Morgunblaðið - 21.11.1957, Side 1

20 síður
Nato-samskot vinstri stjór narinnar:
Málgögn Framsóknar og Alþýðu
flokksins afneita þeim ekki
Ágreiningur innan NATO um
breytni í hervörnum
ny-
LUNDÚNUM, 20. nóv. — Stjórn-
málafréttaritarar hér í borg,
segja, að allt bendi til þess, að
Bandaríkjamenn og Bretar hafi
Kommúnisfablaðið kveður þau
„tilhæfulausan uppspuna'
Viðurkennir þó að tvö Natoríki hafi
lofað smálánum !
„ÞjóðvUjinrí' lofar hersetu út „yfir-
standandi kjörtimabir
VIÐBRÖGÐ stjórnarflokkanna gagnvart frásögn Mbl. af tilraun
urn vinstri stjórnarinnar til þess að fá lánsfé með samskotum meðal
þjóða Atlantshafsbandalagsins eru í gær nokkuð með misjöfnum
hætti. Blað fjármálaráðherrans skýrir frá því, að „eins og fjár-
málaráðherrann hafi lýst yfir við mörg tækifæri sé unnið að því
að útvega lán“ erlendis. Segir blaðið að ráðherrann hafi „tekið
fram, að hann vænti þess að árangur yrði af þessum umleitunum
fyrir árslok".
Blað fjármálaráðherrans ber hvergi til baka þær upp-
lýsingar Morgunblaðsins, að samskota hafi verið leitað
meðal þjóða Atlantshafsbandalagsins í lánsfé handa íslend-
ingum. Þvert á móti staðfestir það þser, enda þótt það hefji
upp sinn gamla són um að „stjórnarandstaðan reyni enn að
spilla áliti og lánstrausti Iandsins“. En í næstu línu talar
hiaðið hiklaust um „eðlilegar umleitanir um lánsfé“, sem
Morgunblaðið sé svo ókurteist að kalla „betl“ og „samskot".
„Tilhæfulaus uppspuni-“
«r-
„Sigur Breta yfir vetninu
rr
LUNDÚNUM, 20. nóv. — Brezkir
vísindamenn hafa stigið fyrsta
sporið í þá átt að beizla hina
gífurlegu orku vetnissprengj-
unnar í þágu friðarins. Frá þessu
var skýrt í Lundúnum nú um
helgina. Vísindamenn i kjarn-
orukstöðinni í Harweli hafa stað-
fest þetta.
Af opinberri hálfu hefur þetta
þó ekki verið staðfest og segja
talsnrenn stjórnarinnar, að ekki
sé hægt að segja um það með
fullri vissu, hvort tilraunir í
þessa átt hafi heppnazt.
Eitt dagblaðanna segir, að Mac
millan muni skýra frá „sigri
Breta yfir vetninu" þegar hið
rétta augnablik kemur, þ. e. a. s.
þegar Eisenhower Bandaríkjafor-
seti hefur farið þess á leit við
Bandaríkjaþing, að stjórn hans
verði leyft að skýra Bretum frá
leyndarmálum í sambandi við
kjarnorkuna. Fréttin um sigur
Breta mun sannfæra bandaríska
stjórnmálamenn um það, að
ábatasamt geti orðið fyrir Banda
ríkjamenn að skiptast á kjarn-
orkuleyndarmálum við Breta.
Asíuflensan
í Japan
TÓKÍÓ, 20. nóvember. — Eins
og skýrt hefur verið frá í frétt-
um, gengur önnur inflúenzu-
bylgjan yfir Japan um þessar
mundir. Samkvæmt síðustu fregn
um hafa 4 milljónir manna feng-
ið veikina í þessari „umferð“, þar
af um 337 þúsund börn. Meðal
þeirra, sem veizkt hafa, er yfir-
maður stofnunar þeirrar, sem sér
um bólusetningu við veikinni. —
Sum blaðanna segja, að 67 menn
hafi látizt, en önnur, að fórnar-
dýr veikinnar séu orðin 92.
í hyggju að fá því framgengt, að
NATO-herirnir verði knýttir
saman sterkari böndum, þó á
þann veg að herir einstakra ríkja
gegni ákveðnu hlutverki í vörn-
um bandalagsins. Jafnframt segja
fréttamennirnir, að Frakkar hafi
gagnrýnt nýbreytnina með hörð-
um orðum og sagt, að hún eigi að
tryggja herum tveggja fyrr-
nefndra ríkja áhrifastöðu innan
bandalagsins.
