Morgunblaðið - 02.12.1953, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 2. des. 1953
MORGUNbLAÐIÐ
5
Fréttabréf úr Suður-Þingeyjarsýslus
Um 300 kindur fórust í fjurskaðu-
verðinu s.l. huust
1. VETRARDAG — Þegar vetur
heilsar er margs að minnast frá
liðnu sumri, bæði hvað snertir
veðurfar, jarðargróður, aflaföng,
framkvæmdir og atburðarás. ís-
lenzka sumarið er stutt, jafnvel
þótt vel viðri. Er því nauðsyn-
legt fyrir alla góða Islendinga að
færa sem mesta björg í bú yfir
þennan stutta bjargræðistíma, ef
þjóðinni á að vegna vel og henni
á að auðnast að halda sjálfstæði
sínu. Þetta á ekki hvað sízt við
um bændastéttina.
VEÐRÁTTAN
Síðasta sumars mun að sjálf-
sögðu verða minnzt, sem eirts
hins bezta og uppskeru auðugasta
sumars fyrir íslenzkan landbún-
að, sem komið hefur á síðari öld-
um. Vorið var milt svo að aldrei
gerði illviðriskarl fram yfir sauð-
burð. Gróður kom þó ekki
snemma og stafaði það af miklu
leyti af úrkomuleysi, enda kom
varla dropi úr lofti allan sauð-
burðinn, nema helzt inn til dala
og í Mývatnssveit, kom gróður
þar því dálítið fyrr. Gekk sauð-
burður framúrskarandi vel og
voru lambahöld hvar vetna með
ágætum.
Er kom fram í júni gerði gróð-
urtíð svo góða, að jafnvel heyrð-
ist um það talað að grasið sæist
spretta á jörðinni. Sláttur byrj-
aði því hér með fyrra móti eða
um 20. júní, næstum því mánuði
fyrr en sumarið 1952. Um mán-
aðamótin júní-júlí komu nokkrir
óþurrkadagar. Hraktist hey því
nokkuð sums staðar. Hitt var þó
verra, að þessa daga varð hlé á
túnaslætti og taðan spratt úr sér
til stórtjóns á einni viku eða
tveimur. Júlímánuður var að
öðru leyti þurrviðrasamur og
framúrskarandi hagstæður til
heyskapar. Það sama má segja
um ágúst. Hirtust hey eftir hend-
inni, sem kallað er, með ágætri
verkun. I september var enn-
fremur mjög gott tíðarfar, þótt
nokkur úrkomuköst gerði í þeim
mánuði á köflum. Fyrir göngurn-
ar komu ágætir þurkdagar og
hirtu þá bændur upp hey sín
með beztu verkun. Varð hey-
skapur hvarvetna meiri en
nokkru sinni fyrr og gátu bænd-
ur því með ósýnilegri öryggistil-
finningu hugsað til ásetningsins
á komandi hausti. Telja bændur
töðufenginn allt að þriðjungi
meiri eftir sumarið, en sumarið
næsta á undan.
Eins og kunnugt er gerði ó-
vanalegt fjárskaðaveður mánu-
daginn 12. október. Fram að
þeim tíma hafði haustveðráttan
verið hlý. Með stórhríðinni 12.
október má segja að veturinn
hafi tilkynnt komu sína án lít-
illar vægðar. Snjó hlóð niður í
þessari stórhríð. Fé fennti í
hundraða tali. Bændurnir lögðu
nótt við dag til þess að reyna að
bjarga hinu fennta fé og því
sem uppistandandi var, hrakið og
bjargarsnautt í gaddinum. Þeir
vinnudagar voru ekki taldir í
stundum. Fjárskaðar urðu til-
finnanlegir hjá mörgum bændum
einkum í Aðaldal og Reykjadal,
en alls mun hafa týnzt og farizt
um 300 fjár um miðausturhluta
héraðsins. Það var óneitanlega
óyndislegt fyrir þá bændur, sem
hér áttu hlut að máli, að draga
bæði dautt og hálfdautt fé sitt
upp úr fönninni, jafnvel á tún-
unum, að hinu ógleymdu, sem
aldrei fannst, en kvaldist til
dauða undir fannbreiðunum.
