Morgunblaðið - 05.03.1957, Qupperneq 6

6
MORCVNBlAÐIÐ
Þriðjudagur 5. marz 1957
Heilsumerki
í Hollywood
4Ð MARGRA áliti var Holly-
wood og bandarískur kvikmynda-
iðnaður dauðans matur, eftir að
sjónvarpið kom til sögunnar í
Bandaríkjunum, Sú varð þó ekki
raunin, þótt á ýmsu ylti. Síðast-
liðin tvö ár hefur framleiðsla
kvikmynda dregizt mjög saman,
og árið sem leið voru einungis
gerðar 334 myndir í Hollywood,
sem er helmingi lægri tala en
áður var oft á tíðum. Framleið-
endur sáu fram á, að einungis
eitt ráð mundi duga þeirra stétt:
Að gera færri en betri myndir en
fyrr. Er nú svo komið, að orðið
Hollywood, sem áður nægði eitt
til þess að fæla burt leitandi
kvikmyndahúsgesti, lætur nú vel
í eyrum.
Af myndum þeim, sem gerðar
voru í Bandaríkjunum í fyrra, eru
fleiri umtals verðar, en taldar
verði á fingrum beggja hana. Það
er heilsumerkið. f Þeim fríða
flokki eru m.a. „Tehúsið“, „Bus
Stop“, „Kringum jörðina á 80
dögum“, „The Rainmaker“, „Lífs-
þorsti“, „Moby Dick“ og „Baby
Doll“, sem hér verður gerð að
umtalsefni.
KARDÍNÁLINN OG
„BABY DOLL,"
Enda þótt f lestum finnist mynd
þessi hin ágætasta, hefur hún ef
til vill hlotið meiri athygli og
umtal en efni stóðu til. Er þar
fyrir að þakka hinum siðvanda
föður, Francis Kardínála Spell-
man, sem er andlegur leiðtogi
rómversk-kaþólskra manna í
Bandaríkjunum og arbiter ele-
gantiarum — smekkdómari. Er
xnyndin var frumsýnd í New
York í desember í vetur, lagði
hann út af myndinni í stólræðu í
St. Patricks kirkjunni í New York
„ij.i by Doll“ (Carroll Baker)
í síiganum.
og úrskurðaði hana syndsamlega
og contemnenda, hvar fyrir limir
hinnar rómversku kirkju mættu
ekki skoða myndina, að viðlagðri
bölvun. Með því var myndinni
tryggð sigurganga, sem enn er
ekki lokið.
MAÐUR AÐ NAFNI
ELIA KAZAN
Elia Kazan er nafn, sem vert
er að leggja á minnið. Ekki fyrir
þá sök eina, að hann er leik-
stjóri og framleiðandi „Baby
Doll“. Komið hefur hann allmikið
við sögu kvikmyndanna, einkum
hin síðari ár. Kazan var kunnur
leikhúsmaður í New York, löngu
áður en hann gekk kvikmynda-
gyðjunni á hönd. Var hann með-
al annars frumkrafturinn í leik-
húsi því í New York, er „The
Actors Studió“ heitir á tungu
Bandaríkjamanna, en Leikhús
leikaranna á okkar tungu. ,Klakti‘
hann þar mörgum leikurum, er
síðar urðu frægir, eins og Shelley
Winters og Marlon Brando.
Árið 1944 gerði Kazan fyrstu
mynd sína: „Það vex tré í Brook-
„Baby Doll“ í New York.
★ ★★★★★★★★
★ BRENNIPUNKTAR ★
Fjórar f jölsóttustu mynd-
★ ir Stjörnubíós í fyrra
voru: „Á eyrinni“ (16
■Á þús.), „Síðasta brúin“, >
„Heiða“ og „Stigamaður-
★ inn“ (O, Cangaceiro) ... >■
Draumgyðjan mín er f jöl
★ sóttasta mynd bíósins frá >
upphafi (yfir 20 þús. gest
★ ir). . . það er sagt að leig- >
an á Rock around the
> Clock sé um 30 þús ísl kr. >
. . . Forstjóri Stjörnubíós
★ segir mér að helztu mynd >
ir, sem sýndar verði þar
★ á næstunni, heiti „Phifft“ >
(Kim Novak).......Les
★ Orgueilleux“ (Michéle >
Morgan) . . . „Kvenna-
> fangelsið“ (Ida Lupino) >
. . . og svo náttúrlega
> „Regn“ . . . Þrátt fyrir >
nýja yfirfærslugjaldið, er
> ekki talið að bíómiðar >
hækki í verði, a. m. k.
