Morgunblaðið - 18.05.1958, Blaðsíða 9

Sunnudagur 18. maí 1958
J/ O R C V N B 1. A »IÐ

Landinu verður ekki stjórnað
með lognum og fölsuðum tölum
Stóraukin dýrtið og launarýrnun
er framundan
Úr rœðu Angantýs Guðjónssonar á Alþsngi
VIÐ umræður á Alþingi í
fyrradag um bjargráðafrum-
varp ríkisstjórnarinnar tók til
máls m. a. Angantýr Guðjóns-
son. Ræddi hann um frum-
varpið frá sjónarmiði verka-
mannsins og fórust honum m.
■ a. orð á þessa leið:
Þegar núverandi ríkisstjórn
tók við völdum gaf hún sérstök
fyrirheit um það, að dýrtíðinni
skyldi haldið í skefjum og kaup-
máttur launa skyldi aukinn og
skattbyrði létt af öllum almenn-
ingi.
Fyrir alþingiskosningarnar
1956 sagði Hannibal Valdimars-
son: „Það er bjargföst skoðun
núverandi stjórnar Alþýðusam
bands íslands, að nú ríði verka-
lýðshreyfingunni lífið á að eign-
ast svo sterkan þingflokk á Al-
þingi — skuldbundinn af stefnu-
skrá Alþýðusambandsins — að
gengislækkun, lögbindingu
kaups, vísitöluskerðingu og nýju
skattaflóði verði ekki með neinu
móti komið fram á Alþingi“!
Margendurtekin svik
stjórnarinnar
Menn spyrja nú hverjar hafi
orðið efndir þessara fögru lof-
orða, sem stuðningsflokkar hæst-
virtrar núverandi ríkisstjórnar
töldu sig skuldbundna af.
Fyrsta verk hæstvirtrar ríkis-
stjórnar til efnda á loforðunum
var vísitöluskerðing sú sem kom
til framkvæmda haustið 1956, —
en þá voru 6 vísitölustig tekin af
launþegum. Um leið var þeim
gefið hátíðlegt loforð hæstvirts
forsætisráðherra fyrir því, að
þetta væri aðeins gert í því skyni,
að auðvelda raunhæfar ráðstaf-
anir í efnahagsmálunum.
Þing Alþýðusambands Islands
var haldið rétt fyrir áramót
1956 og var þar rætt allmikið
um væntanlegar ráðstafanir i
dýrtiðar- og efnahagsmálum
þjóðarinnar og þess óskað að rík-
isstjórnin gæfi fulltrúum skýrslu
um hvað liði efnahagsráðstöfun-
um þeim, sem boðaðar hefðu
verið.
Hæstvirtur félagsmálaráð
herra hafði þó ekki aðstöðu til
þess að gefa þinginu þessar
upplýsingar —. en fullvissaði
þingheim enn einu sinni um
það, að ekkert yrði gert af
hálfu ríkisvaldsins, sem hefði
í för með sér auknar skatta-
álögur eða rýrnandi kaupmátt
launa.
En þrátt fyrir þessar marg-
endurteknu yfirlýsingar ríkis-
valdsins um, að ekki yrði gengið
á rétt launþega, taldi Alþýðu-
sambandsþingið nauðsynlegt að
marka stefnu sína skýrt og á-
kveðið í efnahagsmálunum og
samþykkti ályktun þess efnis
meðal annars, — „að ekki kæmi
til mála að auknum kröfum út-
flutningsframleiðslunnar yrði
mætt með auknum skattaálögum
á almenning" — og var 19-manna
nefnd kosin á þinginu til þess
að fylgja þeirri kröfu fram.
