Tíminn - 26.02.1964, Blaðsíða 8

í FYBRl GREIN var því lýst,
bvemig Gunnar Bjamason fer
vægast sagt á hundavaSi yfir
„fræðin", er hann reynir að láta
þau renna stoðum undir bölsýn-
isboðskap sinn um íslenzkan land-
búnað.
Margt fleira svipað þessu má
finna í síðari greinum og ræðurn
Gunnars. En of leiðigjarnt yrði að
elta ólar við það allt hér. Það er
þó varla hægt að ganga fram hjá
þeim samanburði á grasi og korni,
sem ’hann gerir í greininni, „kor.i-
ró'mantík og fóðurfræði".
Gunnari sjálfum finnst sá sam-
anburður vera harla merkilegur,
og segist ekki vita til þess, að
hann hafi birzt áður á prenti. Það
getur sjálfsagt verið rétt, svona
einkennilegan samanburð er sjald
gæft að sjá á prenti. Það er nokk-
uð erfitt að átta sig á tölunum, en
x liðnum meltanleg kolvetni, virð
ist hann slá saman tvennu, sem
ailtaf er aðskilið, þegar greint er
frá magni næringarefna i fóðri,
það er „tréni“ og „öðrum efnum"
(Tréni, sem er torleyst, og „önn-
itr efni“ sem eru það auðleystasta
af kolvetnasamböndunum). Melt-
anleiki þessara efna er miðaður
við það, hvað jórturdýr geta meit
og gildir annað fyrir svín og ali-
fugla. Það er mjög lítið tréni í
komi eða 4% en 18,6% í gras-
mjöli (Samkv. töflum úr Handbó'v
bænda). Gunnar gerir ekki grein-
armun á þessum efnum. Hann
gleymir líka öðru, við kornrækt
fæst hálmur 3—4 tonn af hekt-
ara, af honum þarf 3,5 kg. í FE.
Hálmurinn er trénisríkur, en 2r
samt gott fóður fyrir jórturdýr
(og hann má stórbæta með uút-
un). En ef aðferð G. Bj. er notuð
og meltanlegum næringarefnum
hálmsins bætt við kornið, snýst
samanburðurinn alveg við og korn
ræktin gefur samtals yfir 1000 kg.
meir af meltanlegum næringar-
efnum en grasræktin. Er þá miðað
við sötnu uppskeru og G. Bj. geri.%
sem er lág bæði fyrir gras og
kom, en svo lág fyrir kornið, að
með þeirri uppskeru verður korn-
rækt ekki langlif hér. (Klemenz
á Sámsstööum hefur enda fengið
um 20 tunnur af ha. um langt
árabil af beztu afbrigðunum en
G. Bj. reiknar með 16 tunnum
af ha.).
Þessar „efnafræðilegu stað-
reyndir" sem G. Bj. setur svona
fram eru athyglisverðar fyrir það,
að trénismagnið í fóðrinu, skipt.ir
mismiklu máli eftir því hvaða dýr
um fóðrið er gefið. Jórturdýrum
nýtist vel trénisríkt fóður og er
það jafnvel hollt að vissu marki.
Gerlar í vömb þeirra brjóta trén-
ið og önnur torleyst kolvetni nið-
ur, svo að þau nýtast. Svin og ali-
fuglar hafa enga slíka gerla og
nýta því alls ekki tréni, því meira,
sem er af því í fóðrinu, því minna
iá þau af meltanlegum næringar-
| cfnum, því að magarými þeirra
takmarkar heildarfóðurmagnið.
Samkvæmt bréflegum upplýsing
um frá prófessor Harald Hvidsten
á Ási í Noregi er það þrautreynt,
að -ekki er hægt tneð viðunandi
árangri að nota meira en 6% af
grasmjöli í fóðurblöndur fyrir ali
fugla (svín þyldu eitthvað meirx,
sérstaklega gyltur, sem geta hag-
nýtt gi’as með beit). Samkvæmt
sömu heimildum er efni það, an-
tioxidant, sem G. Bj. nefnir, að
megi nota til að varðveita „fóður-
gildi“ grasmjöls (efnið verndar
larótínið í fóðrinu frá eyðingu
við geymslu) því aðeins hagkvæmt
í notkun, að skortur sé á grasi eða
heyi í fóðri dýranna.
