Morgunblaðið - 25.02.1958, Blaðsíða 1

20 síður
Landhelgisráðstefnan i Genf
hafin með bátttöku 80 Jb/oða
Wan Siams-prins kjörinn forseti hennar
GENF, 24. febrúar. — Alþjóðaráðstefnan um réttarreglur á
hafinu hófst í dag. Forseti ráðstefnunnar var kjörinn Wan
Waithayakon, prins frá Siam, en hann er kunnur fyrir
störf sín á vettvangi S. !>., hefur m. a. verið forseti Allsherjar-
þings S. Þ. Það eru Sameinuðu þjóðirnar sem beita sér
fyrir þessari ráðstefnu, eftir átta ára rannsóknir og undir-
húning. Er búizt við að ráðstefnan standi í tvo mánuði og
er ætlunin að henni ljúki með alþjóðasáttmála sem kveði
m. a. á um frjálsar siglingar og stærð landhelgi hinna ein-
stöku ríkja.
Frjálsar siglingar
Um 80 þjóðir eiga fulltrúa á
ráðstefnunni. Utanríkisráðherra
Svisslands, Max Pedtpierre, bauð
fulltrúana velkomna með ræðu.
Hann lagði áherzlu á það, að
siglingar þyrftu að vera sem
frjálsastar á höfunum. Sigling-
arnar væru undirstaða velmeg-
unar og til slíkra nota ættu höfin
að vera öllum frjáls.
stórum nefndum, sem hver um
sig tekur eitt meginverkefni fyr-
ir. Viðfangsefnin eru: 1) Land-
helgistakmörkin, 2) Fiskveiðar
og verndun fiskistofnsins, 3)
Réttarreglur á hafinu, 4) Nýting
og rannsókn á náttúruauðæfum
í landgrunninu og 5) Hagsmunir
þeirra ríkja sem ekki liggja að
sjó. —
Eldflaugastöðvar
í Englandi
LONDON 24. febr. — Duncan
Sandys, landvarnaráðherra
skýrði brezka þinginu frá því
í dag, að endanlegt samkomulag
hefði verið gert við Bandaríkja-
menn um uppsetningu eldflauga-
stöðva á austurströnd Englands.
Bretar munu byggja stöðvarnar
og þær verða mannaðar brezk-
um sérfræðingum. f stöðvunum
verður komið fyrir langdrægum
eldflaugum, sem hægt verður að
skjóta inn yfir mitt Rússland. —
Mikil varúð verður viðhöfð, til
þess að engin mistök eigi sér stað
og skeytin verði ekki notuð nema
ef Rússar hafa byrjað árás á
Vestur-Evrópu.
Deilt um þátttöku
Þegar Egyptar sendu herlið inn í norðurhéruð Súdan flaug
utanríkisráðherra Súdana í skyndi til Kairó til að mótmæla
Strax að setningarræðum lokn-
um hófst deila um þátttöku Þjóð
verja, Kínverja, Kóreumanna og
Vietnam í ráðstefnunni. Var það
fulltrúi Rússa sem hóf þær deilur
og kvartaði m. a. yfir því, að
Pekingstjórninni hefði ekki verið
boðin þátttaka. En aðeins hefur
verið boðið til ráðstefnunnar
þeim ríkjum sem eru aðiljar að
Sameinuðu þjóðunum.
Fimm nefndir
Ráðstefnan mun starfa i fimm
Ökukappa rænt,
en örlögin stöövuðu
keppnina
HAVANA 24. febr. — f dag
átti að halda á Kúbu mikinn
bifreiðakappakstur. Þetta varð
mjög sögulegur kappakstur
fyrir þá sök- í fyrsta lagi, að
vopnaðir menn rændu fræg-
asta ökumanni heimsins Juan
Fangio svo að hann gat ekki
tekið þátt í keppninni og í öðru
lagi vegna þess hryllilega at-
burðar, að einum kappaksturs
bíinum var ekið á fullri ferð
inn í hóp áhorfenda með þeim
afleiðingum að 5 manns létu
lífið og 20 særðust alvarlega.
