Morgunblaðið - 18.05.1958, Blaðsíða 1

24 síður
45. árgangur
111. tbl. — Sunnudagur 18. maí 1958
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Fylgismenn de Caulle \
Frakklandi hóta blóðbaði
PARÍS, 17. maí. — Pierre
Pflimlin, forsætisráðherra
Frakklands, skoraði í dag á
de Gaulle að skýra afstöðu
sína og gera lýðum ljóst.
hvort hann styddi herforingj-
ana, sem tekið hafa völdin í
Alsír. — Kvaðst forsætisráð-
herrann ekki trúa því, að de
Gaulle hefði í hyggju að
reyna að ná völdum með of-
beldi.
★
Fylgismenn de Gaulle í Frakk-
landi hafa myndað ,,öryggisnefnd“
iimia eðlis og myndaðar liafa ver-
ið í Alsír. I inorgun gaf nefnd
þessi út fréttalilkynningu þar sem
hótað var að áhangendur de
Vilja berjast
JAKARTA 17. maí. — Yfirher-
stjórnin í Jakarta hefur birt ti;-
kynningu, þar sem segir að kín-
/erskir þjóðernissinnar berjist nú
með uppreisnarmönnum á N-
Celebes — auk þess sem nokkrir
Filippseyingar hefðu einnig
gengið í lið með uppreisnar-
mönnum. Sagði í tilkynningunni,
að hér væri um að ræða 2.500
útlendinga. Þá sagði og í til-
kynningunni, að sannanir væru
fengnar fyrir því, að útlendingar
hefðu stjórnað herflugvélum
uppreisnarmanna — hefðu það
verið Kínverjar og enskumæl-
andi menn.
í dag fóru yfir 5.000 hermenn
sem áður voru í her N-Kóreu,
í fjöldagöngu í Seoul, höfuðborg
S-Kóreu og kröfðust þess, að fá
að fara til Indlands til þess að
berjast með uppreisnarmönnum.
Gaulle, sem mestmegnis eru upp-
gjafahermenn, munu hefja neðan-
jarðarbaráttu gegn stjórninni, ef
de Gaulle yrðu ekki þegar í stað
falin æðstu völd. Þá var þess og
krafizt, að kommúnistaflokkurinn
í Frakklandi yrði leystur upp,
kommúnistar væru þeir einu, sem
andvígir væru valdatöku de
Gaulle.
Þá sagði í fréttatilkynning-
unni, að fylgismenn de Gaulle
mundu ekki bíða nema i
nokkra daga eftir að kröfum
þeirra yrði framfylgí, en ef
stjórnin daufheyrðist við
kröfunum um að de Gaulle
tæki við völdunt, yrði Frakk-
landi ekki forðað frá blóðbaði
og hörmungum. „Lifi Frakk-
land! Lifi de Gaulle, lifi Alsír-
nefndin“, voru lokaorð frétta-
tilkynningarinnar.
De Gaulle dvelst I sveitarsetri
sínu utan við París og hafði, þeg-
ar síðast fréttist, ekki látið neitt
heyra til sín, en almennt er búizt
við að hann verði við áskorunum
um að gera hreint fyrir sínum
dyrum — og skýra afstöðu sína.
f ræðu þeirri, er Pflimlin héli
á þingi, sugði liann m.a., að hann
hefði ekki borið liershöfðingjana í
Alsír neinum sökum, en ‘kvaðst
vona, að Salan hershöfðingi, yfir-
maður franska hersins í Alsír,
hefði ekki einungis í hyggju að
verja Frakkland, heldur og stjórn
arskrána og Iýðveldið.
Lausafregnir herma, að Paul
Ely, herforingi, foringi herfor-
Dr. Stikker sendiherra
i kveðjuheimsókn hér
DR. D. U. STIKKER, sendiherra
Hollendinga, er staddur hér á
landi þessa dagana, en hann hef-
ur aðsetur í London. Er hann í
kveðjuheimsókn, þar sem hann
mun innan skamms taka við störf
um hjá Nato og Efnahagssam-
vinnustofnuninni í París.