> ekki fyrst um sinn ... >
íslenzka kvikmyndin
> Gilitrutt er ágætlega >
sótt, og krakkar segja
★ mér „að hún sé voða haz- >
ar, VÆ!“ . . . Sviðleikar-
> inn, sjónvarpsleikarinn >
og „flugfreyrinn“, Gunn-
> ar Eyjólfsson mun vænt- >
anlegur til Islands innan
> skamms ... >
★ ★★★★★★★★
lyn“. Ætíð hefur hann komið ár
sinni svo fyrir borð, að hann hef-
ur ráðið nokkru sjálfur um efn-
isval og gerð mynda sinna, og
þykja það tíðindi. Myndir hans
bera það og með sér, að hann er
lítill taglhnýtingur. Það er al-
manna rómur að hann sé glúrn-
astur allra yngri leikstjóra
bandarískra um þessar mundir.
Alþjóðlega athygli ávann hann
sér með mýndunum „Viva Zap-
ata“ (1952, „A streetear named
Desire“ (1951) og „On the Water-
front“ (1954). Aðalsmerki leik-
stjórnar hans er náttúran fyrir
hinum óbreytta borgara og vanda
málum hans, sem lifir sama leið-
inlega lífinu og við allir hinir.
Myndsköpun hans er nýstárleg
og frumleg með þrauthugsaðri
víxlverkan fjarmynda og djarfra
nærmynda. Leikhúsreynslu sinni
á hann það að þakka, að
hann spillir ekki leikritunum
sjálfum við kvikmyndunina. Elia
Kazan er nafn, sem er vert að
leggja á minnið.
. . . OG ANNAR AÐ NAFNI
TENNESSEE WILLIAMS
„Baby Doll“ er fjórða leikrit
Tennessee Williams, sem hefur
verið kvikmyndað. fslenzkum
leikhúsgestum eru a.m.k. kunnar
tvær þessarra mýnda „The Glass
Menagerie" og „The Rose Tattoo".
„Baby Doll“ gerist í Suðurríkj-
um Bandaríkjanna og í stuttu
máli fjallar leikritið og myndin
um lífsrotnun tveggja mannvera,
sem að nafninu til eru gift, en í
raunveruleikanum ósamstæð rek-
öld. „Baby Doll“ er barnaleg
dreymandi kona, sem gifzt hefur
miklu eldri manni. Henni hrýs
hugur við hjónasænginni, en hef-
ur þó lofað plantekrueigandan-
um, bónda sínum að ganga í eina
sæng með honum, þann dag er
hún nær tvítugsaldri. Hvernig
svo fer er bíógestum sjálfum eft-
irlátið að sjá, þá er myndin verð-
ur sýnd hér. — Gagnrýnendur
eru samdóma um, að Kazan hafi
tekizt meistaralega að varpa ljósi
á árekstra hjónanna, og yfir
myndinni hvílir að sögn seiðandi
baðmullarakur suðurríkjablær,
sem gagntekur.
REGN í STJÖRNUBÍÓI
Hvað líður verður bandaríska
myndin „Regn“ sýnd í Stjörnu-
bíói. Er myndin gerð eftir smá-
sögu Somersets Maughams: Miss
Thompson — er var birt 1921.
Kvikmyndahúsgestum mun ef-
laust leika hugur á að sjá þessa
mynd, einkum þeim, sem séð
shriPar úr
daglega lifínu
Bréf frá einni „16 ára“
KÆRI Velvakandi!