El'tir slysið var keppnin stöðv-
uð.
Það voru fylgismenn upp-
reisnarleiðtogans Fidel Castro
sem rændu ökukappanum
Fangio. Vakti sá atburður
mikla athygli um víða veröld.
Tilgangurinn með mannrán-
inu mun hafa verið að upp-
reisnarmenn hrepptu þannig
gott tækifæri til að auglýsa
sig í heimsfréttunum og einnig
hafa þeir lýst sig mótfallna
því að ríkisstjórn Batista eyði
fé í slíkar skemmtanir fyrir
yfirstéttir landsins í stað þess
að bæta hag almúgans.
Fangio var rænt af hóteli
lians á sunnudaginn. Komu
vopnaðir menn inn í herbergi
hans og hótuffu honum hörðu
ef hann ekki fylgdi þeim. Þaff
var vitaff í kvöld, aff mann-
ræningjarnir höfffu ekkert illt
gert honum og ætla að láta
hann lausan.
Uppreisnarmenn i Indó-
nesíu verða fyrir mótbyr
ÚtvarpsstÖð þeirra eyðilögð og Suður-
Súmatra gengur þeim úr greipum
þeim aðgerðum og tókst honum eftir nokkurt þref aff fá
Egypta til aff fresta landakröfum sínum fram yfir kosningarnar
í Súdan. Mynd þessi var tekin í stjórriarskrifstofum í Kairó
þegar samningar höfðu náðst. Nasser forseti er vinstra megln
en Mohammed Ahmed Mahgoub utanríkisráöherra Súdana tll
hægri. Fór þá vel á með þeim, en nú hefur aftur sletzt upp
á vinskapinn.
SINGAPORE, 24. febr. — Síðustu
fregnir frá Indónesíu eru óljós-
ar, en svo virðist sem stjórn
uppreisnarmanna á Súmötru hafi
orffiff fyrir alvarlegum hnekki,
þegar setuliðsstjórinn á Suffur-
Súmötru að nafni Barlian snerist
gegn stjórn uppreisnarmanna.
Kvaðst hann, að sögn útvarpsins
í Djakarta, ekki geta stutt vopn-
aða uppreisn gegn hinni löglegu
stjórn landsins. Hins vegar hefði
hann aff undanförnu fylgt upp-
reisnarforingjunum er þeir ósk-
uffu eftir breytingum á ríkis-
stjórninni.
Sjafruddin vongóður
Útvarpsstöð uppreisnarmanna
í Padang hefur verið eyðilögð
í loftárásunum að undanförnu og
hefur því ekki fengizt staðfesting
þeirra á því að Suður-Súmatra
sé gengin þeim úr greipum. En
í síðustu útsendingu stöðvarinn-
ar áður en hún þagnaði ræddi
Sjafruddin forsætisráðherra um
útlítið fyrir uppreisnarmenn. —
Þar tók hann það iram að öil
Súmatra yrði brátt á bandi upp-
reisnarmanna, og þá væri úti um
stjórnina í Djakarta. Ríkissjóður
yrði gjaldþrota, er hann missti
tolla og skatta frá Súmötru.
Brezka stjórnin tilkynnti í dag,
að hún hefði ekki í hyggju að
viðurkenna stjórn uppreisnar-
manna. Og bandaríska utanríkis-
ráðuneytið bar í dag til baka um-
mæli sem birzt hafa í blöðum
á Jövu um að Bandaríkin styðji
uppreisnina.
Það er tilkynnt að flugher
Djakartastjórnarinnar hafi misst
tvær sprengjuflugvélar í loftárás-
unum undanfarna daga. Má
flugherinn vart við þessu, því
að hann er lítt búinn vopnum.
