Tíminn - 26.02.1964, Blaðsíða 7

I
Otgefí ndl: FRAMSOKNARFLOKKURINN
FramJrvæmdastjórl: Tómas Amason — Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb) Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og IndriQ)
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjómar Tómas Karlsson Frétta-
stjóri- Jónas Kristjánsson Auglýsingastj, Sigurjón Davíðsson
Ritstjórnarskrifstofur 1 Eddu húsinu. simar 18300—18303 Skril
stofur Bankastr 7 Afgr.simi 12323 Augl.. sími 19523 Aðrar
skrifstofur. simi 18300 Áskriftargjald kr 80,00 á mán tnnan
lands t lausasölu kr 4.00 eint — PrentsmiBjan EDDA h.f —
Tólf mílurnar voru
aðeins áfangi
Á nýloknu Fiskiþingi var m. a. samþykkt svohljóðandi
ályktun:
,27. fiskiþing lýsir ánægju sinm yfir því, að I næsta
mánuði öðlast Islendingar fulla lögsögu yfir 12 mflna
fiskveiðisvæði umhverfis landið. Jafnframt vill fiski-
þing lýsa yfir því, að það telur tólf mflna fiskveiði-
lögsögu aðeins áfanga að því takmarki að íslendingar
öðlist full umráð yfir öllum fiskveiðum á öllu land-
grunninu. Því vill fiskiþing skora á Alþingi að láta
ekkert tækifæri ónotað til að hrinda því máli áleiðis/
Það er vissulega rétt, að útfærslan í 12 mílur var
aðeins áfangi, en ekki neitt lokamark. Lokamarkið er
landgrunnið allt. Þess vegna er erfitt að hugsa sér öllu
meira óhappaverk en það, sem unnið var með land-
helgissamningnum 1961. Fram að þeim tíma höfðu Is-
lendingar einhliða útfærslurétt, en meðan við erum
bundnir af samningnum, erum við haðir samþykki Breta
og Vestur-Þjóðverja eða úrskurði erlends dóms. Af
hálfu brezku stjórnarinnar hefur þetta verið metið
þannig, að íslendingar geti a. m. k. ekki fært út fisk-
veiðilandhelgina 25 næstu árin.
Þess vegna verður að leggja allt kapp á, að Bretar
og Vestur-Þjóðverjar falli frá þeim nauðungarsamningi,
sem íslendingar voru hnepptir í 1961. Þessar þjóðir hafa
á undanförnum árum sýnt aukið frjálslyndi sitt í því
að falla frá ýmsum slíkum nauðungarsamningum og
veita hinum smærri þjóðum aukinn rétt. íslendingar
hafa þörf fyrir fátt meira en full og óskoruð yfirráð
yfir fiskveiðunum á landgrunninu.
Beinni grunnlína
Önnur merk ályktun Fiskiþings hljóðar á þessa leið:
„Fiskiþing beinir þeirri eindregnu áskorun til Al-
þingis og ríkisstjórnar, að nú þegar fari fram at-
. hugun á því að fækkað verði grunnlínupunktum frá
því, sem nú er, með það fyrir augum að grunnlínan
verði sem beinust miðað við annes og sker“.
Með þeirri breytingu á grunnlínunni, sem hér er bent
á, væri hægt að stækka fiskveiðilandhelgina verulega,
án þess að það gæti talizt bein útfærsla og félli það því
ekki undir ákvæði brezka landhelgissamningsins.
Þegar landhelgissamningurinn frá 1961, var til um-
ræðu á Alþingi, lögðu þingmenn stjórnarandstæðinga
til að verulegar breytingar yrðu gerðar á grunnlínun-
um, m. a. fækkun á grunnlínupunktum. Þessar breyting-
ar hefðu stækkað fiskveiðilandhelgina verulega fyrir
Norðausturlandi Austfjörðum og Suðausturlandi
Stjórnarliðið vildi þá ekki fallast á þetta, enda þótt ekki
væri sjáanlegt, að þetta stríddi gegn samningnum.
Sjálfsagt er, að þetta mál verði nú tekið upp í sam-
ræmi við áskorun Fiskiþings, því að svo óhagkvæmur
getur samningurinn frá 1961 verið, að hann ekki aðeins
útiloki beina útfærslu á fiskveiðilandhelginni, heldur
einnig eðlilegar leiðréttingar á grunnlínunni.
