Morgunblaðið - 20.03.1959, Blaðsíða 1

20 síður
Krúsjeft v\II utanríkisráð-
herrafund 11. maí
Viðurkennir lagalegan rétt Vesturveld-
anna til hersetu i V.-Berlin
Moskvu, 19. marz (Reuter)
KRÚSJEFF, forsætisráðherra
Sovétríkjanna, féllst í dag á
tillögu Vesturveldanna um að
utanríkisráðherrafundur stór-
veldanna yrði haldinn 11. maí
nk. Hann lýsti þessu yfir á
blaðamannafundi í Kreml,
þar sem um 500 blaðamenn
voru saman komnir. — Stóð
fundurinn í 2 klukkustundir.
Krúsjeff viðurkenndi það,
að Vesturveldin hefðu laga-
legan rétt til hersetu í Vestur-
Berlín, en sagði að 14 ár væru
liðin frá því að Þýzkaland
var sigrað og því væri kom-
inn tími til að gera friðar-
samninga við Þjóðverja og
ljúka hersetunni.
Þá lýsti Krúsjeff því yfir,
að Rússar hefðu ekki í hyggju
að gera neinar breytingar h.
27. maí nk. á stjórnarháttum
Austur-Þýzkalands, ef Vest-
urveldin sýndu fyrir þann
tíma að þau vildu semja um
Þýzkalandsmálin. Annað mál
væri, ef þau höfnuðu samn-
ingum — þá myndu Rússar
standa við fyrri hótanir sínar
um að gera sérfriðarsamning
við Austur-Þjóðverja og af-
henda austur-þýzku stjórn-
inni ábyrgð og eftirlit á um-
ferð og flutningum til Vestur-
Berlínar.
Blaðamenn segja, að Krús-
jeff hafi verið í óvenju góðu
skapi og virtist þeim á fram-
komu hans, að hann vildi nú
draga úr spennunni, sem fyrri
yfirlýsingar hans og hótanir
í Berlínar-deilunni hafa vald-
ið. —
Blaðamannafundurinn hófst
með því að Krúsjeff las upp 1200
orða yfirlýsingu varðandi Þýzka-
landsmálin. í henni sagði m. a.:
Það er ætlun Sovétstjórnarinn-
ar, að binda endi á eftirstríðs-
ástandið í Þýzkalandi og stuðla
þannig að því að stöðva kalda
stríðið.
Örðugt að hýsa Krúsjeff
KAUPMANNAHÖFN, 19. marz.
— (Frá Páli Jónssyni) Leiðinlegt
vandamál hefur komið upp í sam-
handi við fyrithugaða heimsókn
Krúsjeffs forsætisráðherra Rússa
til Danmcrkur í ágúst nk. Það er
hvergi hægt að hýsa Krúsjeff og
miklan urmul öryggislögreglu-
manna, sem að venju fylgja hon-
um.
Strax og Krúsjeff hafði tekið
heimboðinu sótti danska stjórnin
um hótelpláss fyrir hann í Hótel
d’Angleterre, en hótelsstjórnin
svaraði að því miður væri allt
hótelpláss upppantað fyrir allt
næsta sumar. Önnur stórhótel í
Kaupmannahöfn telja sig ekki
geta hýst Krúsjeff vegna þess hve
fylgdarlið hans er mikið og hve
truflandi áhrií vist hans hefur
fyrir aðra hótelgesti.
Sú hugmynd hefur því komið
fram að biðja Krúsjeff um að
búa í rússneska sendiráðinu, en
dönsk stjórnarvöld telja slíkt þó
óhæft. Það yrði talið dónalegt,
þar sem Krúsjeff er gestur
dönsku stjórnarinnar.
Einnig er óhugsandi að láta
Krúsjeff búa í konunglegri höll,
þar sem hann er ekki gestur kon-
ungsins. Verða málalok líklega
þau, að danska stjórnin leigi
heppilega villu.
Lögreglan í Kaupmannahöfn
mun hafa mikinn viðbúnað til að
tryggja öryggi hins rússneska for
sætisráðherra, en fjöldi rúss-
neskra öryggisvarða mun þó létta
störf hennar nokkuð. Lögreglan
hefur einkum áhyggjur af því að
mikill fjöldi ungverskra flótta-
manna sem í Danmörku búa vilji
ná sér niður á kúgara þjóðar
sinnar.
. Það er skoðun Sovétstjórnar-
innar, að friðarsamningur við
Þýzkaland og brottflutningur er-
lends herliðs frá þýzkri grund sé
í þágu þýzku þjóðarinnar og til
að styrkja frið og öryggi í heim-
inum.