Hungursneyð á Borneo
Þær fregnir berast frá Austur
Borneo, aff þrjátíu manns hafi
Egypfar sakaðir um afskipfl
af innanríkismálum Súdans
látizt þar úr hungri, en 1000
manns séu sjúkir af sulti og biði
dauðinn þeirra á næsta leiti. —
Hungursneyffin stafar af því aff
Djakartastjórninni hefur ekki
tekizt aff útvega nógu fljótt
flutningaskip í stað hinna
hollenzku skipa, sem skyndilega
hafa hætt siglíngum um eyríkið.
Ástandið er svo bágborið, að
menn selja allt sem þeir eiga
fyrir ofurlítinn hrísgrjóna-
skammt.
KHARTOUM, 24. febr. (Reuter)
— Abdullah Bey Khalil forsætis-
ráðherra Súdans ákærffi Egypta í
dag harðlega fyrir afskipti af
innanlandsmálum Súdans. Hann
sagði að Nasser forseti Egypta-
lands hefði samstarf viff komm-
únista um vífftækan pólitískan
áróffur fyrir þingkosningarnar,
sem fram fara í Súdan n. k.
fimmtudag.
Khalil forsætisráðherra er leið-
togi Ummaflokksins, sem er
frelsisflokkur svertingja í land-
inu. Sjálfur er hann biksvartur
Framh. á bls. 19.
Þeffa var eíns og að fara
i hressands bað
segir Halldór Kiljan Laxness um ferða-
lag sitt til Austurlanda
HALLDÓR Kiljan Laxness kom
í gærmorgun heim til Reykja-
víkur úr för sinni til Bandaríkj-
anna og Austurlanda. Mbl. átti

iíalldór Kiijan Laxness
samtal við skáldið í gær og spurði
hann um ferðalagið. Fer samtalið
hér á eftir. — Laxness kvaðst
vera ákaflega ánægður með för-
ina og sagði m.a., að Austur-
landabúar litu yfirleitt á Evrópu
sem heild. Þeir væru þeirrar
skoðunar, að þar byggju duglegir
fjáraflamenn — „og gáfaðir sjó-
ræningjar og hefðu mikið af
peningum. Halda jafnvel, að þeir
hafi fundið þá upp?
— Annars kynnist maður svo
mörgum heimspeki- og trúnar-
stefnum á slíku ferðalagi, að
ekkert kemur lengur flatt upp á
mann, bætti skáldið við.
I förinni með Halldóri Kiljan
Laxness voru kona hans, frú
Auður Sveinsdóttir, og einkarit-
ari, frú Halla Bergs. Þau lögðu
af stað til Bandaríkjahna ur* mán
aðamótin sept.—okt. og voru í
Bandaríkjunum fram í miðjan
nóvember.
— Við fórum til marga staða
Bandaríkjunum, sagði Laxness,
komum fyrst til New York og
síðan annarra stórborga, heimsótt
um heiðursmanninn T. Briting-
ham í Delavere, og vorum gest-
ir hans þar. Þetta er ágætis mað-
ur, hefur stundum komið hingað
til íslands og sótt unglinga, sem
hann hefur boðið til stúderinga
í Bandaríkjunum. Síðan fórum
við til Chicago og þaðan til Madi-
son, Wisconsin, sem þykir einn
ágætasti háskóli þar í landi.
— Þér komuð til Utah.
— Já. Ég fór þangað í boði
Mormóna og var þar nokkra
daga, sá marga slíka trúmenn,
allt ágætisfólk, sem mér geðjað-
ist sérstaklega vel að. í Utah
sá ég marga helga dóma, bóka-
safn þeirra og ættfræðisöfn.
Þarna er allt með mjög sérkenni
legum blæ og kirkjulega hugsað.
Menn geta haft ýmsar skoðanir
ó trúmálum þeirra, en árangur-
inn af starfi þeirra er geðugur
og skemmtilegur.
— Hvernig kom fólkið yður
fyrir sjónir?
— Þarna býr ókaflega grand-
vart fólk og hreinlíft í sínu lífi.
Fjölkvæni tíðkast elcki lengur,
það var afnumið fyrir síðustu
1 aldamót. Ég sá aftur á móti mynd
í Framh. á bls. 19.