Tíminn - 15.01.1963, Blaðsíða 9

NÍGERÍA
ÞAÐ var með hálfum hug,
að ég varð við þrábeiðni rit-
stjórans aði hripa niður nokkr-
ar endurminningar frá Nígeríu
ferð minni, nýafstaðinni. —
Eg hef aldrei reynt að skrifa
grein í nokkurt blað. Ferðin til
þessa fjarlæga lands í hjarta
Afríku rétt norðan við miðbaug
jarðar er ekki lengri í klukku
stundum en Reykjavík er frá
Akureyri, ef farið er í góðum
bíl með matarhléi í Bifröst og
kaffi í Varmahlíð. Þotan hef-
ur flugið frá Lundúnaflugvelli
klukkan 9 um morguninn og
var lent í Lagos í Nígeríu
klukkan 9 um kvöldið. Lent
var tvisvar á leiðinni fyrst í
Róm og síðan í Kairo, sem er
forn markaðsborg og áningar-
staður í útjaðri Saharaeyði-
merkurinnar, þar sem úlfalda-
Iestirnar úr öllum áttum mætt
ust og mætast enn í dag til að
skiptast á varningi og fréttum.
Lagos, höfuðborg Nigeríu, er
borg nútímans, margra hæða
skrifstofubyggingar, hótel, bank
ar og verzlanir í nýtízku stíl
rlsa upp úr gamla tímanum og
setja mark framfara og þró-
unar á miðborgina. í útjaðri
miðborgarinnar er gamla lag-
ið ótruflað. Allar götur eru
þéttsettar verzlunum, eða rétt
ara sagt básum, því að þeir hafa
enga framlilið og stundum að-
eins þak til að verja varning-
inn regnL Hér úir og grúir af
fólki í verzlunarvafstri. Þeir,
sem ekki höfðu bása, voru með
varning sinn í kerrum eða öðr-
um hirzlum og hrópuðu hver í
kapp við annan, hringdu bjöll-
um og flautuðu til að vekja at-
hygli á varningi sínum. Hér var
líf í tuskunum og áhugi á starf-
inu. Mesta vandamál ríkisstjórn
arinnar er að fá fólkið til að
snúa aftur til jarðyrkju. Allir
vilja verzla, enda þarf lítið til,
nokkrar appelsínur í körfu og
sterkan háls og haus til að bera
hana. Allt er borið á höfðinu
í Nígeríu. Glymskrattar eru í
öðrum hverjum bás og stilltir
á mesta hávaða, — „Highlife
rythm“.
Nígerski þjóðarrythminn
gagntekur alla, sem heyra, og
allt fer af stað í takt nema
höfuðið, sem byrðina ber. —
Meira að segja þrjú hundruð
punda kerlingar takast á loft
með 50 kg. hlass á kollinum,
svo sterk eru áhrif tónfalls
þessarar frumstæðu tónsmíðar.
Blessuð skreiðin er einnig bor-
in á höfðinu, og er henni rað-
að í hring í körfurnar, þannig
að sporðarnir standa eins og
sprotar í kórónu í allar áttir.
Sjálf drottningin af Saba hefði
verið vel sæmd af slíku djásni
við allra hátíðlegustu tækifæri.
Ég veit, og það með vissu, að
Bogi og Albert og allir skreið-
arframleiðendur yrðu stoltir
af framleiðslu sinni, ef þeir
sæju hana eins og ég sá hana
í kórónulíki á höfði drottning
arinnar af Saba.
Móðir Nígería er góð móðir
og sér börnum sínum, sem eru
40 milljónir, fyrir daglegu við-
urværi á auðveldan hátt, enda
eru þau nægjusöm ’ og Iáta
hverri stundu nægja sína þján-
ingu. Fjölskyldan er miðdepill
og styrkur þjóðfélagsins. Einn
fyrir alla og allir fyrir einn,
og er þá frændsemi talin með
í 5. og jafnvel 10. lið. Til dæm-
is gæti ein fjölskylda, t. d. tutt
ugu til þrjátíu manns, komið
sér saman um að styrkja efni-
legan fjölskyldumeðlim til
náms. Að loknu námi er hann
siðferðilega skyldugur til að
leggja fram sinn skerf, eftir
getu, til velferðar hvers eins
í fjölskyldunni. Sérstök um-
hyggja fyrir gamla fólkinu og
vellíðan þess er metnaðarmál
fjölskyldunnar sem heildar. —
^Fólkið í Nígeríu er hjartahlýtt,
glaðlynt og gestrisið. Hvergi
fann ég kulda né andúð í garð
hvíta mannsins, en hvarvetna
stolt og bjartsýni um framtíð
þjóðar sinnar. Nígería öðlaðist
sjálfstæði 1. október 1960. —
Landið var áður brezk nýlenda.
