Morgunblaðið - 27.03.1958, Blaðsíða 2

2
MORCUNBLAÐIÐ
Fimmfudagur 27. marz 1958
Helmingur þjóðveganna
er ssðan fyrir sfríð
Gera þarf mikið átak í vegamálum
Vestfjarða
Á FXJNDI sameinaðs Alþingis í
gær var rætt um vegakerfi lands-
ins og áætlun um vegafram-
kvæmdir.
t haust lögðu þeir Sigurður
Bjarnason, Magnús Jónsson og
Kjartan J. Jóhannsson fram til-
lögu til þingsályktunar um sam-
ræmda framkvæmdaáætlun um
vegagerð til að koma þeim lands-
hlutum og héruðum sem fyrst í
akvegasamband, sem ennþá eru
ýmist veglaus eða án sambands
við aðalvegakerfi landsins.
Páll Zóphóníasson lagði til, að
ályktunin yrði með nokkuð öðr-
um hætti og ríkisstjórninni jafn-
framt falið að láta afla upplýs-
inga um ýmis atriði, er vegamál
varða.
Fjárveitinganefnd fékk málið
til athugunar og leitaði álits vega
málastjóra.
6 héruð og Iandshlutar eru
án akvegasambands
Frá honum barst bréf, þar sem
hann gerir m. a. grein fyrir því,
hvaða héruð og byggðarlög það
eru, sem enn hafa ekki vegasam-
band við akvegakerfi landsins.
Niðurstöðurnar eru þessar, og er
þá jafnframt getið heildarkostn-
aðar við ógerða vegi í héruðin
og þess tíma, sem þær fram-
kvæmdir munu taka miðað við
núverandi fjárveitingar:
t. Vestur- og Norður-ísafjarðar-
sýsla:
a. Vestfjarðavegur af Barða-
strandarvegi í Vatnsfirði og
í Dynjandisvog við Arnar-
fjörð: 4.4 millj. kr., verki lokið
eftir 4 ár.
b. Djúpvegur frá Arngerðar-
eyri í Álftafjörð: 14.5 millj.
kr., verki lokið eftir 23 ár.
c. Snæfjallastrandarvegur 6.6
millj. kr., verki lokið eftir
36 ár.
2. Reykjarfjarðarvegur í Árnes-
hrepp í Strandasýslu. 7 millj.
kr., verki lokið eftir 16 ár.
3. Loömundarfjarðarvegur. —
3.7 millj. kr., verki lokið eftir
36 ár.
4. Mjóafjarðarvegur í Suður-
Múlasýslu. 3,1 millj. kr., verki
lokið eftir 26 ár.
5. Vegur í öræfi frá Hornafirði.
15.7 millj. kr., verki lokið eft-
ir 11 ár.
Vegirnir gamlir og veikbyggðir
Eftir þetta víkur vegamála-
stjóri að því, að um helming-
ur akfærra þjóðvega er síðan
fyrir stríð, er vegagerðartækni
var frumstæð og vegir ekki
byggtSir til að bera meiri
þunga en 3—4 smálestir. Tel-
ur hann eðlilegt, að þessir
vegir láti á sjá undan stöðugri
umferð bifreiða, sem vega 6
—14 smálestir eða meira.
Vegamál Vestfjarða
Halldór E. Sigurðsson skýrði
tillögu nefndarinnar, en síðan
tók Kjartan J. Jóliannsson til
máls. Hann sagði, að skýrsla
vegamálastjóra væri fróðleg og
gæfi glögglega til kynna, hve
langt það ætti í land, að Vest-
firðir kæmust í samband við
aðalakvegakerfið. Kjartan benti
á, að ekki væri öll sagan sögð,
þótt því væri haldið fram, að
samband yrði á milli Vatnsfjarð-
ar á Barðaströnd og Arnarfjarð-
ar um Hellisskarð og Dynjandis-
heiði eftir 4 ár. Samband Vatns-
fjarðar við aðalakvegakerfið
væri lélegt, þar sem Þingmanna-
heiði verður ófær, ef vatnsveður
gerir.