En varla hafði þessi nefnd
verið kosin og fulltrúarnir
kornnir heim af þingi í lok
ársins 1956, er birtar voru dýr-
tíðarráðstafanir hæstvirtrar
núverandi ríkisstjórnar, en
þær voru sem kunnugt er 300
milljón króna álögur í nýj-
um sköttum á margar helztu
neyzluvörur almennings.
myndi koma efnahagsmálum þjóð
arinnar á réttan kjöl og ekki
þyrfti að leggja á þjóðina nýja
skatta næstu árin, og verðlag
myndi ekki hækka vegna þess
að strangt verðlagseftirlit yrði
tekið upp í samvinnu við verka-
lýðsfélögin. Allir þekkja nú efnd-
ir hæstvirtrar ríkisstjórnar á
þessum loforðum. Þær sýna sig
Angantýr Guðjónsson
meðal annars nú í stórkostlegri
skattaálögum en nokkru sinni áð-
ur hafa verið lagðar á þjóðina.
En það var ekki nóg að leggja
þannig skatta á allan almenn-
ing, heldur var vísitalan fölsuð
á skipulagðan hátt. Á þeim árum
sagði einn af fulltrúunum í 19-
manna nefndinni: „Verið getur
að einstakir ráðherrar ætli sér þá
dul að stjórna landinu með logn-
um og fölsuðum tölum, en reynd -
in mun verða sú, að fólkinu geng-
ur illa að lifa á þeim. Og kannski
líður ekki á löngu þangað til þeir
eiga sér formælendur fá“.
Ég geri ráð fyrir að öllum al-
menningi gangi illa að lifa á
bjargráðum hæstvirtrar ríkis-
stjórnar og veit að hún á sér
formælendur fá, ekki sízt innan
verkalýðshreyfingarinnar.
Það kom fljótt í ljós, að skatta-
álögur þær, sem lagðar voru á
um áramótin 1956 og 57, voru
lítið „bjargráð“. Vöruverð hækk-
aði og kaupgeta almennings rýrn
aði. Allstór hópur launþega fékk
þó nokkra leiðréttingu mála sinna
síðastliðið sumar, með lagfæring-
um á kaup- og kjarasamningum,
sem bættu heldur aðstöðu ein-
stakra starfsgreina, svo sem iðn-
verkafólks, verzlunarmanna og
sj ómanna.
Stjórnin lofar verðhjöðnun.
Á síðastliðnu hausti kom það
til umræðu í mörgum verkalýðs-
félögum hvað gera ætti í kaup-
og kjaramálunum. 19-manna
nefndin hafði þá secið að rökstól-
um og rætt ástandið. Féhst
nefndin á það, að énn skyldi
,.verðhjöðnunarstefnan“ reynd,
enda lá þá fyrir enn eitt loforð
hæstvi’. trar ríkistjórnar g•’*'"* qí
forsætisráðherra sjálfum, að
geng'S yrði ekki fellt meira en
orðið væri.
Efndir þessa loforðs sjást nú
bezt. í því bjargráðafrumvarpi
sem nú liggur fyrir, er gengið
raunverulega fellt meiia en
nokkru sinni fyrr. — Verka-
lýðsfélögin sögðu ekkj upp
samningum sínum á síðast-
liðnu hausti, þrátt fyrir stór-
aukna kjararýrnun vegna þess
að margir forystumenn verka
lýðsfélaganna trúðu enn full-
yrðingum hæstvirtrar ríkis-
stjórnar um að ekki yrði um
auknar skattaálögur að -æða
eða gcngisfellingu — og vildu
þeir þess vegna bíða átekta
enn um stund.
Bjargráðin dragast á langinn.
Þegar leið á árið boðaði hæst-
Stúlka óskast
Snyrtivöruverzlun sem opnar innan skamms á bezta stað
í bænum vantar snyrtilega, reglusama og ábyggilega
stúlku til afgreiðslustarfa. Aldur 22—35 ára. Það er algert
skilyrði að stúlkan hafi áhuga á starfinu og munu þá
launin fara eftir því. Stúlkan þarf að nokkru leyti að geta
unnið sjálfstætt.
Tilboð, ásamt mynd og meðmælum ef til eru, sendist
afgr. Morgunblaðsins fyrir þriðjudagskvöld merkt:
„Snyrtivöruverzlun — 3894“.
ABalfundur
Skógræktarfélags Reykjavíkur verður haldinn
þriðjudaginn 20. maí kl. 20. 30 í Tjarnarcafé, uppi.
Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörf.
Stjórnin.