Það er fjarri mér að draga úr
gildi grassins fvrir íslenzkan land
búnað, þvert á móti, það er og
verður um ófyrirsjáanlega framtíð
undiretaða hans. Allra sízt vil ég
lasta innlendu grösin, þau þurfum
við að rækta og kynbæta enn
meir. En því miður er grasmjöl
enn mjög dýrt fóður. Eftir upp-
lýsingum frá Jóhanni Frankssyiú
á Stórólfsvelli, kostar hvert kg.
um kr. 4,50 í framleiðslu. Jóhann
gat þess, að hann sjái leiðir til að
lækka þann kostnað nokkuð. í
helldsölu er grasmjöl nú selt á kr. J
4990 hvert tonn, Ef reiknað rc j
með að þurfi 1,5—1,6 kg. í FE
af grasmjölinu verður framleiðslu
verðið kr. 6,75—7,20 hver FE og
heildsöluverð kr. 7,50—7,98 hver j
FE, hvort tveggja eftir því með
hvaða fóðurgildi er reiknað. Hver
FE í kraftfóðri (fóðurblönduf
kostar nú um Kr. 6,00 hvert kg.
Taða hefur verið seld á 2 kr.
hvert kg. og seljendur verið á-
nægðir með það, þá kostar hver
FE 4 kr. ef um meðaltöðu er að
JÓNAS JÓNSSON
ræða, en minna, ef það er góð súg
þurrkuð taða.
Hér mætti halda áfram að
reikna og bera saman fóðurkostn
að á hvert kg. dilka-, svína-, og
alifuglakjöts, en slíkt hefur tak-
markað gildi, eins og áður hefur
verið bent á.
Aðeins eitt dæmi skal tekið:
Reiknað með fóðutþbí'f (fýltxiiuá«
grísa þarf 5,9 FE til að framleiÖá
eitt kg. af svínakjöti. Ef fóður-
einingin kostar 6 kr., verður fóður
kostnaður á hvert kg af kjöti kr.
35,40. Nú munu fást um 40 kr. fyr-
ir hvert kg ef seljandi sér um slátr
un sjálfur, en 36 kr. ef kaupanrJ-
inn slátrar, það sér hver maður.
að eins og verð á kraftfóðri er
nú, verður enginn ríkur af því
að fá 60 aura fyrir vinnuna og ali
an annan kostnað en fóður, fyrir
hvert kg, er hann framl. af svína-
k.iöti. Þó að hann framleiði 60
tonn á ári, hefði hann aðeins 3o
þúsund kr. afgangs!! þegar aðeins
fóðrið hefur verið greitt. Engi'i
,.skynvæðing“ getur breytt þessu
hlutfalli á milli fóðurverðs og
framleiðslukostnaðar á svínakjöti.
FRÉTTIR UR FL0ANUM
Stjas. Vorsabæ, 16. febrúar.
Hin fádæma veðurblíða að und;
anförnu er eitt helzta umræðu-
efnið manna á meðal um þessar
mundir, 4—8 stiga hiti dag eftir
dag á þorranum — nær klaka-
laus jörð — fjölær blóm í görð-
um og rabbarbari, farin að þokast
upp úr moldinni. — Slíkt er auð-
vitað algjört einsdæmi um þetta
leyti árs.
Skurðgrafa hefur verið að
störfum á vegum Ræktunarsam-
bands Flóa og Skeiða að undan-
förnu og bóndi einn hér í Gaul-
verjabæjarhreppi vann að plæg-
ingu og braut land til garðræktar
í janúarmánuði. Tún eru víða
hvanngræn. — Menn spyrja: —
Er þetta fyrirboði vorsins, eða
er þetta aðeins ábending um það,
að veðrátta á landi voru er óviss,
og þeir, sem eiga allt sitt undir
sól og regnl minnast þess frá s.l.
vetri, að miðsvetrargróðurinn er
varla til framdráttar afkomu árs-
ins hér á norðurhjara veraldar.