Flestir telja þetta fjárskaða-
veður illvígast sinnar tegundar,
sem komið hefur síðan um alda-
mót. Var það mikið ólán að bænd
ur skyldú ekki sýna þá fyrir-
hyggju, að smala fé sínu sunnu-
daginn fyrir hríðina. Máltækið
segir: „Til þess eru vítin að var-
ast þau“. Er nú vonandi að iessi
dýrkeypta áminning verði bænd-
FyrirkomuSag knait-
spyrniamóta stórbætt
6off sumar. Niki! uppskera garðávaxta. 1100
laxar veiddus! á sföng. Fjögur nýbýli. 40 heimili FilHSH félög YÍlja bjóðð CíL liðlilíl hellH.
í Aðaldai fá rafmagn. Nýja Laxárvirkjunin
um til varnaðar eftirleiðis, er
hausta tekur og veður gerast vá-
lynd.
UPPSKERA
GARBÁVAXTA
Kartöfluuppskeran var alls
staðar mjög góð, en sölukartöfl-
ur eru litið ræktaðar hér nema
á Svalbarðsströnd. Þar var upp-
skeran geysimikil, eða allt að
7—8 þúsurtd tunnur. Gulrófna-
uppskeran var einnig afbragðs
góð þar sem til þeirra vár sáð,
en vegna kálflugu hefur lítið
verið ræktað af þeim undanfarið.
í sumar bgr lítið á kálflugum í
nýjum görðum.
Gróðurhúsaræktun var enn-
fremur ágæt í sumar og berja-
spretta með allra mesta móti, en
húsmæðurnar notfæra sér þá
uppskeru í vaxandi mæli til ó-
metanlegs gagns fyrir heimilin.
LAX- OG SILUNGSVEIÐI
I sumar veiddust um 1100 lax-
ar í Laxá ár því svæði, sem ein-
ungis er veitt með stöng, er það
svipað veiðimagn og í fyrra. —
Virðist laxinn vaxa í ánni ár frá
ári, enda er áin alfriðuð frá 1.
september, a.m.k. á því svæði er
félagsskapur hefur verið mynd-
aður um veiðina.
Telja veiðimenn að veiðin í
sumar hefði getað orðið miklu
meiri en raun varð á hefði viðr-
að betur fyrir stangaveiði.
Netaveiði í Mývatni var góð í
sumar, en ádráttarveiði fremur
lítil. Ekki liggja fyrir skýrslur
um veiðimagnið í Mývatni hin
einkum fyrir Bárðdælinga, sem
hafa átt við mikla samgönguörð-
ugleika að etja vegna Skjálfanda-
fljóts.
AÐALFUNDUR Knattspyrnu-
ráðs Reykjavikur var haldinn
miðvikudaginn 19. þ. m. í Félags-
heimili Knattspyrnufél. Fram.
Fundinn sátu 25 fulltrúar
þeirra fimm knattspyrnufélaga,
Lokið er við sandgræðslugirð- sem aðild eiga að ráðinu og enn
fremur full’trúar nökkurra heild
arsamtaka íþróttahreyfingarinn-
ar. —
Fundarstjóri var kjörinn Fri-
mann Helgason og fundarritari
Kristján Friðsteinsson.
Fráfarandi formaður Ólafur
Jónsson flutti skýrslu ráðsins
fyrir s. 1. starfsár. Hafði Knatt-
inguna í norðurhluta Aðaldals-
hrauns, sem byrjað var á í fyrra-
sumar, en eins og kunnugt er,
hefur sandblásturinn innan frá
Skjálfanda farið stöðugt vax-
andi undanfarin ár. Er þetta því
þýðingarmikil öryggisráðstöfun
fyrir hinn íjölbreytta og fagra
gróður Aðaldalshrauns. , ,. , ,
Fyrrihluta sumars var lokið spyrnuraðið haldið 57 fundi a ar-
tengingu á rafveitu þeirri um “u- A starfsannuihélt raðið 1000.
a* i j * ' fund sinn, en það er stofnað 29.