íslendingum var sýndur mikill
heiður, er dr. Stikker var skipað-
ur fulltrúi þjóðar sinnar hér-
lendis. Hann hafði áður verið
flokksforingi og utanríkisráðherra
og þá unnið þjóð sinni mikið gagn,
þar sem það var honum að þakka
Bandaríkjamenn
við öllu búnir
WASHINGTON, 17. apríl. —
Bandaríkjamenn eru í þann veg-
inn að senda til Líbanon fjölda
hergagna, þar á meðal allmarga
skriðdreka, samkvæmt samning-
um, er gerðir voru fyrir ári, segir
í tilkynningu utanríkisráðuneyt-
isins. Þá segir og, að bandaríski
flugherinn sé reiðubúinn til þess
að senda hersveitir inn í Líbanon
til þess að vernda líf banda-
rískra borgara þar, ef Líbanon
stjórn sjái sér það ekki fært ■—
og biðji um aðstoð Bandaríkja
hers.
öðrum fremur, að Hollendingar
báru gæfu til að gefa Indónesíu
frelsi á réttum tíma í stað þess
að hefja nýlendustyrjöld. Dr.
Stikker mun hafa tapað einhverju
ingjaráðsins, hafi í gær lagt lausn
arbeiðni sína fyrir Coty forseta,
en Coty neitað að birta hana. —
Jules Moch, sem Pflimlin útnefndi
innanríkisráðherra í gær, hefur
nú þegar tekið við — og er verk-
efni hans fyrst og fremst að koma
í veg fyrir vopnaða uppreisn í
landinu eins og mál standa nú.
Hefur hann hlotið einræðisvald í
þeim málefnum svo sem forsætis-
ráðherrann —- og er búizt við að
hann láti þegar í dag handtaka
fjölda manns, sem hann telur
stjórninni hættulega. Jules JVIoch
vann sér mikið trauast á árunum
1947—49, er hann bældi niður upp
reisnir kommúnista.
De Gaulle heldur
blaðamannafund
PARÍS, 17. apríl. — Það vakti
athygli nágranna de Gaulle í
morgun, að tvær franskar orr-
ustuþotur steyptu sér yfir bú-
garð hans — og flugu lágt yfir
og vögguðu, er þær þutu yfir
búgarðinn, en slíkur er háttur
flugmanna að heilsa í flugvél.
Heyrzt hefur, að de Gaulle muni
efna til fundar með blaðamönn-
um á mánudaginn til þess að
skýra afstöðu sína til átakanna
í frönskum stjórnmálum. Síðan
hann hélt út í sveitasetrið hefur
hann fengið tvær heimsóknir —
í bæði skiptin voru það háttsettir
menn úr flokki fylgismanna hans.
Fiimski íorsætis-
ráðherranii
FORSÆTISRÁÐHERRA Finna,
Reino Kuuskoski, kom til Reykja-
víkur í gærmorgun ásamt konu
sinni. Komu þau frá Bandaríkj-
unum, þar sem þau voru fulltrúar
þjóðar sinnar á hátíðinni í Minne-
sota. Hjónin ferðuðust með flug-
vél Loftleiða, sem lenti á Reykja-
víkurflugvelli um tíuleytið. Þar
tóku á móti þeim ráðuneytisstjór-
inn í forsætisráðuneytinu og kona
hans. Ráðherrahjónin eru gestir
forsætisráðherra íslands og konu
hans, meðan þau dveljast hér á
landi, og búa í ráðherrabústaðn-
um við Tjarnargötu. Um hádegið
í gær sátu þau boð á forsetasetr-
inu og í gærkvöldi höfðu íslenzku
forsætisráðherrahjónin boð inni í
tilefni af heimsókninni.--Kuus-
koski forsætisráðherra er maður
um fimmtugt. Hann myndaði em-
bættismannastjórn fyrir nokkru,
en var áður forstjóri finnsku
tryggingastofnunarinnar. Hann
hefur áður komið hingað til lands.
— Myndin er tekin, er gestirnir
komu á Reykjavíkui-flugvöll í gær.
Þeir halda heimleiðis í dag.
(Ljósm. Mbl.: Öl. K. M.).
Salan reynir að semja v/ð
frönsku stjórnina
Dr. D. U. Stikker
sendiherra HoIIendinga
af sinni miklu lýðhylli í Hollandi
vegna forystunnar í þessu máli,
en hitt er jafnvíst, að sagan mun
geyma nafn hans sem eins af
gæfumönnum þjóðar sinnar.
Dr. Stikker er Islendingum g'óð-
ur vinur, og vita þeir, að hann
mun í framtíðinni styðja mál
þeirra á alþjóðavettvangi.