En blíðviðri þessa dagana og snjó
lausar samgönguleiðir, gera fólk-
inu hægara um vik að leysa hin
fjölþættu störf hins daglega lífs
— og rýmri tími verður 'til fé-
lags- og fundarstarfa.
í gærkvöldi var hin árlega
hjónaskemmtun í Gaulverjabæjar
hreppi haldin í Félagslundi. Eru
þessar samkomur jafnan fjölsótt-
ar og þykja ómissandi liður í
samkvæmislífi hreppsbúa.
Benedikt Oddsson, bóndi í
Tungu, setti samkomuna, en
Hörður Sigurgrímsson bóndi í
Holti, kynnti dagskrárliði.
Séra Magnús Guðjónsson á Eyr
arbakka, flutti ræðu, Ingibergur
Bjarnason söng einsöng. Sýndur
var leikþáttur og kvikmynd. Að
síðustu var dans. Eins og venju-
lega, hófst samkoman með borð-
haldi og lauk með hópsöng.
Þ. 9. þ.m. var sameiginleg sam-
koma u.m.f. Baldurs, Vöku og
Samhygðar, haldin í Félagslundi.
Framhald a 13 síðu.
BENEDIKT ODDSSON,
núverandi formaður undirbúnings-
nefndar, setur hjónaskemmtun
Gaulverja í Félagslundi.
Margt fleira mætti um þetta
segja, en allt ber að sama brunni.
Það eru engin rök, sem mæla með
því, að við eigum að hafa hér
meira af svínum eða alifuglum
en svo, að rétt sé fullnægt eftir-
spurn eftir afurðum þeirra. Það sr
engin ástæða til að breyta kjöt-
neyzluvenjum hér í þá átt, að
meira sé neytt af þessu kjöti. Að
minnsta kosti ekki fyrr en við get
um ræktað hér allt okkar fóðui-
korn.
Grasmjöl getur verið gott fyr-
ii þessi dýr að vissu marki til að
tryggja fjölbreytni og fjörefni í
fóðrinu. Þegar hægt verður að
framleiða það mun ódýrara en
nú er, verður e t. v. rétt að nota
það, að nokkru magni í fóður-
blöndur handa öðrum dýrum en
fyrr ekki. Annað mál er að koma
upp fóðurbirgðastöðvum með
grasmjöls- og kögglaframleiðslu.
ísland er fyrst og fremst gras-
ræktarland. Nautgripir og sauð-
fé nýta grasið bezt allra dýra
bæði með beit og sem hey til
vetrarfóðurs. En við eigurn enn
margt ólært í grasrækt og um
nýtingu þess. Við þurfum að stór
bæta tegunda- og stofnavalið til
að losna við kal og fá meiri og
ai-vissari uppskeru, læra meira um
hagkvæma áburðarnotkun, t. d.
finna, hvenær þarft eða hagkv. er
að nota áburðarkalk. (Það get-
ur verið alveg eins hagkvæmt að
''WoJta kalk beint éiris bg að blanda
því í kofnunarefnisáburðinn og
þarf þá ekki að sprengja áburð-
arverksmiðjunn í loft upp, eins
og sumir virðast halda, heldur
stækka hana).
Við getum aukið o.g stórbætt
tækni við heyöflun og aðferðir
við verkun heys. Lært betri beit-
arrækt og meðferð beitardýra. —
Þar með fengjum við enn ódýr-
ara fóður. Með kynbótum fáum
við betri gripi til að nýta það o.
s. frv. Þetta og margt fleira er
sú „skynvæðing“ (ekki skynskipt-
ing) sem við þurfum að fá.
Hún kemur fyrst og fremst me3
góðri rannsóknar- og leiðbeining-
arstarfsemi, bæði hagfræðilegri
og búfræðilegri. Og þar mun hinn
„hugsandi vísindafénaður“ í „skrif
stofufjósinu“ „Keldnaholts-
böllinni” (nafngiftir G. Bj.) —
Ic-ggja nokkuð r*f mörkum, og auð
vitað í góðri samvinnu við rann-
sóknarstarfsemina á Hvanneyri og
víðar. Þessar framfarir koma stig
af stigi. Það vei-ður „gráðuþróun"
en engu að síður getur hún verið
ör. eins og síðar verður að vikið.