Og þar við bætist, sagði Kjart-
an, að sá hluti Vestfjarða, sem
þéttbýlastur er, er í sambandi
við Arnarfjörð um 600 m háan
fjallveg, sem teppzt getur vegna
snjóa um hásumarið. Hann
kvaðst vona, að greinargerð vega
málastjóra yrði til að opna augu
manna fyrir því, hve skammt
væri komið með vegaframkvæmd
ir á Vestfjörðum og hver þörf
væri á auknu átaki á því sviði.
★
Tillaga fjárveitinganefndar var
síðan samþykkt samhljóða sem
ályktun sameinaðs Alþingis.
Skákmót Kefla-
víkur
SKÁKMÓT Keflavíkur stendur
nú yfir og hafa verið tefldar
þrjár umferðir. Teflt er í fjórum
flokkum.
í meistaraflokki eru 6 kepp-
endur, þeir Óli Karlsson, Ragnar
Karlsson, Borgþór H. Jónsson,
Hörður Jónsson, Gunnar Sigur-
jónsson og Jón Víglundsson meist
araflokksmaður úr Reykjavík,
sem keppir sem gestur á mótinu.
Efstur er eftir þrjár umferðir
Ragnar Karlsson með 2Va vinn-
ing. Vann hann Gunnar og Jón
en gerði jafntefli við Óla.
I 1. flokki eru keppendur einnig
sex, en þar er efstur Helgi Ólafs-
son með 2% vinning.
í 2. flokki eru keppendur 7 og
er Gísli Ellerup efstur með þrjá
vinninga.
í 3. flokki eru keppendur 13
og hefir Baldur Skúlason hlotið
þrjá vinninga.
Mótið heldur áfram í dag og
verða þá tefldar biðskákir
Ársæll kafari
heiðraður
Ársæll Jónasson, kafari í Reykja
vík, hefir nýlega verið útnefnd-
ur Riddari frönsku „Ordre du
Mérite Maritime". Heiðursskjal-
ið og merki gráðunnar voru af-
hent honum í gær af H. Voillery,
sendiherra Frakklands, við mót-
töku, er haldin var í sendiráðinu
í tilefni þessa.
Ársæll Jónasson vann að starfi
sínu í nokkur ár í Frakklandi og
í Frönsku Afríku, með búsetu í
Marseille. Auk þess sem honum
á sinni löngu starfsævi hefir
auðnazt að veita frönskum skip-
um hjálp með sérgrein sinni,
hefir hann unnið dýrmætt starf
í þágu Alliance francaise í
Reykjavik, sem hann hefir verið
félagi í undanfarin 20 ár.
. DrottnSngar-
heímsókn
í Iflollaaidi
HAAG, 26. marz — Brezku og
hollenzku konungshjónin ferðuð-
ust í morgun um sveitir Hollands.
Þá gerðist sá óvænti atburður,
þegar þau voru stödd í bænum
Scheveningen, að gömul kona
réðist óvænt að Elísabetu drottn-
ingu og kastaði kniplingasjali
yfir axlir hennar. Var það lista-
saumur. Auðséð var að Elísabetu
brá við og hélt hún að konan
hefði illt í huga. Júlíana Hollands
drottning reyndi samt að gera
gott úr því öllu og sagði Elísa-
betu að slíkt væri algengt í Hol-
landi.
í síðdegisveizlu sem haldin
var í konungshöllinni í Haag
virtist Elíasbet vera fremur
þreytt, en Filippus eiginmaður
hennar lék á als oddi. Gekk
hann víða um salinn og rabbaði
við fólk
Syngjandi páskar
Æiþý&ublaSið og
kaupstetnan í
HINNAR árlegu kvöldskemmtun-
ar íslenzkra einsöngvara er ætíð
beðið með eftirvæntingu, því all-
ir vita, að þá er þeir halda inn-
reið sína í Austurbæjarbíó, fell-
ur Vetur konungur, en Vorgyðj-
an bjarta sezt á veldisstól. Slik-
ur er söngsins kynngikraftur.