Landvarnaráðherra Frakka,
Delmas, ræddi málið í dag við
Strauss, landvarnaráðherra Vest-
ur-Þjóðverja, og herma fregnir,
að þeir hafi verið sammála um
að koma áætlun Breta og Banda-
ríkjamanna fyrir kattarnef. Einn
ig hafi ítalska stjórnin svipaða
afstöðu til málsins. Stjórnir þess-
ara þriggja ríkja eru t.d. sammála
um það, að ekki komi til mála að
samþykkja nein nýmæli, sem
fela það í sér, að Bretar og Banda
ríkjamenn verði einráðir um
notkun kjarnorku- og vetnis-
vopna.
Hafa ekki
lægt öldurnar
Rússar veita Egyptum 700 millj.
rúblna einoJiagsaðsteð
Nasser gekk nauBugur til leiks,
segja fréttir frá Beirut
Blaði kommúnista þykir það
bersýnilega ljótt afspurnar, að
vinstri stjórnin skuli hafa leitað
fyrir sér um samskot í lán
handa íslendingum meðal Nato-
þjóða. Segir „Þjóðviljinn“ að
„allt sé þetta tilhæfulaus upp-
spuni------málið hafi ekki borið
á góma innan ríkisstjórnarinnar,
aukinheldur meir“. Er þessi yfir-
lýsing kommúnistablaðsins í
beinni mótsögn við ummæli
Tímans, málgagns fjármálaráð-
herrans. Virðist vinstri höndin
ekki vita hvað hin hægri aðhefst
innan ríkisstjórnarinnar.
Þrátt fyrir það, að blað komm-
únista tekur þvert fyrir að sam-
skot á vegum Natoþjóða hafi
borið á góma innan ríkisstjórn-
arinnar segir blaðið frá því að
ríkisstjórnin hafi verið „að leita
fyrir sér um lán eftir venjuleg-
um viðskiptaleiðum".
Kemst það síðan að orði á
KAIRÓ, 20. nóv. — Arabísk
fréttastofa, sem kölluð er
„hálfopinber“ í skeytum frá
NTB, skýrði frá því í dag, að
Rússar hefðu tilkynnt egyzku
stjórninni, að þeir væru fúsir
að veita Egyptum 700 millj.
rúblna efnahagsaðstoð.
Meðal stjórnarerindreka í
Beirut er því haldið fram, að
Egyptar hafi nú fetað í fótspor
Sýrlendinga og þegið mikla efna-
hagsaðstoð frá Sovétríkjunum.
hafi byrjað með hernaðaraðstoð
og endað með efnahagsaðstoð. í
Beirut eru menn einnig þeirrar
skoðunar, að Nasser forseti hafi
gengið nauðugur til þessa leiks
og litið efnahagsaðstoð frá Sovét
ríkjunum hornauga. Hann hafi
alltaf haft von um, að Banda-
ríkjamenn mundu veita Egyptum
efnahagsaðstoð til að virkja As-
wan, en sú von hafi brugðizt.
Þegar aðalbankastjóri Alþjóða-
bankans, Eugene Black, kom til
Kairóar fyrir skömmu, hélt Nass
er, að hann mundi bjóða Eg-
yptum efnahagsaðstoð, en sú von
fór einnig út um þúfur.
Rússneskir sérfræðhigar
Samkvæmt fréttum AFP frá
Beirut er enn óvíst, til hvers Eg-
yptar munu nota Sovétlánið, en á
næstunni eru væntanlegir rúss-
neskir séri'ræðingar á ýmsum
sviðum og eiga þeir að „koma
atvinnulífi landsmanna í réttar
skorður". Þykir sennilegast, að
gerð verði fimm ára áætlun um
uppbyggíngu í Egyptalandi, en
gert er ráð fyrir, að lánin verði
veitt á næstu 12 árum. Samning-
ur um lántöku þessa mun hafa
verið undirritaður í Moskvu, á
meðan egypzki hermálaráðherr-
ann, Abdel Hakim Amer, hers-
höfðingi, dvaldist þar.
Aðstoð frá Bandaríkjunum
Bandaríska utanríkisráðuneyt-
ið staðfesti í dag orðróm þess-
efnis, að Bandaríkjamenn hefðu
veitt Egyptum 600 þús. dollara
lán til endurreisnar í ladinu, eins
og komizt var að orði.
Hoana minml
íKöln
ÞÝZK-íslenzka félagið í Köln
efndi til minningarhátíðar um
Jón Sveinsson (Nonna) á hundrað
ára afmæli hans s.l. föstudags-
kvöld og laugardag. Eins-og kunn
ugt er, lézt Nonni í Köln 1944.