Þær koma ekki, þó að einn mað-
ur hrópi „hókus pókus“, en þær
Kcma örugglega, ef vel er búið að
rannsókna- og Ieiðbeiningastarf-
seminni og landbúnaðurinn býr við
góðan skilning. Þróunin í land-
búnaðinum verður þá svo ör, að
við höfum hverju sinni nógar
neyzluvörur fyrir innanlandsmark
að, næg hráefni til innlends iðn-
aðar fyrir útflutning, og álitlegan
afgang, sem þjóðfélagslega séð
er hagkvæmt að framleiða og
selja fyrir það verð, sem erlend-
is fæst.
Þetta eru minni dráúmórar eii
martröð Gunnars og Gylfa um
stóriðjubúskap og stórfellda
bændafækkun, sem óumflýjanlega
þýðir landauðn á stórum svæð-
urn.
Jónas Jónsson.
STUDENTAFELAGID
Kaupmannahöfn, 22. febr.
Félag íslenzkra stúdenta í Kaup
mannahöfn lauk starfsemi ársins
1963—1964 með aðalfundi, sem
haldinn var í Biskupakjallaranum
6. febrúar. Tvennar stjórnarkosn-
ingar fóru fram, þar eð starfsár-
inu er skipt í tvö stjórnartímabil.
Stjórn fyrri hluta starfsársins
skipa nú: Almar Grímsson formað
ur, Eysteinn Hafberg, gjaldkeri
og Sigurður Richter ritari. í sept-
emberlok þegar seinnihluti starfs
ársins hefst, sinna eftirtaldir
stjórnarstörfum: Stefán Briem,
formaður, Einar Júlíusson gjald-
keri og Einar Benediktsson rit-
ari. — Fráfarandi formenn félags
ins, Jóhannes Sigvaldason og Ey-
steinn Pétursson ,hafa skýrt frétta
ritara Tímans í Kaupmannahöfn
frá starfsemi liðins árs.
Félagið efndi til hraðskák-
móts 27. marz. Keppendur urðu
9. þar af nokkrir utanfélagsmenn
og skipuðu þeir tvö efstu sætin.
Kvöldvaka var haldin 29. marz. —
Lesið var upp úr nýjum bókum.
Tuborgverksmiðjur skoðaðar 5.
apríl. — Tvímenningskeppni í
bridge fór fram 24. apríl. — Fund-
ur um félagsmál var haldinn 27.
apríl. Ýmis mál voru rædd, þar
á meðal stofnun framkvæmda-
sjóðs Hafnarstúdenta. Kosnir voru
fulltrúar á fund SISE. — Skúli
Möller hafði framsögu á stjórn-
málafundi, er haldinn var 3. maí.
Urðu þar fjörugar umræður. —
i Kvöldvaka var haldin 11. maí. Jón
Helgason las úr Vídalínspostillu
og auk þess nokkrar smásögur. —
í félagi við færeyska stúdenta var
átveizla haldin 1. maí, á borðum
var svið og harðfiskur. Skógar-
ferð var farin 23. júní. Ekið var
um Norður-Sjáland, skoðuð höll-
in í Hilleröd, leikinn handknatt-
leikur í Gilleleje og borðaður
kvöldverður á Gershöj krá. Nýjum
stúdentum var fagnað með sam-
komu 28. sept. Stefán Briem ávarp
aði nýja félagsmenn, drukkin var
bolia og bjór. Stjórnarskipti fóru
nú fram á rússagildi hálfnuðu og
tók Eysteinn Pétursson við bikar
og bjöllu af Jóhannesi Sigvalda-
syni og stýrði fundi til loka. Knatt
spyrnuleikur vai háður við Fær-
eyinga 15. okt. Jafntefli varð eft-
ir allharðan leik 1:1. Fundur var
haldinn 18. okt. Þorvaldur Búason
flutti erindi um fyrsta stúdenta-
Framhald á 13. sfSu.
e
T í M I N kT mlSvikudaalnn 26. febrúar 1964