Maskinuboltar
svartir og galv
Borðaboltar
svartir og galv.
Fr. skrúfur
svartar qg galv.
Bflaboltar
Skífur
Maskinuskrúfur
Stoppskrúfur
'ie .imiivtt 0
Boddyskrúfur
Ávalt fyrirliggjandi
Sendum gegn póstkröfu
Ejl VALD. PDULSEN
g Klapoarstíg 29 Sími 1 30;
Klapparstíg 29 — Sími 13024
K
F
3024
Tjöld
2ja og 4ra manna
með föstum og lausum
botn, og rennilás í
dyrum.
TJALDBOTNAR
SVEFNPOKAR
HLÍFÐARPOKAR
Fæst í kaupfélögum
um land allt
Verksmiðjan MAGNI h.f.
Sími um Hveragerði 22090
Afgreiðslusími 82
Bíla- og
búvélasalan
selur
Heyhleðsluvél
Ámoksturtæki á
Dautz 15 D alveg ný
Garðtætara með
sláttuvél
Múgavélar
Sláttuvélar á
Massey-Ferguson
8 tonna dráttarvagn
góðan fyrir búnaðarsam
band
Loftpressur
Krana á hjólum:
Blásara
Dráttavélar
Ámoksturstæki á Oliver
Farmal Cub '58
Dautz 15 A '60
Zetor árgerð '60
Verð aðeins kr. 50.000,—
Fordson major '58 og '59
með allskonar fylgitækjum,
hentugt fyrir búnaðarsam-
bönd
Massey-Ferguson með
ámoksturstækjum árg. '59.
Bíla- & búvélasalan
Eskihiíð B v/Miklatorg,
sími 23136.
Augfiýsið í
TÍMANUM
F0LBA TE
er ódýrasta
garðsláttuvélin
á markaðinum.
Fæst i
kaupfélaginu
núna.
VEIÐIMENN
Höfum til leigu veiðiréttindi í Ormarsá í Norður-
Þingeyjársýslu og einnig nokkra daga í Laxá í
Þingeyjarsýslu aðallega seinni hluta ágústmánaðar.
Sömuleiðis silungsveiði í Helluvaðslandi í Efri-
Laxá. Upplýsingar í afgreiðslu vorri í Lækjargötu
4, sími 16600.
Til sölu
Af sérstökum ástæðum er laus til sölu 1 fjögra
herbergja íbúð í sambyggingunni Álftamýri 54—
58. — íbúðin er tilbúin undir tréverk.
Félagsmenn hafa forkaupsrétt. lögum samkvæmt.
Skrifstofan er opin á þriðjudögum og fimmtudög-
um kl. 2—-6 að Hverfisgötu 116.
Byggingarsamvinnufélag Reykjavíkur
TILKYNNING
Fræðslumálaskrifstofan er flutt úr Arnarhvoli á
3. hæð í Borgartúni 7.
Fræðslumálastjóri
6
T f M I N N, fimmtudagurinn 19. júlf 1962’