Tillögur Sovétstjórnarinnar
njóta aukins fylgis meðal stjórn-
málamanna á Vesturlöndum, ekki
aðeins í Evrópu heldur einnig í
Bandaríkjunum. Því til sönnunar
benti Krúsjeff á það, að Mac-
millan hefði fallizt á það í
Moskvuför sinni, að viðræður
Framh. á bls. 19
Crivas hylltur
GRIVAS höfuðsmaður sneri fyr-
ir nokkrum dögum heim tfl
Aþenu eftir að hafa stjórnaS
skæruliðum á Kýpur í baráttunnl
gegn Bretum. Honum var fagn-
að sem þjóðhetju. Grivas sagði 4
blaðamannafundi, að hann væri
í rauninni mikill aðdáandi og
vinur Breta, en síðustu árin á
Kýpur hefðu gert hann beizkan
í garð þeirra. Myndimar sem hér
fylgja voru teknar við komn
Grivasar til Aþenu. Stærri mynd-
in sýnir han ganga fram hjá heið
ursverði úr griska hernum. Litla
myndin sýnir andlitið sem Bret-
ar hafa leitað að dyrum og
dyngjum á Kýpur, en aldrei
fundið.
Rússnesku k|arnsprengingarinar
s.l. haust stórauka geislavirknina
K jarnorkusprenging
utan við gufuhvolf
Virðist sem Rússar hafi engar rdðstafanir
gert til að draga úr myndun geisla-
virk'ra efna.
Washington, 19. marz.
BANDARÍKJASTJÓRN tilkynnti
í dag, að í september sl. hefði
hún látið sprengja þrjár litlar
kjarnorkusprengjur í tilrauna-
skyni í mikilli hæð fyrir utan
gufuhvolf jarðar. Sprengjunum
var skotið upp með eldflaugum
af skipi á sunnanverðu Atlants-
hafi.
Tilgangurinn með tilraun þess-
ari var tvíþættur:
í fyrsta lagi að reyna þýðing-
armiklar vísindakenningar um
segulsvið jarðar.
í öðru lagi að gera rannsóknir
á háloftunum, sem hafa hernað-
arlega þýðingu.
Mikilvægar upplýsingar feng-
ust varðandi segulsvið jarðar og
eru þær til uppfyllingar á upp-
lýsingum sem fengizt hafa um
þetta efni frá mælitækjum í
gervitunglinu Könnuði.
Tekið er fram að tilraunir þess
ar hafi farið fram áður en
Bandaríkin ákváðu að hætta
kjarnorkusprengingum þann 1.
október sl. Jafnframt er tekið
fram að umræddar sprengingar
hafi enga hættu haft í för með
sér fyrir líf á jörðinni, þar sem
þær voru framkvæmdar fyrir ut-
an gufuhvolf jarðar.
ÞAÐ er nú komið í ljós, að
kjarnorkusprengingar, sem
Rússar framkvæmdu í N-
íshafinu sl. haust munu
auka geislamagn í andrúms-
loftinu meira en nokkrar
aðrar kjarnorkusprengjutil-
raunir, sem gerðar hafa ver-
ið. Sprengingar þessar hafa
m. a. stórlega aukið stronti-
um-magn í loftinu og' mun
það falla til jarðar á bessu
ári.
Bandaríski vísindamaður-
inn Willard F. Libby skýrði
nýlega frá þessu á kjarn-
orkuráðstefnu, sem haldin
var í borginni Seattle á vest-
urströnd Bandaríkjanna.
Það er almennt kunnugt, að
kjarnorkusprengjur geta verið
misjafnlega „óhreinar", sem kall-
að er, þ. e. þær framleiða mis-
jafnlega mikið af geislavirkum
efnum. Til dæmis er vitað að
fremur lítið myndast af geisla-
virkum efnum við vetnisspreng-
ingar, en mikið við úraníum-
sprengingar. Fremur lítið mynd-
ast af geislavirkum efnum við
sprengingar í háloftunum, en
margfalt meira við sprengingar
nálægt yfirborði jarðar. Þá er
einnig hægt að takmarka út-
breiðslu geislavirkra efna með
því að sprengja djúpt í jörðu og
hægt er að gera fjölda tæknilegra
tilfæringa til að hindra myndun
Frh. á bls. 2.
★-------------★
Föstudagur 20. marz.
Efni blaðsins m.a.:
Bls. 3: Vöntun á hugmyndafræði stend
ur Framsóknarflokknum fyrir
þrifum — segir varamaður i
miðstjórn hans.
— 6: Kommúnistar tapa enn fylgi I
Frakklandi.
— 8: Fávitaheimilið að Skálatúni.
— 9: Síða S.U.S.
— 10: JForystugreinin: — Aukin sam-
vinna héraðanna.
Um sjóhæfni skipa. (Utan ér
heimi).
— 11: Eign skapar ábyrgð og eðlilegt
hlutdeild í samfélaginu. (Ræða
Birgis Kjaran á landsfundi).
— 18: íþróttafréttir.
★---------------------------★

>
f