Morgunblaðið - 19.04.1958, Blaðsíða 16

VEÐRIÐ
V og SV gola, smáskúrir,
hiti 2 til 5 stig
JNiwgitttMð
89.*tbl. — Laugardagur 19. apríl 1958
Blaðamannafélagið
sextíu ára. —Sjá bls 9.
Flugfélag íslands er að taka
við Grænlandsfluginu af SAS
KAUPMANNAHÖFN, 18. apríl — (Frá Páli Jónssyni) —
Uugfélagið SAS hefur nú neitað að fljúga leiguflug fyrir
grænlenzka verzlunarfélagið til Narsarssuak á Grænlandi.
Er nú búizt við því að Flugfélag íslands taki við þessum flug-
lerðum og annist Grænlandsflug í æ ríkari mæli fyrir Dani.
— Frá þessu er skýrt í blaðinu Berlingske Aftenavis í dag.
Ástæðurnar til þess að SAS
neitar að fljúga til Narsarssuak
eru að félagið telur flug til þess
flugvallar erfitt og hættulegt,
þar sem flugumferðarstjórn, að-
flugsvitar og radíóþjónusta voru
lögð niður, við brottför Banda-1
ríkjamanna frá flugvellinum s. 1.
ár.
Þar að auki er nú mikið álag
á flugvélum SAS, sem vill ekki
Togari '
tekinn
í GÆRKVÖLDI bárust þær
fregnir að enn hafi togari verið
tekinn í landhelgi að veiðum. Að
þessu sinni er það hvorki ensk
ur, belgiskur eða íslenzkur, held-
ur skozkur togari, Star of Lath-
allan frá Aberdeen.
Varðskipið María Júlía hafði
staðið togarann að verki vestan
við Einidrang við Vestmannaeyj-
ar. Hafði þetta gerzt um klukkan
5 í gærdag. í gærkvöldi var varð-
skipið á leið hingað til Reykja-
víkur með togarann og voru skip-
in væntanleg árdegis í dag. Hinn
skozki togari er stór, eitthvað
milli 300—400 tonn, mjög nýlegt
skip.
Ekki var vitað hve langt fyrir
innan línu togarinn var, þá er
varðskipið kom að honum.
„Svanir" syngja
AKRANESI. 18. apríl — Karla-
kórinn Svanir söng í samkomu-
húsinu að Brún í Bæjarsveit 12.
apríl. Húsfyllir var og kórnum
ágætlega tekið. Svanirnir ætla nú
að ffiúga suður á bóginn og
syngja' í Hiégarði í Mosfellssveit
ki. 5 á sunnudaginn. —Oddur.
missa dýrmæta flugtíma, e.t.v. í
margra daga bið, en svo getur
veðri verið háttað í Narsarssuak,
að þar sé ekki hægt að lenda
í lengri tíma.
Berlingske Aftenavis segir, að
Flugfélagið muni nota í þessar
leiguflugferðir, flugvél af teg-
undinni Skymaster, sem félagið
notar hvort sem er nær eingöngu
í leiguflug. Blaðið bendir á það,
að Flugfélag fslands hafi mikla
æfingu í flugi yfir óbyggðum og
til ófullkominna flugvalla. Hafi
flugmenn félagsins fengið æfing-
una við að fljúga til ófullkom-
inna flugvalla á norðurhluta ís-
lands. Einnig hafa flugvélar
Flugfélagsins flogið til „drauga-
FRUMVARP um heimild fyrir
ríkisstjórnina til að selja áfengi,
tóbak o. fl. á Keflavíkurflugvelli
til farþega í framhaldsflugi var
til 1. umr. í neðri deild í gær.
Nokkrar breytingar voru gerðar
á frumv. í efri deild, m.a. sú, að
heimilt skyldi að hafa á boðstól-
um hvers konar vörur, sem henta
þykir.