Alltaf er verið að ræða um
rokkið. Þetta sameiginlega áhuga
mál æskunnar. Háskólastúdent
telur rokkunnendur á sorprita-
menningarstigi. Hvers vegna? —
Hvað hafa rokkunnendur gert á
hluta hans og annarra, sem alltaf
eru að amast yfir spilltri æsku
með rock ’n’ roll æði o.s.frv.? —
Hefur þessi spillta æska raskað
ró þessa fólks sem ekki vill sam-
þykkja rokkið sem tónlist, hvað
þá sem dans? Hafa glæpir á ís-
landi færzt í vöxt af þessum sök-
um?
Háskólastúdent er skelfingu
lostinn. Rokkæðið er orðið svo
magnað að jafnvel börn í af-
mælisveizlum vilja ekki annað
en rokk.
Hvernig væri að háskólastúd-
ent færi og lærði rokk-dansinn
eins og hann er réttur? Ég geri
ekki ráð fyrir að þessi börn í af-
mælisveizlum hafi mikið vit á
rokk-tónlist, en þeim finnst gam-
an að dansa rokk af sömu ástæðu
og okkur unglingunum. Þessi
hopp hafa í raun og veru góð
áhrif á sál og líkama. Dansinn er
svo léttur, óþvingaður og
skemmtilegur, að maður kemst
í mjög gott skap við að dansa
hann. Svo er þetta ágæt leikfimi
í og með. Mér er skapi næst að
halda að eldri kynslóðin hafi á
móti rokkinu vegna þess að hún
er orðin gömul og stirð, og telur
það fyrir neðan sinn virðuleika
að reyna.
Ríkisútvarpið gerir það sem
það getur til að geðjast öllum
sínum hlustendum, sem eru mjög
margir þar sem aðeins ein stöð
útvarpar hér á íslandi fyrir utan
TFK á Keflavíkurflugvelli. En
einhvern veginn finnst mér ákaf-
lega lítið af því efni sem flutt er
ætlað unglingum til skemmtunar.
Samt sem áður, okkur öllum til
mikillar ánægju, virðumst við
eiga einhver ítökísunnudagsdans
lögunum. Við höfum alls ekkert
á móti þýzkum, skandinavískum
ur finnast mörg þeirra mjög
skemmtileg. En takið ekki frá
okkur rokkið. Það er ekki hægt
að banna eina tegund tónlistar
fremur en aðra. Hvers vegna þá
ekki að skipta þessu og leyfa há-
skólastúdent og hans líkum að
hlusta á laugardagskvöldum og
hafa þá alls ekkert rokk en helga
aftur yngri kynslóðinni sunnu-
dagskvöldin og leika rokk-plötur
svona í og með. Einnig væri
skemmtilegt að fá stöku sinnum
að heyra í íslenzkum danshljóm-
sveitum sem eru að byrja feril
sinn en ekki alltaf þeim sem þeg-
ar hafa rutt sér braut.
Við viljum komast hjá nöfnum
eins og spillt æska, rock ’n’ roll
óðir unglingar og fólk á sorprita-
menningarstigi. Eftir nokkur ár
þegar rokkið er úr sögunni og
hefur ekki skilið neitt eftir sig,
hvorki gott, né illt, frekar en
charleston forðum, þá munum
við hugsa brosandi aftur í tím-
ann og bera rokkið saman við
það sem þá mun vera númer eitt
í heimi æskunnar. En eins og er
lofið okkur að vera óáreitt með
okkar húllum hæ, trunt trunt og
tröllin í fjöllunum, rugg óg veltu
eða hvað sem hver vill kalla það,
því það þýðir allt það sama, það
sem æska alls heimsins skemmtir
sér við í dag. — 16 ára.
KÆRI Velvakandi:
Mig langar til að segja þér
dálitla ferðasögu, sem mér fannst
reglulega ánægjuleg í alla staði.