GÍStl SBGURBJÖRNSSON:
AFENGISFLODIÐ
Lengi getur vont versnað,
segja menn, og eiga þá oft við
ástandið í áfengismálum þjóð-
arinnar, enda er nú svo komið,
að flestum er farið að blöskra
Þeir, sem undanfarin ár hafa
fylgzt nokkuð með í þessum
málum, eru ekkert hissa á, að
svona er komið. Þeir sögðu fyrir
um, hver „árangurinn" yrði af
hófdrykkju, kokkteilum og svo
síðar venjulegum drykkjuskap
Árum saman hefur verið varað
við þeirri miklu hættu, sem á-
fengisneyzla hefur í för með
sér, og er nú svo komið, að allir
hugsandi menn sjá, að í full
komið óefni er stefnt.
Drykkjuskapurinn er að fær-
ast svo í vöxt hér í borginni,
að jafnvel sofandi ráðamenn
hljóta að vakna, — ef ekki við
harma barna og mæðra — ef
ekki við slys og mannfall —
hvenær þá? Áfengisvarnarnefnd
— hvað gerir hún? — hvað get
ur hún gert? Bláa bandið tekur
við þeim, hjálpar, og þeir koma
aftur og aftur, sumir, sem bet-
ur fer ekki allir.
Starísemi Góðtemplararegl-
unnar er mikils virði og gerir
ómetanlegt gagn. enda þótt
virðingar á Regluna. starfs
hennar og félaga rigni yfii jg
starf þessa hugsjónafólks sé
vanþakkað og litilsvirt. — Á
fengissalar. færist í aukana og
gróðafíknin er takmarkalítil —
Þetta er gamla sagan, sem alltai
er þó ný En þessi áfengisgróði
er of dýru verði keyptur, og nú
eru reikningarnir farnir að koma
GÍSLI SIGURBJÖRNSSON
fram. Einn af okkar mætustu
mönnum sagði fyrir nokkrum
árum; eitthvað á þessa leið- ..Við
höfum ekki efni á að gef' ;ka
víxla út á framtíðina.'k— . u
þessir víxlar farnir að falla. Ó-
lán, sorg og sundruð heimili.
börnin og mæðurnar, hvers
vegna er ekki hugsað um þetta
fólk? — Hvar er nú mannúðin
og mannkærleikurinn? Við horf-
um á þennan harmleik gerast
við dyrnar hjá okkur og lokum
þeim viljum ekki heyra, viljum
ekki nugsa um þetta Leiðin-
Iegt og sorglegt, jú, að vísu, en
þetta kemur okkur svo lítið við
Þeir drekka og þeir um það
Þannig er hugsunarhátturinn
alltof oft og þannig verður
þetta par til allt er komið í
fullkomið refni og strand Þetta
er víst ekki orðið nægilega
svart og slæmt — þó voðalegt
sé Biðin verður ekki löng úr
þessu. Fólkið hlýtur að fara að
sjá, að svona getur þetta ekki
gengið lengur. Sjoppurnar —
forskólinn — eru alls staðar,
vínútsölustöðum er fjölgað, vín-
veitingaleyfum á veitingahúsun-
um fjölgar — fleiri skemmti-
staðir — meira áfengi, útkom-
an hlýtur að vera þessi, sem nú
er komið á daginn. Meira drukk-
ið, meira ólán, meiri sorg og
hamingjuleysi.
Bindindismenn hafa varað við
þessu öllu, þeim var ekki og er
ekki sinnt neitt. Þeir eru að-
eins sakaðir um að vera að
koma nálægt þessum málum,
þeim er kennt um og brigzlað
um aumlegt starf og einskis
virði. Áfengistízkan heldur velli
og áhrifa hennar gætir meir
með hverjum degi. — Nýlega
hélt Óskabarnið, sem kallað var,
veizlu um borð í Gullfossi —
áfengið flóði — og borgin datt
í það sagði eitt dagblaðið.
Áfengið ræður miklu meiru
en menn halda, það er nefnilega
samnefnarinn, um það samein-
ast þeir. sem of miklu ráða.
Við bíðum átekta. Biðin er
þjóðinni dýr, en því miður nauð-
synleg. Enn þá er skellt skolla-
eyrum við skrifum sem þessum.
Þetta er allt talið nöldur og
þvaður sem ekkert mark er á
takandi. En tíminn mun leiða
sannleikann í ljós, ástandið mun
hríðversna, þangað til mælirinn
er orðinn fullur. Þá verður hægt
að koma vitinu fyrir fólkið. Þá
Framhald á 13. stðu.
