Morgunblaðið - 27.04.1955, Side 1
16 síður
42. árgangu*
93. tbl. — Miðvikudagur 27. apríl 1955
Prentsmiðja Morgunblaðsim
U
Austuiísk
luusn fyrii
Þýzkulund...
BONN, 26. apríl: — Á næstunni
Kyggjast vestur-þýzkir jafnaðar-
menn gera dr. Adenauer frekari
grein fyrir afstöðu sinni til end-
Urhervæðmgar V.-Þýzkalands og
sameiningar A- og V-Þýzkalands.
Formaður jafnaðarmannaflokks-
ins, Eric Ollenhauer, mun gera
Adenauer grein fyrir þeim áform
um, er jafnaðarmenn vilja láta
fram fylgja til að koma í kring
sameiningu A.'- og V.-Þýzka-
lands. Ollcnhauer mun einnig
gera frjáisum demókrötum og
flóttamannaflokknum grein fyrir
þessum titlögum sínum, en báð-
ir þessar flokkar auk þýzka
fiokksms eru í samsteypustjórn
Adenauers.
■ Tillögur Ollenhauers fjalla uin
eins konar „austurríka lausn“
fyrir Þýzkaland, þ. e. Þjóðverjar
eiga fyrst og fremst að stefna
að því, að vera hlutlausir og leyfa
engum erlendum herjum setu á
þýzkri grund. Reuter—NTB
lilakksvíkurbúar fá úrslifakosti
-<$>
95 pr. Klakksvíkurbúa —
fylgismenn Halvorsens
Ráéstjómin vill gera
VesturvelÉnnm til §eis
• MOSKVU, 26. apríl: — Ráð-
stjórnin sam.þykkti í dag tillögu
Vesturveldanna um, að sendiherr
ar fjórveldanna komi saman til
fundar í Vínarborg 2. mai til að
undirbúa fvrirhugaða ráðstefnu
utanríkisráðherra fjórveldanna,
er fjalla á um friðarsamninga
við Austurríki.
• í orðsendingu sinni sagði Ráð
stjórnin, að hún áliti fund sendi-
herranna ekki nauðsynl. en hins-
vegar sé sjállfsagt, að verða við
óskum Vesturveldanna í þessu
efni.
• Undirbúningurinn að fjór-
veldaráðstefnunni hefir gengið
slétt og fellt, og sendiherraráð-
stefnan mvm vafalaust flýta fyrir
undirbúningnum. Er nú gert ráM
fyrir, að utanríkisráðherrarnir
geti komið saman í Vínarborg
um miðjan maí til að undirrita
friðarsamningana.
Einkaskeyti til Mbl.
frá Klakksvík.
IGÆR barst skeyti frá J.
Fischer-Heinesen, hafnar-
verði í Klakksvík, sem er einn
af áköfustu fylgismönnum
Olafs Halvorsens, læknis, og
einn helzti forustumaður
Klakksvíkurbúa í læknadeil-
unni. Dönsk blöð telja Heine-
sen mjög fjandsamiegan yfir-
ráðum Dana á Færeyjum,
enda mun hann óspart hafa
látið það álit sitt i ljós bæði
fyrr og síðar. Fyrir nokkrum
árum síðan var Heinesen
kennari við sjómannaskólann
í Marstal í Danmörku og fór
þá ekkert í launkofa með
andúð sína á danskri stjórn
yfir Færeyjum. Heinesen gait
þess, þannig að hann var snið-
genginn við veitingu embættis,
er féll öðrum Færeyingi í
skaut. Segja dönsk blöð frá
því, að hann þykist eiga Dön-
um grátt að gjalda.
Segir Heinesen í skeyti
sínu, að meiri hluti íbúanna
hafi ótvírætt látið í ljósi ósk
um, að Olaf Halvorsen dveld-
ist áfram sem sjúkrahúslæknir
í Klakksvík. Undirskriftasöfn-
un fór fram og 95% íbúanna
reyndust fylgismenn Halvor-
sens.
„Yfirvöldin vildu ekki
verða við þessari ósk, en
Klakksvíkurbúar hafa til
þessa snúizt harðlega gegn
hverri tilraun af hálfu yfir-
valdanna tii að flytja lækninn
á brott. Klakksvíkurbúar hafa
engu ofbeldi beitt, en þumb-
ast við.