Eftir nokkrar vangaveltur dreif
ég mig suður í Hafnarfjörð til
þess að sjá „Svefnlausa brúð-
gumann“ eftir Arnold og Bach
því að eftir blaðaskrifum að
dæma mátti ég eiga von á að
skemmta mér og það má með
sanni segja að ég skemmti mér
alveg konunglega og fannst mér
borga sig þessi venjulega fyrir-
höfn að fara úr einum strætis-
vagni í annan. Þarna er á boð-
stólum skemmtilegt og ágætlega
þýtt gamanleikrit, sem auðvelt
er að skilja. Maður getur alveg
grátið af hlátri með köflum. Og
ef ég ætti að bera frammistöðu
leikara saman við það, sem maður
sér hér í höfuðborginni, þá finnst
mér þeir í L. H. standa sig með
miklum ágætum. En sem sagt
þetta er ferðasagan og langar
mig að koma þessu á framfæri
því að ég veit að margir hér í
bænum setja fyrir sig þessa
löngu leið, en hún margborgar
sig sú ferðin því að ég held að
flestir ef ekki allir myndu eiga
þarna mjög góða og skemmtilega
kvöldstund.
Húsmóðir.
Rita Hayworth í hlutverki Sadie
Thompson í „Regn“.
hafa aðrar myndir, sem gerðar
hafa verið eftir sögum Maughams
t.d. „Trio“ (glettilega skemmti-
leg mynd, sem byggð er á smá-
sögunum: Mr. Know-All, The
Verger og Sanatorium) og „Quart
et“. Er það hvorttveggja, að
Maugham er skemmtilegur rit-
höfundur, meistari í frásögnum
og mannlýsingum, teller of tales
— eins og hann kallar sjálfan sig,
og svo hefur verið vandað tif
myndanna. Hvort „Regn“ muni
afla sér vinsælda sem hinar mynd
irnar, læt ég ósagt ,en sagan er
snjöll. Mikið er undir því komið
hvort leikstjóranum tekst að
túlka á næman og smekklegan
hátt, það sem söguhöfundur eft-
irlætur lesendum að lesa á milli
línanna um samband aðalpersón-
anna, pútunnar Miss Thompson
og hins „ráðvanda" trúboða David
son. Rita Hayworth leikur Miss
Thompson og segir það nokkuð.
Er henni lýst í sögunni á þá lund,
að hún hafi gengið í hvítri blússu
og hvítum hælaháum stígvélum,
„sem kálfarnir belgdust út yfir“.
Ekki er að efa að Hiss Hayworth
takist vel upp í lokasenunni, er
höfundur lætur Miss Thompson
hreyta út úr sér *hinni nöpru
kveðju til karlmannanna, og oft-
lega er vitnað í: „You men! You
filthy, dirty pigs! You are all
the same, all of you! Pigs! Pigs!
(þ.e. Allir karlmenn eru eins:
saurug, saurug svín).
— Alter Ego.
Sandgerðisbálar
með sæmilega veiði
SANDGERÐI, 2. febrúar: Gæft-
ir voru sæmilegar tvær síðustu
vikur. Farnir voru almennt 9—
10 róðrar. Alls voru farnir 157
róðrar, af 18 bátum. Afli var
815 lestir og er heildaraflinn nú
um mánaðamótin 3011 lestir í
550 róðrum. Á sama tíma í fyrra
var heildaraflinn 3606 lestir í að
eins 355 róðrum. f róðri í fyrra
var að meðaltali 10,1 lest, en nú
aðeins 5,4 lestir að meðaltali.
Aflahæsti báturinn hér í dag
er mb Víðir frá Garði með 271
lest. Næstur er Mummi frá Garði
með 241 lest og þriðji er Muninn
frá Sandgerði með 212 lestir. —
Aðrir bátar eru með frá 122 lest-
um upp í rúmar 200 lestir.
Fyrsta loðnan kom til Sand-
gerðis í dag og veiddi hana vb
Maí frá Sandgerði, hjá Þridröng-
um við Vestamannaeyj ar. Kom
báturinn með 200 tunnur. Los-
aði hann í Grindavík og hefur
loðnunni verið dreift þaðan um
Suðurnesin. — Axel.