Hver er sá, sem ekki hefur
þörf fyrir einhvers konar lífs-
elixír, að liðnum löngum vetri?
Formúluna er að finna á efnis-
skrá Syngjandi páska, og geta
borgarbúar leyst þann lyfseðli
út fyrir nokkrar krónur.
Þrátt fyrir kaldar kveðjur, sem
einsöngvurunum voru sendar, að
morgni þess dags er þeir héldu
sina fyrstu söngskemmtun, voru
þeir glaðir að vanda. Með prúð-
mannlegri framkomu, sem á
stundum var þó full-hlédræg,
fluttu þeir okkur verkefni sín,
svo við gátum glaðzt með glöð-
um.
Leiktjöld Lothar Grund, ekki
sízt hinar risavöxnu páskaliljur,
sem „smiðirnir" komu skemmti-
lega fyrir á sviðinu, klæddir
einkennisbúningi kvöldvökunn-
ar, bjuggu söngvurunum tilhlýði-
legt, listrænt umhverfi.
„Þegar „smiðirnir", en það
voru þeir Einar Sturluson, Gunn-
ar Kristinsson og Ólafur Magnús-
son, höfðu lokið störfum, hófu
þeir upp rödd sína, og sungu
hressilegan Smíðasöng. Þannig
hófst skemmtunin.
Næst á efnisskránni var, Söng-
kennsla: Maeestro Gólanó. Gestur
Þorgrímsson reyndi að kenna
hetjutenór okkar, Katli Jenssyni,
að reka upp réttar rofur, með
ítölskum tilburðum og undarleg-
ustu tilfæringum. Gestur leysti
hlutverkið mjög vel af hendi, en
hefði þó mátt nota meiri eld,
suðrænan geðofsa. Ketill var
skoplegur og sýndi góðar leik-
gáfur.
Fjórða atriði var, Drykkju-
söngur: Karlar. Er þár skemmst
frá að segja, að hann hljómaði
samkvæmt raddfegurð söngvar-
anna, og er sá fágaðasti drykkju-
söngur sem ég hef heyrt.
Þá kom fram Guðmunda Elías-
dóttir, með lag úr „Kiss me
Kate“, eftir Cole Porter: Ég hata
menn. Frú Guðmunda var í víga-
hug, og söng sig heita af hatri.
1 „Piquant“ og vel gert.
Mattinata, Leoncavallos, glitr-
aði sem geislandi foss, í hálsi
I Árna Jónssonar. Hann hefur
bætzt í hópinn frá því seinast, og
býð ég hann-velkominn heim.
Atriði úr „Annie get your gun“
eftir I. Berlin, fluttu þau Þuríður
Pálsdóttir og Jón Sigurbjörnsson,
á leikandi listrænan hátt. Frú
Þuriður lék jafnvel og hún söng,
og er þá mikið sagt. Jón er jú
lærður leikari, eins og allir vita.
Kristinn Hallsson, var þarna,
sem endranær, fulltrúi fágunar,
í framkomu sem í söngmeðferð.
„Some enchanted evening", heill-
aði vitanlega alla.
Ég saknaði Guðrúnar Á. Símon-
ásamt Kristni Hallsyni, „Falling
leaves“, eftir Kosma, með mýkt
og hlýjum raddblæ. Fóru raddir
óperusöngvaranha vel saman,
svo unun var á að hlýða.
Guðmundur Guðjónsson, söng
atriði úr „Alt Heidelberg" ásamt
kór. Guðmundur söng það bjart
og létt, stúdentablæinn báru þeir
ekki.
Sigurveig Hjaltested og Einar
Sturluson, hrifu mig á engan
hátt. Tilgerð í framkomu á þar
sinn þátt, svo og þvinguð radd-
beiting. Var það leitt því söngv-
ararnir virðast elskulegt fólk.