Dr. Johann Langfeldt bóka-
vörður ræddi á föstudagskvöldið
um verk Nonna og ævi. Minntist
hann m.a. á það, hve mikinn
hljómgrunn sögur hans hefðu
fengið hjá þýzkri æsku, sem læsi
þær og virti. Ennfremur hve Jón
Sveinsson hefði tekizt vel að lýsa
æskustöðvunum og áhrifin að
heiman hefðu verið honum gott
veganesti. Þá gat hann þess, að
Nonni hefði komið til Kölnar
1942, þar sem hann lézt í sjúkra
húsi eftir erfiða legu tveimur
árum síðar. Loks minnti fyrir-
lesarinn á, að íslenzka bókasafnið
í Köln væri annað stærsta á meg-
inlandinu. — Sendiherra íslands
í Bonn, Helgi Briem, var við-
staddur minningarhátíðina, að
því er þýzk blöð herma.
Á laugardag var lagður blóm-
sveigur á leiði Nonna frá „Zonta-
blúbbnum á Akureyri". Leiðið er
í Melatenkirkjugarðinum. Á
kransinum var slaufa með ís-
lenzku fánalitunum.
pessa íeio:
Tvö Natoríki vilja lána
Nasser hræddur
„Vitað er að möguleikar eru á Þeir benda á, að samband
Framh. á bls. 18 beggja landanna við Sovétríkin
Tekst Saari að mynda
stjórn í Finnlandi?
Kekkonen snýr sér til Þjóðflokksins
Helsingfors, 20. nóv.
ISENNILEGT þykir, að forseti Finnlands feli formanni Þjóðflokks-
ins, Eino Saari, að gera tilraun til stjórnarmyndunar. Saari er um
þessar mundir í Rómaborg. Stjórnmálamenn í Helsingfors eru
þeirrar skoðunar, að ekki sé fráleitt, að Saari geti myndað nýja
stjórn í Finnlandi, en sem kunnugt er, hefur verið stjórnarkreppa
í landinu í fimm undanfarar vikur.
Minnihlutastjórn?
Kekkonen forseti hefur spurt
Þjóö'flokkinn, hvort hann fallist
ekki á, að Saari reyni stjórnar-
myndun, og hefur hann fengið
jákvætt svar úr þeim herbúðum.
Ef Saari tekst stjórnarmyndunin,
þykir sennilegt, að um verði að
ræða minnihlutastjórn Bænda-
flokksins og Þjóðflokksins. I
kemur til greina, að svonefndi
Skog-armur innan Jafnaða
mannaflokksins eigi einnig aðii
að stjórninni.
★ ★
Seint í gærkvöldi tilkynn
Saari, að hann mundi taka að s<
að reyna að mynda stjórn.
WASHINGTON, 20. nóv. — Fund
ir Pineaus, utanríkisráðherra
Frakka, og Dulles, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, hafa ekki
dregið út spennunni, sem varð,
þegar stjórnir Breta og Banda-
ríkjamanna ákváðu að senda
vopn til Túnis. Fréttaritari
Reuters í París, Harold King,
símar, að viðræður utanríkisráð-
herranna hafi ekki enn lægt öld-
urnar, sem risið hafa í Frakk-
landi út af vopnasendingunni.
Áður en viðsjár urðu með þess-
um löndum út af vopnasölunni,
hafði Macmillan tilkynnt, að
hann mundi fara til Parísar að
ræða við Gaillard, forsætisráð-
herra, um viðræður þeirra Eisen-
howers í Washington. Bíðan nú
stjórnmálamenn þessa fundar
með óþreyju.
14 í viðhót
Afvopnunarnefndina
NEW York, 20. nóv. — Á Alls-
herjarþinginu í gærkvöldi var
samþykkt tillaga þess efnis, að
bætt verði 14 ríkjum í Afvopn-
unarnefndina. Ríkin eru þessi:
Argentína, Ástralía, Belgía, Brasi
lía, Burma, Tékkóslóvakía Egypta
land Indland, Ítalía, Mexikó,
Noregur Pólland, Túnis og Júgó-
slavía. — Yfirgnæfandi meiri-
hluti samþykkti tillöguna, en
kommúnistaríkin lögðust gegn
henni.
Tillagan var flutt af fulltrúum
Kanda, Indlands, Japans, Svíþjóð
ar og Paraguay.Júgóslavneksi full
trúinn stóð einnig að tillögunni,
þangað til Rússar lýstu yfir and-
stöðu sinni við hana.
„Tómið44 er ekki tómi
MOSKVU, 20. nóv. — Rússneskir
geimvísindamenn segja, að Sput-
nik-tilraunirnar hafi sýnt, að
geimurinn er ekki „tóm“, eins og
álitið hefur verið, heldur gerður
úr tiltölulega þéttu efni. Hver
fersentimetri inniheldur mörg
þúsund gasagnir.