VIGFÚS GUÐMUND^SON:
ELLIHEIMILI HÉRAÐANNA
Það er ekki mjög langt síðan
stofnanir, sem kallaðar eru
elliheimili fóru að rísa upp
Samlandar okkar i Ameríku
munu hafa verið einna fyrstir
með framkvæmdir i þessa átt
Það eru nú orðin mörg ár síð-
an þeir reistu elliheimilið Betel
að Gimli í Nýja íslandi, þar
sem allt að 100 íslendingai
hafa venjulega eytt sínum efri
árum við góða aðbúð í hópi
vina og kunningja En þetta
heimili var reist, ug hefur verið
viðhaldið með frjálsum samskot-
um fórnfúsra íslendinga, og
eins er það með 2—3 önnur
elliheimili íslendinga vestan
hafs. Hér heima höfum við orð-
ið á eftir samlöndum vestra.
Samt er elliheimilið Grund i
Reykjavík nú búið að starfa
alllengi, og hefur þar margt
eldra fólk fengið skjól og hjúkr
un á sínum efri árum undir öt
ulU stjórn þess dugmikla for
stjóra Gísla Sigurbjörnssonar
En það þurfa að rísa upp elli
heimili í sem flestum byggðai
lögum landsins, ekki sízt vegna
þess, að alltaf fækkar fólki
hinum strjálbýlu sveitum, sem
hefur tíma til að hirða um og
hjúkra þeim. sem aldraðir eru
orðnir Mörgum er líka kært a?
eyða sínum efri árum í sinn’
æsku- og ættarbyggð Þar ættu
sem víðast að rísa upp góð vist
heimili. hvert fyrir 20—50 vist
menn Á einstaka stað er að
vakna og aukast hrevfing á að
koma slíkum vistheimilum upp
VIGFÚS CUÐMUNDSSON
Þannig er það 1 mínu gamla
heimahéraði Borgarfirðinum
Þar hefur starfaó nú í fáein ár
nefnd fimm kvenna frá bænda
félögum héraðsins sem hefur
gengizt fyrii fjársöfnun til bygg
ingar slíkra 25—30 manna vist
mannaheimilis í Borgarnesi
Hafa þær nú tryggt slíku vist
heimili byggingarlóð á bezta
stað í ofanverðu kauptúninu
Þæi eru líka búnar að safna
^aman allvænum sjóði. sem þær
eru sífelÞ að auka T.d gaf
Kaupfélag Borgfirðinga honum
100 þúsund krónur nýlega og
'ireppsfélögin ýmis í héraðinu
munu vera búin að heita sjóðn
um taisverðum styrkjum, þegai
farið verður að reisa vistheimil-
ið. Einnig munu ýmsir einstakl
ingar hafa haft góð orð um að
láta vistheimilið fá talsverða
fúlgu, sumir með hliðsjón af að
geta tryggt sér þar verustað á
efri árum sinum. Og dæmi mun
vera til um það, að einhverjir
hugsi vel til vistheimilisins og
ætla að styrkja það, þótt heima
eigi í fjarlægð úti í hinum víða
heimi, — vilja sýna ættarbyggð
sinni hlýleika með stuðningi við
nauðsynjaverk á ættarslóðum
sínum.
Fyrir þriðjungi úr öld, var
uppi hreyfing í Borgarfirði um
að reisa menntastofnun fyrir
æskulýðinn á fornum stöðum
Snorra Sturlusonar. Efnt var til
frjálsra samtaka í héraðinu, og
urðu þau aðaldriffjöðrin að því,
að Reykholtsskóli var reistur til
menntunai æskulýðnum. Nú
beinist áhuginn að því að reisa
vistheimili fyrir aldrað fólk á
hinum gömlu stöðvum Egils og
Skalla-Gríms, þar sem öldruðu
fólki verði búið friðsælt og gott
ævikvöld Þegar Reykholtsskóli
var reistur lyfti ríkið hálfum
bagganum. Það sem nú vantar
er, að ríkið komi til hjálpar á-
hugafólkinu En vilja nú ekki
löggjafarnii styðja að því, að
eldra fólkið eignist sín sameig-
inlegu vistheimili í sínu eigin
héraði? Og væri ekki ánægju-
legt að þessi heimili yrðu sem
allra mest heillandi og vel búin,
bæði hið ytra og innra? Þarna
er hugijúft og gott mál að vinna
að og koma í framkvæmd.

Sl
TÍMINN, miðvikudaglnn 26. febrúar 1964