Þar sem danska stiórnin
hefir nú gripið til þess ráðs að
senda rúmlega 130 vopnaða
lögreglumenn til Færeyja,
hafa íbúarnir séð sitt óvænna,
leitað uppi og hreinsað rifl-
ana — nokkrir þessara rifla
Heinesen — „Klakksvíkurbúar
þumbast við“.
voru notaðir gegn Þjóðverjum
í Danmörku.
Höfnin í Klakksvík er lok-
uð, og íbúarnir styrktu enn
betur varnir sínar, er þær
fregnir bárust, að danska lög-
regluliðið hefði beðið um auk-
inn liðsstyrk frá Danmörku.
Klakksvíkurbúar vona samt
sem áður, að lögreglumenn-
irnir um borð í „Parkeston“
verði sendir heim en ekki
látnir skakka leikinn.-
Klakksvíkurbúum hafa bor
izt samúðarskeyti frá ýmsum
löndum, þar á meðal nokkur
frá íslandi“.
Rætt um kuuphækkunir og stoín-
un utvinnuleysislryggingosjóðs
Samnmgaviðræður dag og nólt
IFYRRINÓTT stóð sáttafundur aðila í vinnudeilunni yfir fram
til kl. 5. í gærdag hófst fundur aftur kl. 2 e. h. Stóð hann allan
daginn og var gert ráð fyrir að honum myndi ekki lokið fyrr
en undir morgun.
«>-
KAUPHÆKKUNARTILBOÐ
Á 2. DEGI VERKFALLSINS
Kommúnistablaðið heldur
þeirri blekkingu enn fram í gær,
að ekkert tilboð hafi borizt frá
vinnuveitendum síðan verkfallið
hófst. Sannleikurinn í málinu er
hinsvegar sá, að á 2. degi verk-
fallsins var boðin fram 7% kjara-
bót til Dagsbrúnarmanna.
En því tilboði var hafnað.
ATVINNTJLEYSIS-
TRYGGINGAR
Síðan hefur verið rætt um
nokkuð meiri kauphækkun og
auk þess stofnun atvinnuieys-
væri upp af framlögum frá
vinnuveitertdum, ríkissjóði og
bæjar- og sveitarfélögum.
Það er því vísvitandi biekk-
ing, þegar kommúnistablaðið
staglast á því dag eftir dag,
að engin tilboð um breyting-
ar á samningum hafi komið
fram af hálfu vinnuveitenda.
Síðustu fréttir:
Það lá í loftinu, í Alþingis-
húsinu í gærkvöldi, þar sem
samningaviðræður fara fram,
komin á þær. Ekki vildu þó
fulltrúar deiluaðila eða sátta-
nefndin láta hafa neitt ákveðið
eftir sér á því stigi málsins,
um hvort líkur væru fyrir
samkomulagi í dag eða á morg
un. En á ýmsum sólarmerkj-
um mátti ráða, að vonir um
skjótar sættir hefðu glæðst
verulega.
Frystthúsln ekk:
Beiting lögregluvalds myndi ieiba til
„skelfilegustu blódsúthellinga i sögu
Danmerkur á þessari öld."
ÞÓRSHÖFN, 26. apríl. — Einkaskeyti frá Reuter.
ID A G setti landsstjórnin í Færeyjum íbúum litla fiskiþorps-
ins, Klakksvíkur, úrslitakosti. Voru þeim sett þau skilyrði, að
sjúkrahúslæknirinn, Olaf Halvorsen, léti af störfum fyrir kl. 20
í kvöld (færeyskur tími). Vildu Klakksvíkurbúar ekki sæta þess-
um úrslitakostum, myndi landsstjórnin grípa til þess örþrifaráðs
að setja danska lögregluliðið á land í Klakksvík. Eins og áður
hefir verið skýrt frá voru 130 danskir lögregluþjónar sendir til
í’æreyja að beiðni landsstjórnarjnnar „til að halda uppi lögutn
og koma á reglu í Klakksvík.“
í dag höfðu fulltrúar bæjarstjórnarinnar í Klakksvík og
færeyska landsstjórnin setið á tveim samningafundum, en ekk-
ert hafði gengið saman með þeim. Landsstjórnin kvaðst mundu
beita lögregluvaldi, ef Klakksvíkurbúar féllust ekki á, að tveir
læknar frá Kaupmannahöfn tækju við störfum Halvorsens.
• • • •
Samtök verkalýðsfélaganna í
Þórshöfn lögðu fyrir landsstjórn-
ina málamiðlunartillögu um, að
málið yrði lagt í gerð. Skyldi
gerðardómurinn skipaður þrem
mönnum, Norðmanni, Svía og ís-
lendingi. — Óstaðfestar fregnir
herma, að landsstjórnin hafi ekki
lagt málamiðlunartillögu þessa
fyrir sáttafundina.