Sigurður Ólafsson, söng
skemmtilega um polcatískuna, —
þann ófögnuð. Og ekki dró það
úr gamninu, þegar þær sigldu
inn á sviðið, söngkonurnar, klædd
ar strigapokum. Engu er þó alls
varnað, og sannaðist það á frú
Guðmundu, sem tók sig hreint
og beint prýðilega út, í posanum.
Jón Sigurbjörnsson, söng,
„Going home“, eftir A. Dvorak,
af alkunnri einlægni, og með
hlýrri, dramatískri stemningu.
Ketill Jensson naut sín ekki,
í „O sole mio“ eftir di Capua,
ekki á nokkurn hátt. Því miður.
Skemmtiþáttur Karls _ Guð-
mundssonar, var .afbragð. Ég grét
af hlátri.
Lokaatriðið var svo, „ítalskur
götusöngur", úr „Naughty. Mari-
etta“, eftir V. Herbert. Þar söng
Þuríður Pálsdóttir, ásamt kór, og
tókst öllum jafnvel.
Hljómsveit Björns R. Einars-
sonar, aðstoðaði söngvarana vel,
en þó of sterkt á köflum.
—o—
Um þessar mundir er það mál
málanna, meðal óperu-unnenda,
að frumvarp það sem liggur fyrir
Alþingi, um stofnun óperu í sam-
bandi við Þjóðleikhúsið, verði
samþykkt.
Einsöngvarar eru, eins og leik-
arar, háðir samstarfi hvor ann-
ars. Um listmálara, myndhöggv-
ara og skáld, er öðru máli að
gegna. Þeim er það nauðsyn að
vinna sjálfstætt — þeir geta leyft
sér að sitja einir yfir sínum við-
fangsefnum — og svelta í róleg-
heitum.
Einsöngvurunum okkar, sem
þjóðin ann, sökum gleði og birtu,
er þeir veita inn í líf hennar,
með örvandi list sinni, verður að
skapa viðunandi vinnuskilyrði,
og það hið bráðasta. Ella fljúga
þeir burtu, og við sitjum eftir
með sorg og vonda samvizku.
Það er of hættulegt söngmenn-
ingu okkar, ef Þjóðleikhússtjóri
ber ekki gæfu til að skynja og
skilja, hvers virði það yrði þeirri
litlausu stofnun sem hann stjórn
ar, að fá starfskrafta ísl. einsöngv
ara, með sínum ferska, heilbrigða
anda, til listflutnings.
Sú úrelta afstaða, sem Þjóð-
leikhússtjóri virðist hafa tekið að
erfðum frá Leikfélagi Reykjavík-
ur, hér áður fyrr, að hann af
sinni náð, veiti listamönnunum
tækifæri til að koma fram, svona
Þá bendir vegamálastjóri á, að
vegirnir í hinum ýmsu héruðum
eru mjög misjafnir að gæðum.
Breyttir framleiðsluhættir, eink-
um aukin mjólkurframleiðsla,
og breytt flutningaþörf í því sam-
bandi og öðrum, veldur því, að
á næstu árum verður að verja
miklu fé, segir vegamálastjóri,
til að styrkja elztu vegina á að-
alleiðum og endurbyggja margar
gamlar brýr.
Tillaga fjárveitinganefndar
Að fenginni umsögn vegamála-
stjóra lagði fjárveitinganefnd til,
að Alþingi gerði svohljóðandi
ályktun:
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni að framkvæma í sam-
ráði við vegamálastjóra heildar-
athugun á ástandi vegakerfis
landsins »g gera á grundvelli
þeirrar athugunar áætlun um
nauðsynlegar umbætur á vega-
kerfinu með hliðsjón af þeirri
þýðingu, sem viðunandi vega-
kerfi hefur fyrir byggð landsins
í heild.“
ALÞÝÐUBLAÐIÐ birti fyrir
stuttu síðan grein um hverjir
hefðu sótt kaupstefnuna í Leip-
zig og var þar margt úr lagi
fært og þá sérstaklega í þeim
tilgangi að láta líta svo út, sem
íslenzkir heildsalar væru að
gamni sínu að eyða gjaldeyri til
ferðalaga þangað út. Samkvæmt
upplýsingum, sem fengizt hafa
FRÁ ALÞINGI
DEILDAFUNDIR verða í dag
kl. 1,30. Þessi frv. eru á dag-
skrá: í efri deild: Skólakostnað-
ur. Stóreignaskattur. í neðri
deild: Réttindi verkafólks. Hús-
næði Vinnuveitendasambandsins.