Vörusýningin, sem var til-
efni ferðar minnar, var lik öðr-
um slíkum sýningum. Fjörutíu
þjóðir tóku þátt í henni, og
1.200.000 manns greiddu að-
gangseyri. Er það sennilega
heimsmet.
Furðuleg saga er landlæg í
. NígemkoghefiK.ómur af henni
Þessi mynd er tekin á sýningunni í Lagos. Kona ber barn sitt á baki
aS sið þarlendra. (Ljósm.: Birgir Halldórsson).
Nígeríukona á markaSstorginu í Lagos. Konur bera skreiðína á þennan hátt og bjóða hana til sölu.
Norskur skreiðarframleiðandi er að loka byrði konunnar, sem er eins og þyrnikóróna á höfði hennar.
(Ljósm.: Birgir Halldórsson).
borizt hingað heim. Þrátt fyrir
hið mikla trúboð Þórodds í Ní-
geríu er sagan enn í fullu
gildi. Norðmenn buðu 16 ní-
gerskum blaðamönnum til Nor-
egs fyrir fimm árum til að sýna
þeim uppruna og verkun skreið
ar, svo að þeir gætu upplýst
þjóð sína um alít varðandi
skreið. Þessir menn rituðu síð-
an langt mál um þetta efni í
öll helztu dagblöð Nígeríu og
héldu fyrirlestra í menntastofn
unum og útvarpi og lágu hvergi
á liði sínu. En þrátt fyrir alla
þessa miklu fræðslu trúa Ní-
geríumenn enn, að „Stockfish“
sé tegund af fiski, sem guð
hefur gefið konuhöfuð með
gult, liðað hár niður á sporð-
ugga. Uppruni sögunnar er
ekki kunnur, en lögfræðingur
einn sagði mér, að líklega hafi
einhver framleiðandi annarrar
vörutegundar komið þessari
sögu á kreik til að eyðileggja
skreiðarmarkaðinn. Sumir sögð
ust hafa séð myndir af skreið
með kvenmannshöfði, og var
erfitt að hrekja slíkar fullyrð-
ingar. Norðmenn voru vel kunn
ugir þessu vandamáli qg sýndu
alla sína skreið með hausnum
á. Þar sem mjög erfitt var að
útskýra þetta mál án þess að
hafa haus til sýnis, tókum við
það til bragðs að stela tveim
fiskum frá Norðmönnum til að
hengja upp með íslenzku skreið
inni. Þetta auðveldaði mjög
upplýsingaþjónustuna.
Fjöldi Nígeríubúa veit betur
eftir sýninguna, en margir trúa
því samt enn, að íslendingar
og Norðmenn veiði fallegar
hafmeyjar í netin sín, skeri af
þeim hausinn og þurrki þær á
slá í sól og vindi og sendi þær
síðan skrælnaðar og hauslaus-
ar til að verða étnar í Nígeríu
Það mundi styrkja stórlega trú
þeirra á þessa furðusögu, ef
þeir kæmust að því að við fs-
lendingar hefðum sprengt okk
ar eigin hafmeyju í loft upp til
að friða samvizkuna Ég get
hughreyst þá. sem framleiða
skreið og halda. að dagar henn-
ar séu taldir í Nígeríu, með
því, að Nígeríumenn borða
skreið vegna þess, hve hún
bragðast þeim vel. Almúginn,
sem borðar skreið tvisvar £
viku, hefur ekki minnstu hug-
mynd um eggjahvítuinnihaldið,
hefur aldrei heyrt það nefnt.
Það er bragðið, sem veldur vin
sældum skreiðarinnar. Skreið-
in er í Nígeríu jafnvinsæl og
lambakjöt hjá okkur. Ef hús-
móðirin er sérstaklega blíð í
garð eiginmannsins, lætur hún
vænan skammt af skreiðar-
stöppu í nestiskassann, þegar
hann fer í vinnuna, ekki til
að auka eggjahvítuinnihaldið
í karlinum, heldur til að glæða
kærleikann, enda bregzt það
varla.
Skreið er mjög dýr matur,
eitt lítið stykki skorið þvert
yfir fiskinn ámóta þykkt og eld
spýtustokkur kostar einn Shill-
ing eða sex krónur. Aðspurð-
ur, hvort við borðuðum skreið
á íslandi, svaraði ég því ját-
andi, en sagði, að við borðuð-
um hana hráa með smjöri. —
Hlógu þá allir dátt að og sögðu,
að það væri annars meiri skræl
Framhald á 15. síðu.
Elín Pálmadóttir sýnir hvernig
hausinn er á skreiðinni.
Ra
T f M I N N, þriðjudagur 15. janúar 1963,