Enginn skýrði frumv. f.h. rík-
isstjórnarinnar á fundinum í
gær. Bjarni Benediktsson tók til
máls og sagði, að ástæða væri til
að setja upp sams konar verzlun
á Reykjavíkurflugvelli, ef á ann
að borð væri talið rétt að reka
kaupskap þennan. Talað væri um
flugvallarins" í Ikatek skammt
frá Angmagsalik.
Þrátt fyrir það að SAS neitar
að fljúga til Narsarssuak, þá er
ekki þar með sagt, að flug þang-
að sé hættulegt. Verður fylgt við
það reglum alþjóðaflugmála-
stofnunarinnar, ICAO og munu
hermenn úr danska flughernum
setja þar á fót nokkra flugþjón-
ustu.
Brunkeppni í Skála-
felli á morgun
Á MORGUN, sunnudag kl 2, fer
fram við skíðaskála KR í Skála-
felli brunkeppni Reykjavíkur-
mótsins. Fer keppnin fram í
sömu braut og notuð var á lands-
mótinu, er þótti erfið og skemmti
leg. Allir beztu skíðamenn
Reykjavíkur reyna með sér í
bruninu, eða alls um 50 talsins.
í Skálafelli er nú risinn ninn
nýi og glæsilegi skíðaskáli KR.
að verzlunin myndi fjölga þeim,
er færu um flugvöllinn í Kefla-
vík. Þess yrði þá að minnast, að
á flugvellinum lentu einungis er-
lendar vélar á leið milli Evrópu
og Bandaríkjanna. íslenzkt flug-
félag héldi hins vegar uppi ferð-
um á þessari leið, en hefði v.ið-
komu á Reykjavíkurflugvelli. Ef
rökin fyrir frumv. væru rétt,
væri því ástæða til að setja einn
ig upp verzlun þar, ella kynni
samkeppnisaðstaða hins íslenzka
flugfélags að versna.
Frumv. fór til 2. umr. og alls-
herjarnefndar.
Foreldrafundir
á ísaflrði
ÍSAFIRÐI, 13. apríl — f vetur
Aflamagn Kafnarfjarðarbáfa
Farþegor í ísl. flugvélum ættu uð
njótu góðs uf tollfrjúlsum
viðskiptum
HAFNARFIRÐI — Bátarnir hafa
aflað vel síðustu daga þegar gef-
ið hefur á sjó, en stormasamt hef-
ur verið undanfarið. — Nú hafa
þeir farið í 961 róður á vertíðinni
og aflað samtals 3078,8 tonn. —
Hér á eftir fer aflamagn þeirra
eins og það var orðið sl. þriðju-
dagskvöld, 15. apríl:
Faxaborg (lína og net) 594,9
tonn (ósl.) í 63 róðrum, Fagri-
klettur (lína og net) 544,7 tn.
(ósl.) í 59 r., Hafnfirðingur (net)
519,2 tn. (ósl.) í 34 r., Fákur (net)
511,9 tn. (slægt) í 64 r., Guð-
björg (lína og net) 488,2 tn. (ósl.)
1 63 r., Fiskaklettur (lína og net)
Varðarkaffi í Valhöll
í dag kl. 3-5 s.d„
478,0 tn. (ósl.) í 60 r., Fróðaklett-
ur (net) 444,1 tn. (sl. og ósl.) í 44
r., Hafbjörg (lína og net) 403,9
tn. (ósl.) í 55 r., Arsæll Sigurðs-
son (net) 399,7 tn. (sl.) í 44 r.,
Flóaklettur (lína og net) 397,3 tn.
(ósl.) í 53 r., Reykjanes (net>
396,1 tn. (ósl.) í 64 r., Álftanes
(lína og net) 379,9 tn. (ósl.) í 58
r., Gulltoppur (net) 360,7 tn.