Aoaldal, sem byriað var a sum- , , , oc ,
, . mai 1919, og verður þvi 35 ara
arið 1952. Hafa þa 40 bændur í næsta Vor
sveitinni fengið rafmagn frá Lax j gaký°slu gimii t fdrmaður
arvirkjumnm, en eftir er að leiða þess> gð ráðinu hefðu þorizt um_
rafmagn til 16 heimila, sem ekki góknir fr- félögunum Fram> Vík-
hafa rafmagn. Þau þægindi, sem ing og Þrótti um að fa að bjóða
rafmagnið færir sveitaheimilun- hingað erlendum knattspyrnu-
um eru svo mikils virði, að sum- hðum n. k. sumar. Kn.fél. Valur
ar húsmæður telja sig geta spar- hafði einnig sótt um heimild til
að fullkomna eldhússtúlku við að bjóða hingað knattspyrnu-
húsverkin. Er það sameiginlegt mönnum frá Þýzkalandi úr 2.
áhugamál allra þeirra, sem hafa aldursflokki og loks hefði íþrótta
fengið þessi dásamlegu þægindi, bandalag Akraness óskað þess að
að sem allra flestir landsmenn mega láta keppa a. m. k. 3 leiki
geti öðlast þau og það sem fyrst. hér í Reykjavík við þýzkt lið,
í allt sumar hefur verið unnið sem Akurnesingar hafa í hyggju
við nýju Laxárvirkjunina. — Er að bjóðá hingað næsta sumar.
bygging þessa mesta mannvirkis Engin þessara mála eru full
í héraðinu nú lokið að fullu eða afgreidd ennþá, en eru nú í at-
því sem næst. Við Mývatnsósa er hugun hjá Knattspyrnuráðinu og
þó eftir að vinna enn allmikið til Knattspyrnusambandi íslands.
þess að tryggja virkjuninni meira Þess má geta, að ef úr heim
og öruggara vatnsmagn að vetr-
inum. Hafa Rafmagnsveitur rík- '
isins unnið að því í sumar og
haust, að gera nýjan farveg úr
Mývatni hjá Geirastöðum með
síðari ár, en meðan skýrslur! þetta fyrir auSum' Er ^etta all‘ .
mikil og kostnaðarsöm fram-
kvæmd. j
Vígsla nýju Lavárvirkjunarinn
ar fór fram með opinberri athöfn
í þessum mánuði, en þá var raf-
straum Jileypt á nýju háspennu-
linuna til Akureyrar í fyrsta
skipti. I
Við athöfnina voru samartkomn
ir allmargir bóðsgestir og opin- .
berir fulltrúar. Vakti það nokkra
athygli Þingeyinga, að í hópi gest
anna skyldi hvorki fyrirfinnast
bóndi né verkamaður og ekki '
einu sinni þeir verkamenn, sem
höfðu unnið við virkjunina frá
því fyrsta. Var þarna um að ræða
lokaða vígsluhátíð hinna útvöldu
gagnstætt því, sem tíðkast hefur
t.d. hjá vegamálastjórninni við
brúarvígslur. Ekki var laust við
að brosað væri að þessu fyrir-
komulagi, en hjá öðrum kom sú
skoðun fram, að vígsluathöfnin
væri spegilmynd þeirrar stefnu í
raforkumálum þjóðarinnar, sem
fram undir þetta hefur verið
ríkjandi — að flytja orku feg-
urstu fallvatnanna fram hjá blóm
legum landbúnaðarbyggðum til
sjávarsíðunnar í stað þess að
dreifa henni réttlátlega milli
sveita og bæja, eins og vera ber.
Hvað, sem þessari skoðun líður
skiptir hitt höfuð máli, að upp er
risinn veglegur ljós- og orkugjafi
á bökkum Laxár, sem vonir
standa til að á allra næstu árum
eigi eftir að tendra nýtt ijós og
nýjan yl meðal fjöldans um nær-
liggjandi héruð, sem skortir
hvort tveggja mjög tilfinnanlega
í dag.