ALSÍR, 17. maí. — Sam-
kvæmt áreiðanlegum heimild-
um mun franska stjórnin og
Salan hershöfðingi, yfirher-
foringi í Alsír, standa í leyni-
legu sambandi og orðsend-
ingaskiptum. Tveir milli-
göngumenn, framkvæmda
stjórar í skrifstofum Alsír-
Krúsjeff örlátur
KAIRO, 17. maí. — f ferð í Rúss-
landi og viðræðum við ráðamenn
í Kreml gerði Nasser samninga
um að hluti kaupverðs vopna,
sem Egyptar hafa að undanförnu
fengið frá kommúnistaríkjunum
— aðallega Tékkóslóvakíu yrði
gefinn eftir. Krúsjeff gaf Nasser
innig Iljushin-flugvél
málaráðuneytisins í Alsír, eru
sagðir hafa farið með leynd
til Parísar á miðvikudaginn
til viðræðna við frönsku
stjórnina fyrir hönd Salan
hershöfðingja — og komið til
Alsír daginn eftir. Nú munu
þeir aftur vera komnir til
Parísar.
O—★—O
Almennt er álitiö, aö Pflimlin
vilji í lengstu lög halda dyrunum
opnum til samninga við Sal-
an, a. m. k. benti síðasta ræða
forsætisráðherrans á þingi til
þess. Einnig er talið fullvíst, að
Salan vilji reyna að komast að
samkomulagi við frönsku stjórn-
ina um það, að hann leggi niður
þau borgarlegu völd í Alsír, sem
hann hefur tekið sér, án þess að
eiga á hættu að skerða heiður
T ito setur hnefann í borðið
sinn og orðstír herforingjanna —
og franska stjórnin erfi í engu
frumhlaup þeirra.
O—*—O
öruggt merki um raunveruleg-
an vilja Salan er viðleitni hans til
þess að losa „öryggisnefndirnar“
við æskumenn og stúdenta, sem
eru mjög blóðheitir og fljótráðir
og erfitt er að hafa hemil á. í
mótmælagöngum við frönsku
stjórnina og sigurgöngum „örygg-
issveitanna“ í Alsír hefur mjög
borið á stúdentum — og hafa þeir
látið allófriðlega. Óttast Salan og
hershöfðingjar hans auðsjáan-
lega ,að stúdentar og aðrir ákafa-
menn skeri upp herör gegn hern-
um — og frönsku stjórninni, ef
Salan gefur eftir við stjórnina í
París.
0—^-0
1 gærkvödli var stærsti fjölda-
fundur, sem haldinn hefur verið
í Alsír — og talið er að um 10
þús. manns hafi verið þar saman
komnir til þess að láta í ljós
stuðning sinn við „öryggisnefnd-
ina“. Margt múhameðstrúar-
manna var meðal fjöldans — og
fór vel á með þeim og frönsku
hermönnunum.
BELGRAD, 17. maí. — Borba,
málgagn j úgóslavnesku stjórnar-
innar, hefur ráðizt harkalega á
Ráðstjórnina og sagt berum orð-
um, að höfðingjarnir í Kreml geti
ekki skotið J úgóslövum skelk í
bringu. Miðstjórn júgóslavneska
kommúnistaflokksins samþykkti í
gærkvöldi, að ekki yrði látið að
vilja Moskvumanna, sjálfstæði
landsins yrði ekki fórnað, enda
þótt það hefði í för með sér slit
verzlunarviðskipta við Rússland
og leppríkin. Sagði í greininni, að
Rússar hneigðust miklu fremur til
þess en Bandaríkjamenn að setja
efnahagsaðstoð sinni við Júgó-
slava stjórnmálaleg skilyrði. Þetta
er harðasta árás Júgóslava á rúss
nesku kommúnistaforingjana síð-
an misklíðin kom upp að nýju
milli þeirra.
DAHRAN, 17. apríl. — Saud kon-
ungur Saudi-Arabíu lagðist í dag
inn í bandarískt hersjúkrahús.
Hann er ekki sagður alvarlega
veikur.
AÞENU,, 17. apríl. — Makarios
hefur látið svo um mælt, að
Kýpurbúar mundu um sinn sætta
sig við bráðabirgðalausn Kýpur-
deilunnar.