(ósl.) í 55 r., Fjarðarklettur (net;
344,5 tn. (sl. og ósl.) í 48 r., Örn
Arnarson (net) 312,7 tn. (ósl.) i
26 r., Kópur (net) 292,0 tn. (ósl.)
í 52 r., Stefnir (net) 291,0 tn.
(ósl.) í 23 r., Fram (net) 272,9
tn. (sl. og ósl.) í 30 r., Dóra (net)
258,9 tn. (ósl.) í 34 r., Jóh. Ein-
arsson (net) 244,2 tn. (ósl.) í 29
r. og Haförn 145,0 tn. (sl.) í 13
róðrum.
Á þriðjud. kom hingað sigl-
firzki togarinn Elliði og var með
bilaða ljósavél. Hafði hann verið
þrjá eða fjóra daga á veiðum
þegar bilunin varð og var þá bú-
inn að fá um 70 tonn, sem lagt
var á land hér. — Bjarni riddari
kom af veiðum si. miðvikudag cg
var með 160—70 tonn eftir um
14 daga útiveru. — Surprise
kom í gærmorgun með full-
fermi eftir svipaðan tíma. — G.E.
hefir verið efnt til foreldrafunda
bæði í gagnfræða. og barnaskól-
anum hér.
Hafa tveir fundir verið haldn-
ir í gagnfræðaskólanum, hinn
fyrri í október í haust og hinn
síðari nú 1. apríl.
í barnaskólanum var haldinn
fundur 31. marz. Vóru fundirnir
vel sóttir og umræður talsverð-
ar um ýmis þau mál er snerta
heimili og skóla. Er hér um að
ræða nýlundu í samstarfi heimila
og skóla og áii efa eiga slíkir fund
ir eftir að gera mikið gagn í
framtíðinni. —G. K.
Kópavogur
SJÁLFSTÆÐISFÉLÖGIN í
Kópavogi efna til skcmmtunar
nk. þriðjudagskvöld í Oddfellow.
Dr. Sven Rinman, Eyvind Johnson og Herman Stolpe ræða við
Sigurpál Jónsson í ísafold (Sjá frétt á bls. 3)
Dágóður afli ísafjarðar
báta í marz-mánuði
ÍSAFIRÐI, 15. apríl — ísafjarð-
arbátar öfluðu allvel í marz,
einkum eftir að steinbítur tók að
veiðast.
Afli stærri bátanna var sem
hér greinir:
Guðbjörg 198 lestir, Gunnvör
163 1., Gunnhildur 162 1., Asbjörn
142 1„ Sæbjörn 131 Vz 1., Már 128
1., Ásúlfur 92 1. Auðbjörg fór að-
eins 12 sjóferðir og fékk 73 lestir
Miðað er við slægðan fisk.
Rækjuveiði hefur verið góð í
vetur. Tvær rækjuverksmiðjur
eru starfræktar hér og er vinna
mikil í þeim, einkum fyrir kven-
fólk. Eru húsmæður þar í meiri-
hluta.
Togarinn Sólborg landaði 256
lestum eftir 13 daga veiðiferð. Is-
borg landaði í gær 220 lestum
eftir 10 daga útivist.
Vinna er mikil á Isafirði nú og
afkoma fólks góð. — G. K.
Æviskrársöfnun V-ís-
lendinga hefst í sumar
5 manna nefnd vinnur að þvi að efla tengsl
milli íslendinga beggja vegna hafsins
FYRIR nokkru skipuðu stjórnar-
völdin nefnd manna til þess að
fjalla um og leggja drög að aukn-
um samskiptum Islendinga og V-
íslendinga. Formaður þessarar
nefndar er Árni Bjarnarson, bóka
útgefandi á Akureyri, en hann
hefur á undanförnum árum unn-
ið mjög að auknum tengslum við
landa og afkomendur þeirra vest-
an hafs — og m. a. lagt fram tix-
lögur í þeim efnum, sem lagðar
verða til grundvallar starfsemi
fyrrgreindrar nefndar. — Aðrir
nefndarmenn eru þeir Hallgrím-
ur F. Hallgrímsson, aðalræðis-
maður Kanada, Egill Bjarnason,
Steindór Steindórsson, menntz-
skólakennari, og séra Benjamín
Kristjánsson.