H. G.
sókn Knattspyrnufél. Vals verð-
ur, er það í fyrsta sinn sem
drengjaflokkur erlendra knatt-
spyrnumanna kemur hirtgað tit
lands.
Fráfarandi varaform. Sveinn.
Zoéga flutti skýrslu yfir linátt-
spyrnumótin s. 1. sumar. Sam-
kvæmt þeirri skýrslu fóru franv
á vegum ráðsins 20 knattspyrnu-
mót í hinum ýmsu aldursflokk-
um og var leikjafjöldi mótanna
163. Knattspyrnufélögin efndu.
auk þess til ýmissa annarra leikja
sem samtals urðu 51.
Þannig hefur leikjafjöldi knatt
spyrnufélaganna í Reykjavík á
s. 1. sumri verið 216, en það jafn-
gildir því, að u. þ. b. 1,5 leikui-
hafi farið fram hvern einasta«
dag frá 1 maí til 1. okt.
Eitt aðalmálið sem lá fyrir
fundinum voru tillögur um fyrir-
komulag knattspyrnumótannA
hér í Reykjavík. Er þar unv
mjög ýtarlegar tillögur að ræða,
sem fela í sér mjög verulegai-
breytingar "a mótafyrirkomulag-
inu frá því sem verið hefur.
Ekki vannst timi til að ljúka af-
greiðslu þess máls sem og nokk-
urra annarra, en þeim var vísað
til nefnda, og verða væntanlega
afgreidd endanlega á framhalds-
aðalfundi ráðsins, sem verður*
haldinn 3. des. n. k. í Félags-
heimili KR.
I stjórn ráðsins voru kjörnir:
Sigurður Magnússon fulltr. Fram,
form., Haraldur Gíslason, KR,
Sveinn Zoéga Val, Gunnlaugiu*
Lárusson Víking og Kristviiv
Kristinsson Þrótti.
voru haldnar yfir ársveiði Mý-
vetninga, veiddust í góðum árum
allt að 100,000 silungar, en það
jafngildir 70—80 tonnum af nýj-
um silungi. Hvort heildarveiðin
í Mývatni er eins mikil nú skal
ósagt látið, en vissulega er sil-
ungsveiðin Mývetningum dýr-
mæt tekjulind.
FRAMKVÆMDIR
Ræktunar- og byggingarfram-
kvæmdir hafa verið heldur minni
en undanfarin ár og sömuleiðis
misjafnari samkvæmt umsögn1
héraðsráðunauts búnaðarsam-
bandsins, Skafta Benediktssonar
í Garði, en nákvæm skýrsla ligg-
ur ekki fyrir um þessi atriði enn
þá.
Tvö ibúðarhús eru í smiðum og
auk þess 4 nýbýlahús. I?ru þessi
nýbýli öll reist með skiptingu
sjálfseignajarða. Þorbergur Krist
jánsson stofnar eitt nýbýlið í
Klambraseli, Reynir Kjartansson
annað í Miðhvammi, Sigurbjörn
Kristjánsson þriðja á Finnstöðum
og Stefán Þ. Jónsson það fjórða
í Onólfsstaðalandi. Virðist stofn-
un nýbýla með skiptingu jarða
vera vinsælt i Þingeyjarsýslu
enn sem fyrr og það fyrirkomu-
lag meira í samræmi við lífs-
skoðun og sjálfsbjargarviðleitni
íslendinga, en leiguliðabúskapur
í hinum nýju nýbýlahverfum.
OPINBERAR
FRAMKVÆMDIR
I sumar var hafinn undirbún-
ingur að nýrri brúarsmíð á
Skjálfandafljót hjá Stóruvöllum
í Bárðardal. Er búið að ganga
frá brúarstöplunum báðum, en
sjálf brúarsmíðin á að fara fram
næsta sumar. Verður þetta mikið
mannvirki og mjög nauðsynleg
og þýðingarmikil framkvæmd,
Ensku knuttspyrnun
BEZT AÐ AUGLtSA
í MORGUISBLAÐmU
A LAUGARDAG urðu úrslit í 1.
