Forvitin rauð - 01.05.1978, Side 20

zo
Það er orðið mjög algengt á Norðurlöndum
að risafyrirtæki taki að sér að sjá um
ræstingu á vinnustöðum. Þessi verktaka-
fyrirtæki eru öflugust í Svíþjóð og Dan-
mörku. Elst þeirra er danska hreingerninga-
sambandið, (Det Danske Rengöringsselskab)
sem er hluti af alþjóðlega fyrirtækinu ISS.
(International Serviee System A/S).
Árið 1973 var ISS langstærsta fyrirtæki
Danmerkur með 38.239 starfsmenn. ISS rekur
dótturfyrirtæki víða um lönd, flest í
Norður- og Vestur-Evrópu, en líka í Bras-
ilíu og Ástralíu. Eitt þessara dóttur-
fyrirtækja er ASAB í Svíþjóð.
Árið 1973 kom út í Svíþjóð bók sem
heitir:Þú grétir ef þú vissir,(á dönsku:Du
ville græde, hvis du vidste) eftir Marit
Paulsen og Sture Andersen. Aðaluppistaða
bókarinnar eru samtöl við sjö ræstinga-
konur. Þær segja frá því hvernig kjör
þeirra og aðbúnaður versnaði til muna eftir
að ASAB tók að sér hrelngerninguna á vinnu-
stað þeirra. Vinnuálagið jókst gífurlega
og þær geta engan veginn unnið verkið
almennilega á þeim stutta tíma, sem þeim
er ætlaður til þess. Ef þær mótmæla er
þeim sagt að margir séu á biðlista eftir
vinnu.
Allar konurnar eru úr lágstétt. Þær
hættu í skóla strax eftir skyldunámið og
eiga þess ekki kost að mennta sig meira,
þó þær langi til þess.
Við skulum láta viðtal við eina þeirra
tala sínu máli.
33 ára gömul. Á fjögur börn á aldrinum 4 til
12 ára. Hún er fjörug og glaðleg, börnin
virðast óvenjulega opin og málgefin. Þau
eiga bæði hund og kött og mega leika sér í
allri íbúðinni. Móðirin virðist hvorki
þrúguð af lífsgæðakapphlaupinu né hréin-
gerningaræði.
- Maðurinn minn er túramaður. Ég er nauð-
beygð til að vinna úti. Það er eingöngu haagt
að fá vinnu við ræstingar. Það er að segja,
ég geri hreint.
Við lifum af því sem ég get fengið af hans
launum og svo mínum eigin.
Ég vinn fyrir um það bil 850 skr. á mán-
uði. Við getum ekki lifað af því, við eigum
fjögur börn.
Ég hef leitað til hins opinbera, en var
neitað um aðstoð. Þeim fannst við geta
bjargað okkur hjálparlaust.
- Þið hafið enga þörf fyrir aðstoð, sögðu
þeir.
Matarinnkaupin bjargast nokkurn veginn,
en ég get aldrei keypt þau föt, sem börnin
langar í. Ég verð alltaf að leita að því
ódýrasta sem fæst.
Og svo "erfl" ég heil ósköp - guði sé
lof. Og svo verður maður að bæta og gera við
eins' vel og maður getur.
Elsta stelpan er æst í allt eftir nýjustu
tísku - buxur með uppbroti, fína jakka og
þess háttar, en þau litlu eru tiltölulega
ánægð með sitt - ennþá. Seinna verða þau
sjálfsagt erfiðari.