Þrír nefndarmanna áttu í gær
tal við blaðamenn — og haíði
formaðurinn orð fyrir þeirn.
Kvað hann forsögu málsins þá,
að fyrir tæpum 10 árum hefði
hann verið vestanhafs og safnað
ýmsum þjóðlegum fróðleik um
Islendinga og málefni þeirra í
Kanada og Bandaríkjunum. Síð-
an færði Árni málið í tal við þa-
verandi forsætisráðherra, Stem-
grím Steinþórsson — og fól hann
Árna að gera tillögur, sem leitt
gætu til aukinna viðskipta okk-
ar við V-íslendinga og fræði-
starfa í Islendingabyggðum vest-
anhafs. Árni samdi síðan tillög-
ur í fimm liðum, sem nú hafa
verið gefnar út — og verða starfs
grundvöllur nefndar þeirrar, er
forsætisráðherra hefur skipað.
Svo er ráð fyrir gert, að Þjóð-
ræknisfélag Islendinga vestan
hafs skipi einnig nefnd, sem haft
getur samráð við þessa nefnd hér
heima um mikilvægustu málefn-
in. Vestanhafs eru nú taldir tæp-
lega 50 þús. íslendingar og fólk
af íslenzku bergi brotið og meðal
þess gætir mikils áhuga á aukn-
um samskiptum við ísland. Ein
af aðaltillögum Árna Bjarnarson-
ar er því að byggt verði í
Winnipeg Islendingahús, þar sem
til húsa verði íslenzk ferða- og
upplýsingaskrifstofa svo og sam-
komustaður V-íslendinga og Is-
lendinga, sem eru á ferð vestra.
Hafa Loftleiðir m. a. lýst sig fúsa
til þess að taka þátt í að reisa
íslendingahús vestra.
önnur tillaga, sem fyrst mun
koma til framkvæmda, er ævi-
skrárritun íslendinga í Vestur-
heimi, bæði útflytjenda og af-
komenda þeirra. 1 sumar munu
þeir séra Benjamín, Steindór
Steindórsson og Arni Bjarnarson
fara vestur um haf og ferðast um
allar íslendingabyggðir og skrá-
setja stuttar ævisögur, sem síðar
munu verða gefnar út hér í heild
— og verður séra Benjamín rit-
stjóri verksins. Áætlað er að þrí-
menningarnir safni 2,000 ævi-
skrám núlifandi manna í þessari
ferð — og mun útgáfa helmings
þeirra undirbúin á vetri kom-
anda. Áætlað er að halda verk-
inu áfram síðar og skrá æviatriði
allra íslendinga og afkomenda
þeirra, látinna og núlifandi, í
Kanada og Bandarikjunum — og
hefur Alþingi veitt fjárstyrk til
verksins.
Margar aðrar athyglisverðar
tillögur verða ræddar í nefnd-
inni — m. a. að komið verði á
góðu fréttasambandi milli Islands
og íslendingabyggðanna vestra,
fréttaritari fyrir íslenzk blöð og
útvarp starfi vestra, Ríkisútvarp-
ið útvarpi reglulega fréttasend-
ingum vestur, skipzt verði á náms
mönnum og starfsmönnum í ýms-
um atvinnugreinum — auk ann-
ars konar menningarviðskipta.
Þá má geta þess, að Árni Bjarn-
arson er í þann veginn að gefa
út mikið rit um sameiginleg mal-
efni íslendinga beggja vegna
hafsins. Nefnist ritið Edda og í
það rita 30 þjóðkunnir menn,
bæði hérlendir og v-íslenzkir.