Húsnæðismálalöggjöfin. Umferð-
arlög. Innflutningsskrifstofur ut-
an Reykjavíkur. Búnaðarmála-
sjóður. Réttarstaða óskilgetinna
barna.
frá Kaupstefnunni h.f,, um það
hverjir sóttu sýninguna nú fyrir
stuttu, kemur í Ijós, að 40 heild
salar hafa farið þangað, eða
helmingi færri en Alþýðublaðið
telur, 40 iðnrekendur og iðnaðar
menn og 18 smásalar, auk sér-
stakra fulltrúa frá SÍS og kaup-
félögunum.
Það þarf ekki að taka fram,
að þeir, sem sótt hafa þessa kaup
stefnu, hafa vafalaust fengið
gjaldeyrisleyfi frá yfirvöldunum
til ferðarinnar, en það er í raun-
inni ekki að undra, þótt ýmsir
viðskiptaaðilar leiti eftir því, að
skoða vörur austan járntjalds,
því í tíð núverandi stjórnar, sem
Alþýðublaðið styður, hefur ís-
lenzkri verzlun alltaf meira og
meira verið beint þangað austur.
Alþýðublaðið ætti því sizt af öllu
að gera ferðir á slíka kaupstefnu
þar eystra, að rógsefni gegn inn-
flytjendum.
ar, í fyrra. Nú er hún komin
heim, og vonandi sleppur hún
ekki á ný. „Granada", eftir A.
Lara, söng hún með glæsibrag,
„a la grande dame“, óperunnar.
Síðar á efnisskránni, söng hún
Tvö lög
ÚT eru komin tvö lög á nótum
eftir Ástu Sveinsdóttur. Eru það
lögin Bláu augun og Siggu-vals-
inn, en hið síðarnefnda hefir
hlotið verðlaun í danslaga-
keppni FÍD. Frágangur á nótna-
heftinu er smekklegur. Fæst það
í hljóðfæraverzlunum.
ALFREÐ GÍSLASON kvaddi sér
hljóðs utan dagskrár á fundi
Sameinaðs Alþingis í gær og
kvartaði yfir því, að þingsálykt-
unartill. um afnám áfengisveit-
inga hjá ríki og ríkisstofnunum
væri ekki komin úr nefnd. For-
seti lét engin orð falla út af
athugasemd þessari.
við og við, er einnig of hættu-
leg framþróun listanna, í þessu
fámenna landi.
Það eru listamennirnir, sem
veita Þjóðleikhússtjóra, og öðr-
um þeim, sem listsýningum
stjórna, tækifæri, til að láta
flytja þjóðinni skapandi mátt
andans, í hinum ýmsu listgrein-
um.
Einsöngvarar, sem árum sam-
an hafa lagt á sig þungt og kostn-
aðarsamt nám, og sýnt það og
sannað, að þeir eru þeim kröfum
vaxnir, sem gerðar eru til slíkra
listamanna, eiga rétt á því að
þeim séu boðin eðlileg lífskjör.
Og það er ósk þjóðarinnar í
heild.
Hvernig þessu máli reiðir af,
er óvíst með öllu.
En ætli það gengi okkur ekki
til hjarta, að horfa á hóp fjalla-
svana hefja sig til flugs, með
öruggu vængjataki — og halda
yfir hafið — burt frá heiðar-
vötnunum bláu?
Stemgerður G'uömundsdóttir.