í einkaskeyti frá fréttarit-
ara Mbl. í Kaupmannahöfn
segir, að færeyski Iögþingsmað
urinn Peter Mohr Dam, hafi
látið svo ummælt, að færu
samningaumleitanirnar út um
þúfur og lögregluvaldi yrði
beitt, myndi það tvímælalaust
leiða til „skelfilegustu blóðs-
úthellinga í sögu Danmerkur
á þessari öld“.
„Ástandið er alvarlegra en
menn almennt gera sér grein fyr-
ir. íbúar Klakksvíkur hafa undir
höndum bæði sprengiefni og skot
vopn. Þeir munu beita hvort-
tveggja, ef þörf krefur. Þeir hafa
vígbúizt gegn dönsku lögreglu-
mönnunum í fullri alvöru“, sagði
færeyski lögþingsmaðurinn.
• • • ©
Klakksvíkurbúar halda stöð
ugt áfram viðbúnaði sínum.
Hafa þeir nú lagt þrem ónot-
hæfum togurum síbyrt fvrir
innsiglinguna til Klakksvíkur
og komið fyrir auknu sprengju
magni í Pollinum (firðinum,
Framh. á bls. 12
eru Ijós segir Olafur Thors
Ósœmandi tyrir oddvitann að halda
átram að berja höfðinu við stein
OLAFUR THORS forsætisráðherra benti á það í ræðu sinni 1
Efri deild Alþingis í gær, að það væri tæplega sæmandi þegar
vilji íbúanna í Kópavogshreppi liggur jafn augljóst fyrir og nú
er raun á, að sjálfur oddviti þessa sama hrepps væri að berjast
gegn vilja fólksins með oddi og egg.
EKKI kom í gær til hins boðaða
samúðarverkfalls vélgæzlumanna
í hraðfrystihúsunum hér í Revkja
vík. Var verkfallinu á síðustu
stundu frestað um einn sólar-
hring. Nokkur óvissa ríkti um
það í gærkvöldi hvað viðtæki í
istryggingasjóðs, sem byggðuc að veruleg hreyfing væri núdag.
AÐALATRIÐI MALSINS
Ólafur flutti þessa ræðu, er
Kópavogsfrumvarpið var tekið
til fyrstu umræðu í Efri deild.
Fylgdi hann því úr hlaði með
öruggri framsöguræðu, þar sem
hann dró upp skýra mynd af
kjarna málsins.
-4- En aðalatriðin eru að yfir-
gnæfandi meirihluti Kópa-
ýf vogsbúa hafa óskað eftir
+ kaupstaðarréttindum. Þe>ía
4r hafa þeir gert, vegna þess
þf að íbúafjöldinn er orðinn það
mikill í hreppnum, að það er
ekki framkvæmanlegt svo
ic nokkur mynd sé á, að stjórna
ýr honum eins og venjulegu
+ hreppsfélagi.
VILJI YFIRGNÆFANDI
MEIRIHLUTA
Um stofnun kaupstaðarréttinda
hafa Alþingi borizt 822 áskoranir.
En meirihluti hreppsnefndar,
sem hefur verið andvígur málinu,
lét efna til kosninga, að því er
hann sagði, til að ganga frekar
úr skugga um vilja íbúanna. Þar
varð niðurstaðan sú, að aðeins
494 voru andvígir stofnun kaup-
staðar. Svo að staðreyndirnar
liggja ljóst fyrir. Yfirgnæfandi
meirihluti íbúanna vill að þetta
mál nái fram að ganga.
EKKI SÆMANDI
FYRIR ODDVITA
Síðan mælti Ólafur Thors
nokkur orð viðvíkjandi fram-
komu andstæðinga frumvarpsins.
Síðasta verk þeirra væri þó hið
versta, að enda þótt kosning,
sem þeir efndu sjálfir til, hefði
sýnt vilja fólksins, svo að ekki
verði um villzt, þá halda þeir
áfram að berja höfðinu við stein-
inn og þráast enn við að hlýta
þeim yilja.
Kvað forsætisráðherra það
ekki sæmandi, að sjálfur odd-
viti hreppsins virti svo alger-
lega að vettugi vilja íbúanna.
Á eftir ræðu Ólafs Thors,
flutti Finnbogi R. Valdimarsson
óstutta ræðu. Kom það eitt aðal-
lega fram, sem grunað var, að
hann hélt áfram að berja höfð-
inu við steininn.