JárniBnaBarmenn
vantar rennismið, vélvirkja, suðumann. Ennfrem-
ur koma til greina ófaglærðir menn vanir járniðn-
Auknir skattar og fölsun
vísitölu ,
19-manna nefndin samþykkti
þessar ráðstafanir, þrátt fyrir
stefnuyfirlýsingu Alþýðusam-
bands íslands — enda lofaði nú
hæstvirt ríkisstjórn því, að þetta
aðarvinnu.
JÓN VALDIMARSSON
Ytri-Njarðvík, símar 588 og 452,
Keflavík.
virt ríkisstjórn að bjargráðin frá
árinu áður myndu ekki reynast
einhlít til björgunar þjóðarbú-
skapnum — það myndi því verða
nauðsynlegt að leggja nýja skatta
á þjóðina. Um upphæð þessara
nýju skatta fór svo tvenr.um
sögum. Blað stærsta stjórnmála-
flokksins, sem styður hæstvirta
núverandi ríkistjórn, sagði að
álögurnar yrðu aldrei meiri en
90 milljónir króna. Önnur stjórn
arblöð létu í það skína að meira
þyrfti við.
Dagar, vikur og mánuðir liðu.
Búizt var við hinum nýju „bjarg-
ráðum“ eftir síðastliðin áramót.
En tíminn leið án þess að þau
sýndu sig. Blöð stjórnarflokk-
anna boðuðu „bjargráðin“ viku
eftir viku, dag eftir dag, en okk-
ert gerðist. Ólgan óx í verka-
lýðsfélögunum og mörg þeirra
sögðu upp gildandi kaup- og
kjarasamningum. Rétt undir síð
astliðin mánaðamót var svo 19-
manna nefndin loksins kölluð
saman og þá aðeins til þess eins
að taka afstöðu til bjargráðanna
eins og þau lágu fyrir frá hæst-
virtri ríkisstjórn. Miklar um-
ræður og deilur urðu í nefndinni
um málið — en engu fékkst
breytt. Niðurstaðan varð svo sú,
sem kunnugt er, að atkvæði fé-
lagsmálaráðherra og annars
manns, sem ekki hafði þó at-
kvæðisrétt um málið — réðu úr-
slitunum um það að nefndin sam
þykkti ekki bein mótmæli gegn
„bjargráðunum“.
Frumvarpið mun valda versnanál
lífsafkomu launþega
Augljóst er, að þær tillögur,
sem hæstvirt ríkisstjórn hefur nú
lagt fram í dýrtíðar- og efna-
hagsmálum verða þess valdandi
að allt verðlag stórhækkar og lífs-
afkoma launþega versnar að
sama skapi. Öll loforð hæstvirtr
ar ríkisstjórnar um bætta af-
komu launþega hafa reynzt blekk
ingar einar — og með þessum
síðustu ráðstöfunum er stefnt út
í hreint öngþveiti í efnahagslifi
þjóðarinnar.
Kaupgeta almennings rýrnar,
allar verklegar framkvæmdir
dragast saman með þeim af-
leiðingum að atvinnuleysi og
skortur eru á næsta leiti. — Su
kauphækkun, sem Iaunþegum
er heitið, á sér enga stoð i
veruleikanum, þar sem vísi-
talan er skert strax, sem
þeirri upphæð nemur — og
reyndar meira en það.
Fyrir hina íslenzku þjóð, er
framundan stóraukin dýrtíð
og launarýrnun, samfara at-
vinnulcysi, sem kemur i kjöl-
far minnkandi kaupgetu og
aukinnar dýrtíðar. — En hve
nær rís verkalýður landsins
einhuga upp, gegn ráðlausu
fálmi þeirra, sem ginntu hann
til fylgis við sig með fögrum
fyrirheitum? — Sú stund get-
ur ekki verið langt undan.
Til leigu
er 4ra herb. íbúð í Hlíðunum, björt og skemmtileg.
Sér hiti. Sér inngangur. Laus strax.
EINAR SIGURÐSSON hdl.,
Ingólfsstræti 4, sími 1-67-67.
Aé Ui qóluffl kgffikfa
if BRA6A kaffi