deild:
Arsenal 2 — Newcastle 1
Aston Villa 2 — Charlton 1
Blackpool 0 — Bölton 0
Cardiff 3 — Liverpool 1
Chelsea 1 — Preston 0
Huddersfield 3 — Burnley 1
Manch. City 2 — WBA 3
Portsmouth 1 — Manch. Utd 1
Sheff. Utd 5 — Tottenham 2
Sunderland 0 — Middlesbro 2
Wolves 4 — Sheffield W. 1
Eftir útreið þá, sem enska
landsliðið hlaut á miðvikudag í
landsleiknum gegn hinum snjöllu
Ungverjum, snerist athygli knatt
spyrnuunnenda í Englandi um
helgina að yngri kynslóðinni í
liðum lígukeppninnar, sem i
framtíðinni á að endurvekja orð-
stí þjóðaríþróttar Englendinga.
Framkvæmdastjóri með hinn
rétta efnivið er Matt Busby hjá
Manchester United, sem í leikn-
um gegn Portsmouth tefldi fram
8 leikmönnum yngri en 21 árs,
og hann hefur alið upp frá ferm-
ingaraldri. Liðið var 1-0 undir í
hléi, en jafnaði og ótti allan síð-
ari hálfleikinn og sýndi ágætan
leik.
WBA og Úlfarnir, félögin frá
hinum sótugu Miðlöndum, ráða
áfram ferðinni í I. deild. WBA
hlaut 7. sigur sinn að heiman í
vetur á kostnað Manchester City,
og Úlfarnir halda áfram 100%
árangri á heimavelli með sigrin-
um yfir Sheff. Wed. Úlfarnir
hafa ekki tapað í síðustu 17 leikj-
um. Blackpool og Bolton hittust
síðast á Wembley í vor, og sá
fundur var einn tvisýnasti og eft-
irminnilegasti úrslitaleikur bik-
arkeppninnar, sem menn minn-
ast. Nú gat hvorugt liðanna skor-
að, enda þótt Blackpool tefldi
fram 10 af þeim leikmönnum,
sem sigruðu í vor með 4-3.
Arsenal var fyrir 3 mánuðunx
í neðsta sæti, en er nú komið upp
i 7. með 9 sigra í síðustu 12 leikj-
um. 62.000 su það sigra Newcastle*
sem þó átti % ieiksins. Milbum
skoraði fyrir Newcastle eftir hálf
tíma, en Holton jafnaði þegar 2
min. voru af síðari hálfleik, og
sigurmarkið kom 20 mín. siðar.
Óvæntustu úrslitin voru siguf
Middlesbro í Sunderland, sem nú
er eftir hálft leiktímabilið enn á
botninum þrátt fyrir dýrasta li'ð
keppninnar, en neðstu 2 liðin eru.
jafnframt elztu iið I. deiidar,
Sunderland hefur leikið þar sanu
fleytt í 63 ár, en Liverpool í 47.
(Reuter).
Staðan er nú í I. deild:
L U J T Mörk St_
WBA 20 15 2 3 56-25 32
Wolves 20 13 5 2 51-27 31
Huddersfld 20 12 3 5 38-21 27
Burnley 20 12 0 8 38-37 2A
Bolton 19 8 7 4 37-28 23
Blackpool 19 9 4 6 35-30 22
Arsenal 20 9 4 7 41-37 22
Charlton 20 10 1 9 43-39 21
Manch. Utd 20 6 9 5 31-27 21
Cardiff 20 8 5 7 25-35 21
Aston Villa 19 9 l' 9 33-34 1!>
Pre’ston 20 9 1 10 48-30 19*
Tottenham 20 9 1 10 32-35 1!>
Sheff Wedn 21 8 3 10 36-47 1!>
Newcastle 20 5 6 9 31-38 16
Chelsea 20 6 4 10 33-45 ltk
Manch City 20 5 5 10 24-39 1»
Sheff. Utd 19 6 3 10 31-40 15
Poi tsmouth 20 4 6 10 38-51 14
Middlesbro 20 5 4 11 30-46 14
Sunderland 19 5 3 11 39-50 13
Liverpool 20 4 5 11 36-49 13
Framh. á bla. 12, ,